Şok! Elektriğe vergi geliyor

Enerji Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanarak görüşe açılan Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Planı Taslağı olduğu gibi hayata geçerse, hayatımıza iki yeni vergi girecek. İlki bütün elektrik tüketicilerinden alınacak olan elektrik vergisi olacak. İkinci olarak sanayi ve ticaret abonolerine hem elektrik hem de doğalgaz tüketiminden alınacak olan iklim değişikliği vergisi konulacak. Taslakta yer alan Amerikan Doları bazlı projeksiyonlara göre iki vergiden sadece 2017 yılında 1.8 milyar dolar gelir elde edilecek. Mevcut kurla bakılığında verimlilik için sadece bir yılda 5.2 milyar lira vergi ödenecek.

Dolar bazında yapılan hesaplamaya göre elektrik vergisi, konut abonelerinden megavatt (MW) başına 3 dolar olarak tahsil edilecek. Ticari ve sanayi abonelerinden ise 1.5 dolar alınacak. Türkiye’de konut abonelerinin yıllık ortalama elektrik tüketimi 1.5 MW seviyesinde bulunuyor. Elektrik abonesi olan 29.4 milyon konut buluduğu dikkate alındığında elektrik vergisinin konutlara getireceği ek yük 134.9 milyon dolar, yani 381.3 milyon lira olacak. Sanayi ve ticaret aboneleri iki vergiyle gelecek 5.2 milyar liralık yükün kalan 4.8 milyar lirasını üstlenecek.

Taslağa göre elektrik vergisi ve iklim değişikliği vergisi gelirleri kurulacak Ulusal Enerji Verimliliği Fonu’na aktarılacak. Fonda birikecek kaynak yürürlüğe konulacak enerji verimliliği programları için teşvik kaynağı olarak kullanılacak.
Kurulacak fonun hangi programları destekleyeceği taslakta net olarak belirtilmedi. Ancak taslakta yer alan programlardan biri enerji verimliliği yatırımı yapacak İSO 50001-2011 Kalite Belgesi sahibi büyük sanayi veya ticari elektrik tüketicilerinin yatırım sırasında elektrik tüketim bedellerinin yüzde 20’sinin Enereji Bakanlığı tarafından üstlenilmesini öngörüyor.

Taslağın elektrik vergisiyle ilgili bölümünde kurulacak fona kaynak sağlamanın yanı sıra zam yoluyla tüketimin olumsuz etkileneceği ve azalacağı savunuldu. Verginin tüketim üzerindeki etkisi şöyle anlatıldı: “Enerji fiyatına yapılacak bir zam, enerji tüketiminin gelişmesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Enerji fiyatında yapılacak birimlik artış, enerji tüketimi üzerinde yüzde 0.729 oranında azaltıcı etkiye sahiptir.” İklim değişikliği vergisinin gerekçesi ise şöyle dile getirildi: “Ülke genelinde evsel olmayan kullanıcılara sunulan, enerji üzerinden alınan bir vergidir. Amacı enerji veriminin artırılması ve karbon emisyonlarının azaltılması için bir teşvik sağlamasıdır.” İklim değişikliği vergisi elektrikte megavat saat başına 8 dolar, doğalgazda ise 3 dolar olarak öngörülüyor.

202 sayfadan oluşan Ulusal Enerji Verimliliği Strateji Planı Taslağı’nın elektrik ve iklim değişikliği vergileri getirmeyi amaçlayan düzenlemeleri 69,70 ve 71. sayfalarda anlatılıyor.

Açıklama yapan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), taslakta olmayan kurumların varmış gibi gösterildiğini ve bazı verilerin yanlış olduğunu bildirdi. Açıklamada, “Elektrik Kaynak Etüdü Genel Müdürlüğü ve Kalkınma İdaresi diye bir kurum yokken, bu kurumun ikincil mevzuatta bir tadil tasarısı hazırladığı belirtiliyor” denildi. Açıklamada aynı konuyla ilgili verilerin taslağın farklı bölümlerinde değişik yazıldığı da ifade edildi.
Seçkin ÜREY / GAZETE HABERTÜRK