Periscope'tan Türkiye'ye kötü haber! Kapatılabilir

Son olarak yayın hakkı bir kuruluşun yetkisinde olan UEFA Şampiyonlar Ligi 3. ön eleme turu ilk maçında Fenerbahçe ile Shakhtar Donetsk takımları arasındaki mücadele de Persicope'dan onlarca kişi tarafından ücretsiz yayınlandı.

Bilişim Hukuku Derneği Başkanı avukat Kürşat Ergün, son zamanlarda kullanıcılar arasında büyük bir heyecan ve ilgi uyandıran, kısa zamanda da büyük bir kullanıcı kitlesine ulaşan canlı yayın yapma programı Periscope'un, gerekli önlemlerin alınmaması halinde kapatılabileceği uyarısında bulundu.

"Canlı yayın programları, kullanıcılarının yapmış oldukları hukuka aykırı yayınlar nedeniyle sık sık büyük televizyon kanalları ile sorun yaratmakta" diyen Ergün, şunları söyledi:

"Kullanıcılar, telif haklarına tabi olan içerikleri bu canlı yayın programları sayesinde hiçbir zorluk yaşamadan, anlık olarak diğer kullanıcılarla paylaşabiliyor. Özellikle şifreli yayınların ve maçların tv kanallarıyla aynı anda bu tür canlı yayın programlarından yayınlanması, doğal olarak yayın hakkını satın almış şirketleri harekete geçiriyor.

Twitter'ın, kullanıcıların mobil cihazları ile canlı yayın yapmalarına izin veren uygulaması Periscope, son dönemde bir hayli popülarite kazanan bir uygulama. Periscope üzerinden kolaylıkla herkes canlı yayın yapabiliyor. Herkesin istediği görüntüyü canlı yayınla tüm dünyaya açabilmesi, özellikle denetim konusunda büyük zorluk oluşturuyor.

Hali hazırda Youtube gibi sistemlerde, videolar için telif hakları veya uygunsuzlukları konusunda bir filtreleme ve şikayet sistemi bulunuyor ve uygulanıyor. Canlı yayınlarda ise hukuki açıdan kontrol güçleşiyor. Periscope'un bu kadar büyük bir kitleye ulaşması, herhangi bir filtreleme veya şikayetle yayın kesme pratikliğini barındırmaması ve gerekli seviyede hukuki kontrol olmaması, herkesin, her türlü içeriği yayınlamasına neden oluyor. Bu konu ile ilgili bir süre önce ilk çatışma, telif hakları konusunda ortaya çıktı. Firmalar veya bireyler, izinsizce yayına konu olan materyallerinden dolayı hak kaybı yaşadılar. Zira, belli kullanıcılar devamlı müzik veya film gibi içerikler yayınlamasının yanı sıra habersizce elde edilen veya yasaklı alanlardan gelen görüntüler de yayınlara konu oldu."

"Konuyu Periscope özelinde incelersek, son günlerde hak ihlallerinin iyice arttığını söyleyebiliriz. Böyle giderse Periscope mobil uygulamasına erişim engellenebilir" ifadelerini kullanan Kürşat Ergün, "Öyle ki Periscope üzerinden cinsel içerikli yayınların yoğun bir şekilde yapılıyor olmasından, vahşet, insani ve dini konulara saldırı, terörizmi ve şiddeti destekleyen ve yol gösteren yayınların yapılmasına kadar her türlü içerik, her yaştan kullanıcıya, hiçbir engele ya da sınırlamaya takılmadan ulaşıyor" görüşünü dile getirdi.

Ergün, şöyle devam etti:

"Bu konular birçok kişi için belki 'özgürlük' olarak değerlendirilebilir. Ancak, Periscope kullanıcılarının yaş aralığının oldukça geniş olması, yani her yaştan insanın tüm dünya yayınlarına ulaşabilmesi, hukuki açıdan özellikle çocukların ve gençlerin korunmasını güçleştiriyor.

Geçen günlerde Periscope üzerinden tüm dünyanın izlediği Floyd Mayweather ile Manny Pacquiao arasındaki boks maçı ücretsiz yayınlandı. Maçın yayın haklarını satın alan kablolu tv kanalları ise bu ihlalden ciddi anlamda zarar gördü. Bu durum telif hakkı ihlali tartışmasını da beraberinde getirdi.

Bu konuda açılacak dava, örnek oluşturması açısından önemlidir. Çünkü, kar amacı gütmeyen bu yayınlarla ilgili bazı işleyiş bazlı sorunlar bulunuyor. Bu tür canlı yayınlara müdahale etmek, süreç çok hızlı geliştiği için pek kolay olmuyor. Twitter, şirketlerin Periscope'a e-mail göndererek telifli ögelerin kaldırılmasını isteyebileceğini belirtse de sürecin bu hızla ilerlemesi yeterli korumayı sağlamıyor."

Türkiye'de yakında başlayacak Spor Toto Süper Lig maçlarının ve diğer şifrelenmiş içeriklerin yine Periscope ve benzer programlar aracılığıyla tüm kullanıcılara ulaşacağına işaret eden avukat Ergün, şu bilgileri verdi:

"Hukuki açıdan basitçe açıklamak gerekirse, spor müsabakalarını yayınlama hakkı şirketlere sözleşmeler aracılığıyla belirli bir süre için devredilir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda 'telif' ve 'haklar' konularında düzenlemeler yer almaktadır.

Canlı yayın uygulamaları hukuka aykırı olarak kullanıldığında, telif sorunları başta olmak üzere birçok hukuki sorun ortaya çıkar. Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, sorumlu olan tek unsurun Periscope olmadığıdır. Canlı yayınları hukuka aykırı bir şekilde gerçekleştiren ya da direkt olarak hukuka aykırı içerikleri yayınlayan kullanıcılar 'ihlali gerçekleştiren kişiler' olduğundan, direkt olarak sorumludurlar. Periscope her ne kadar bu tür yayınlara izin veren ya da denetlemeyen bir uygulama olsa da hukuka aykırı yayınları yapan kullanıcılar kendisi olduğu için asıl ihlali gerçekleştiren kişiler, kullanıcılar olmaktadır.

Unutulmamalıdır ki yayın hakkına sahip şirketler, Periscope uygulamasının yanı sıra kullanıcıları da tek tek tespit ederek, mahkeme yoluyla hak arama mücadelesine girmektedirler. Bu konuda bilgisi olmayan ve hatta bu tür canlı yayınları yapmanın bir yaptırımı olduğunu dahi bilmeyen kullanıcılar çok ciddi davalarla karşı karşıya gelebilmektedirler."
AA