Ucuz krediden gelen kar inşaatçının cebine gitti

Ekonomist Atilla Yeşilada, krediyle hızlanan harcamaların ekonomide spekülatif fiyat köpüklerine neden olduğunu belirterek, fiyatların olması gerekenin çok üzerine çıkmasına bankaların mevduata negatif faiz uygulamasının yol açtığını kaydetti.

Vatandaşa mevduatta getiri elde etme şansı tanınmadığını söyleyen Yeşilada, “TL mevduatta faizin reel olarak negatife düşmesi ve yatırımlarını yurtdışında değerlendirmek isteyenlere uygulanan ağır baskı yüzünden, para finansal sisteme girmiyor. Negatif faiz birçok sektörde fiyat balonlarının oluşmasına yol açıyor” uyarısında bulundu.

Video kanalında banka mevduatlarına negatif faiz uygulanması nedeniyle vatandaşların dövize geçtiğini veya elindeki parayı tüketime yönelttiğini belirten Yeşilada, talebin artması nedeniyle konuttan buğdaya kadar birçok alanda fiyatlarda köpük oluştuğunu söyledi.

OTURACAKSAN KONUT AL

Aşırı talep nedeniyle oluşan fiyat köpüklerinin sonbaharda patlayabileceği uyarısı yapan Yeşilada, “Sonbaharı çok riskli görüyorum, ekonominin parlak bir resim çizmediği aksine temmuzdan itibaren yine boynunu büktüğünü görebiliriz” yorumunu yaptı.  

Aşırı kredi genişlemesinin ekonomide bir canlanma yaratttığını ancak bunun sürdürülebilir olmadığını savunan Yeşilada, “Buğday piyasası şikayet ediyor. ‘Ucuz krediyi alan buğday alıyor' diye. Diğer yandan haziranda 190 bin konut satın alındı. Merkez Bankası mayıs konut endeksine göre, Türkiye'de ciddi bir konut stoku varken, fiyatlar aylık yüzde 6, yıllık yüzde 23 artmış. Talep geldiğini gören inşaatçılar anında zam yapmışlar, ucuz krediden kazandığımızı inşaatçıya yedirmişiz” dedi.

Yeşilada, “İçinde oturacaksanız konut alabilirsiniz ama kesinlikle yatırım için konut almayın. Bu dalgaları daha önce yaşadık, bir kez daha yaşayacağız. Sene sonuna geldiğimizde markalı konutların fiyatlarının şimdiki fiyatından yüzde 10-20 daha ucuz olduğunu göreceğiz” diye konuştu.

Krediler krize sürükleyebilir

Çeşitli tedbirlerle ivmelenen kredi büyümesi son dönemde tarihsel olarak çok yüksek seviyelere geldi. 17 Temmuz'da toplam krediler yılbaşına göre yüzde 24.2 artışla 3.3 trilyon liraya çıktı. 13 haftalık hareketli ortalamaya göre kredilerin yüzde 76.1 büyüdüğüne dikkat çeken Atilla Yeşilada, kredilerin nominal Gayri Safi Yurtiçi Hasıla büyümesinden daha fazla büyüdüğü ülkelerde kredi krizinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Yeşilada, “Amerikalı iktisatçılar Kenneth Rogoff ve Carmen Reinhart'ın çalışmaları bunu tartışmaya yer kalmayacak şekilde gösteriyor. Krediler ödenmez hale gelirse, bankalar sermaye yetersizliğine düşer. Türkiye'de hızla bu duruma gidiyoruz” dedi.