Rahmi Koç’a kim ‘Hayır’ dedi?

Bugüne kadar pek çok önemli ortaklığa ve bu ortaklıklar kapsamında milyarlarca dolarlık yatırımlara imza atan Koç Holding’in Şeref Başkanı Rahmi Koç, 40 yıldan fazla bir süre önce, alanında dünya lideri olan şirkete yaptıkları teklife neden “Hayır!” yanıtı aldıklarını açıkladı.

Koç, oto kiralama alanında dünyanın bir numaralı şirketi Hertz’in ortaklık teklifini kabul etmediğini, bunun üzerine de Avis ile başarılı bir ortaklık oluşturduklarını anlattı.
Araç kiralama alanında dünyanın en büyüklerinden biri olan Avis’in Türkiye’deki 40. yılı nedeniyle hazırlanan ve 40 farklı kişinin kaleme aldığı kitaba kısa bir mektup yazan Koç, araç kiralama işini Türkiye’de geliştirmek amacıyla Hertz’le görüştüklerini, ancak “Hayır” yanıtı aldıklarını belirtti. 

‘Bloomingdale aziz ahbabım’

Koç, söz konusu teklifi ve gelinen süreci şu şekilde anlattı:
“Türkiye’nin ilk duty free mağazasını, Türk Hava Yolları’ndan ayrılan Atilla Bey ile açtık. Türkiye’ye ilk kredi kartı Diners Club’ı ben getirdim. Kurucusu Arthur Bloomingdale, New York’taki Departman Store’lerin sahiplerindendir, aziz ahbabımdı. Bu yenilikleri takiben, baktık ki memlekette araç kiralamaya talep var ve bir iki arabası olanlar bu işi yapıyorlar. Bunun üzerine araç kiralamada o dönemin bir numarası Hertz ile temas ettik, ‘Gelirsek, biz kendimiz geliriz’ dediler.”

Bunun üzerine Avis ile görüştüklerini kaydeden Koç, “Memnuniyetle geleceklerini söylediler. Fakat ‘Türk piyasası daha bu konuya henüz hazır değil’ gibi laflar ettiler. Sonunda onları ikna ettik” ifadesini kullandı.

Koç, “Avis kültürü ile Koç kültürü birleşince, kırmızı ceketli kadın ve erkek çalışanlarıyla, daima yenilenen filosuyla, çok iyi servisleriyle şirket, hem yurt içinde hem franchise aldığımız ülkelerde başarıdan başarıya koşmakta” dedi.

‘Avis çok akıllılık etti’
Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi Semahat Arsel de, 7 Ağustos 1974’te Avis Setur Oto Kiralama A.ş’nin hayata geçtiğini, yıllar içinde şirket ünvanlarının değişmesine, yaşanan sıkıntılara rağmen Avis’in Türkiye’den ve ortaklıktan ayrılmadığını kaydetti.
Arsel, “Avis ilk yıllarda Türkiye’deki performanstan hiç de tatmin olunmadığı halde, ne Türkiye’den ne de Koç Grubu’nu bağlı Setur’dan kopabildi. Bence çok akıllılık etti. Aksi halde bu günlerin başarısını ne biz görebilirdik, ne de onlar...” ifadesini kullandı.

İşe 9 Anadol’la başladılar

Lisans sözleşmesinin imzalanmasının ardından Türkiye nüfusunun 39 milyon, araç sayısının 648 bin, kişi başına düşen araç sayısının da 16 olduğu 1974 yılında, Avis’in Türkiye macerası 9 adet Anadol ile başladı. Yıllar içinde bu filoya Tofaş’ın Kuş Serisi modelleri, Ford Taunus, daha sonra da ithal Avrupa ve Amerika yapımı araçlar dahil oldu. Hatta şoförlü limuzin hizmeti de verildi.

30 bine yakın araç parkı bulunan Avis Türkiye, gelecek 5 yılda her yıl 475 milyon dolar yatırımla 71 bin araçlık parka ulaşmayı hedefliyor. Araç paylaşımı şirketi ZipCar’ı da Türkiye’de hizmete sokmayı hedefleyen şirket, saatlik araç kiralayacak.
Azerbaycan ve Erbil’de ofisleri bulunan Avis Türkiye, başka ülkelerde de benzer hizmetler vermeyi planlıyor.

Levent Köprülü/Milliyet