Yeni havalimanı inşaatı ile tarih yok olacak

İnka uygarlığının en ünlü antik kenti olan Peru'daki Machu Picchu'nun kalıntıları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

UNESCO'nun Dünya Mirası listesindeki Machu Picchu, 2017 yılında 1.5 milyondan fazla ziyaretçi ağırladı ki, bu, UNESCO'nun tavsiye ettiği limitin iki katıydı.

İMZA KAMPANYASI

Ama şimdi Machu Picchu'ya daha yakın ve turistleri doğrudan taşımaya imkan veren yeni bir uluslararası havalimanının inşasına başlanması arkeologlar, tarihçiler ve yerel halkta infial yarattı. 

Yeni havalimanı inşaatını önlemek için bir dilekçe imzalama kampanyası başlatıldı.

BULDOZERLER MİLYONLARCA TON TOPRAK KALDIRIYOR

İngiliz gazetesi The Guardian'a göre, milyarlarca dolara inşa edilecek yeni havalimanı için saha temizleme çalışmaları yürütülüyor. Buldozerler, deniz seviyesinden 3800 metre yüksekteki İnka kasabası Chinchero'da milyonlarca ton toprak kaldırmakla meşgul. Oysa Chinchero, 15. yüzyılda dünyanın en büyük imparatorluğu olan İnkaların bugünkü Kolombiya'dan Arjantin'e uzanan uygarlığının kalbi olan Kutsal Vadi'nin giriş kapısı kabul ediliyor.

CUSCO HAVALİMANI YETMİYOR

Dilekçe kampanyasının başını çeken Cambridge Üniversitesi'nin Perulu sanat tarihçisi Natalia Majluf, şu tepkiyi gösterdi:

"Burası insan eliyle şekillendirilmiş, yapılandırılmış bir coğrafya. İnkalar tarafından yapılmış teraslar ve patikalar var. Buraya havaalanı inşa etmek hepsini yok etmek demektir." 

Şimdiki halde Kutsal Vadi'yi ziyaret etmek isteyenlerin çoğu Cusco kentindeki havalimanı üzerinden geliyor. Ama tek bir pisti bulunan Cusco, Peru'nun başkenti Lima'dan ya da Bolivya'nın başkenti La Paz'dan aktarmalı gelen uçaklardan sadece dar gövdeli olanlarına iniş izni verebiliyor. 

TÜM KITADAN DOĞRUDAN UÇUŞ

Chinchero'yu mesken tutacak yeni havalimanı ise Latin Amerika ve ABD'nin büyük şehirlerinden Kutsal Vadi'ye doğrudan uçuş imkanı sunacak.

Ancak Güney Kore ve Kanada menşeili şirketlerin ihalesini kapmak için yarıştıkları yeni havalimanından kalkacak uçakların, Ollantaytambo ile onun 348 kilometrekarelik arkeolojik parkının üzerinde alçaktan uçacağına dikkat çekiliyor. Bu da İnka kalıntılarının hesaplanamayacak zararlar görmesi anlamına gelecek.

2023'TE TAMAMLANMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

Hükümetin 2023'te tamamlamayı planladığı inşaatın, Piuray Gölü'ne ve çevresindeki yeraltından gelen su kaynaklarına zarar vereceğine de dikkat çekiliyor. Örneğin Cusco su tedariğinin yarısından fazlasını buradan karşılıyor. 

'TEPESİNE İNŞA EDECEKLER'

Cuscolu anthropolog Pablo Del Valle, durumu şöyle değerlendirdi:

"İronik ve çelişki dolu bir hareket: İnka kültürünün çekirdeği Kutsal Vadi'den sadece 20 dakika uzaklıkta, tam da turistlerin görmek için geldiği şeyin tepesine bir havalimanı inşa etmek istiyorlar."

Dilekçe Peru Devlet Başkanı Martín Vizcarra'dan havalimanını Chinchero'ya inşa etmemesini talep ediyor. Majluf, "Bu bölgede dilekçeyi imzalamamış tek bir tarihçi ya da arkeolog bulamazsınız" dedi. 

600 yıl önce İnka İmparatoru Túpac Inca Yupanqui'nin malı mülkü olarak inşa edilmiş olan Chinchero'da yerel ekonomi çiftçilik ve turizme dayanıyor. Ama turizmden geçinenler bile havalimanı planından rahatsız. 

İNŞAAT VE KİRLİLİK

Chinchero'da el işleri yapıp satan Alejandrina Contreras "Biz burada barış içinde yaşıyoruz, hırsız yok, suçlu yok. Havalimanı elbette ilerleme getirecek ama çok şeyi de değiştirecek" dedi.

Bir otobüs dolusu turistin kasabanın meydanına inişini seyreden Karen Auccapuma, "Beraberinde getireceği gürültü, hava kirliliği ve hastalıkları düşünmek dahi istemiyorum" diye tasdik etti. 

Chinchero'da şimdiden yeni konut ve otel inşaatlarında patlama yaşanıyor. 

Maliye Bakanı Carlos Oliva ise geçen ayki açıklamasında Cusco kentinin rahatlayabilmesi için Chinchero'ya havalimanının mümkün olduğu kadar çabuk inşa edilmesi gerektiğini, endişeye mahal olmadığını, bu inşaatı destekleyen bir dizi teknik araştırma bulunduğunu savundu.