Ekonomi
23 Mayıs 2015 13:58
Son Güncelleme: 10 Oca 2019 02:43
Patronların uçuş keyfi kaçmış
Fuarda birçok iş adamının ya kullandıkları uçakları daha az masraflı bir alt modelleriyle değiştirmek ya da tamamen elden çıkarmak üzere hareket ettiklerini öğrendim
Türkiye’den yola çıkmadan önce İsviçre Cenevre’deki EBACE (European
Business Aviation Convention & Exhibition) iş jeti fuarına gitmek
üzere hazırlık yaparken, bazı iş adamlarımızın özel jetlerini
sattığını öğrendim. Cenevre’ye vardığımda ise uçuş keyfi kaçanların
sadece Türkiye’deki iş adamları olmadığını gördüm. Avrupa’nın en
büyük iş jeti fuarına katılan firma ve sergilenen uçak sayısının
geçen yıla göre aynı, ancak ziyaretçi sayısının yaklaşık yüzde 30
azaldığını söyleyebilirim. Aynı zamanda geçen yıllara göre iş jeti
üreticileri kayda değer sipariş alamadılar.
Fuarda birçok iş adamının ya kullandıkları uçakları daha az masraflı bir alt modelleriyle değiştirmek ya da tamamen elden çıkarmak üzere hareket ettiklerini öğrendim. Fakat her şeye rağmen Cenevre’de ilgimi çeken yeni model uçaklar, projeler, kabin içi tasarımları, yeni koltuklar, iş jetlerinde konforu artıracak yeni çalışmalar da oldu. Filosundaki değişik model iş jetleriyle, iş dünyasına hizmet veren şirketlerin fuara yoğun ilgi göstermelerinden ise iş adamlarının uçak sahibi olmak yerine kiralamayı tercih etmeye başladıkları söylenebilir. Mesela Katar Havayolları, fuarda Gulfstream’a 30 adet yeni nesil iş jeti sipariş ettiğini açıkladı.
Oldukça ilgi gören Hondajet, EBACE ile birlikte Avrupa’da görücüye çıkmış oldu. ABD’nin Kuzey Carolina Eyaleti’ne bağlı Greensboro’daki Honda Aircraft Company’de (HAC) geliştirilen uçağı 2011 yılında fabrikasında görmüştüm. Uzun süredir sertifikasyon süreci sebebiyle test uçuşları yapıyordu. Japon mühendis Michimasa Fujino tarafından geliştirilen Hondajet, önümüzdeki aylarda ilk müşterisine teslim edilecek.
Hafif jet kategorisine iddialı giren Hondajet, motorlarının kanat üstünde olması sebebiyle yüzde 30 daha sessiz uçacak, yüzde 30-35 oranında yakıt verimliliği, daha fazla hız ve daha uzun menzil sağlayacak. Tek pilotla da uçurulabilen iş jetinin kabini ise 6-7 yolcuyu rahat ağırlayacak büyüklükte.
HONDAJET TEKNİK ÖZELLİKLER
Yolcu sayısı: 1+5 / 2+4
Uzunluk: 12.99 m
Yükseklik: 4.54 m
Kanat açıklığı: 12.12 m
Kabin Yüksekliği:1.46 m
Kabin Uzunluğu:5.43 m
Kabin Genişliği:1.52 m
Maksimum hız: 883.3 km (420 knot)
Menzil: 2.185 km (1.180 nm)
Motor: GE Honda / HF 120
Liste Fiyatı: 4.5 milyon dolar
AERİON SÜPERSONİC2 (AS2)
İş adamlarına zamandan tasarruf ettirmek üzere yola çıkan ve saatteki hızının ortalama 1.728 km (1.5 mach) olması beklenen Aerion Supersonicjet2, EBACE’de büyük bir stantta tanıtıldı. İlk 50 müşteriye özel fırsatlar sunulacağını açıklayan Aerion yetkilileri, uçağın 2015 fiyatının 120 milyon dolar olduğunu duyurdular. Aerion AS2, Concorde uçağından sonra geliştirilen ve ses hızını aşan birkaç önemli projeden en öne çıkanı. Yolcu uçağı değil, iş dünyasına hizmet etmek üzere iş jeti olarak tasarlanmış. Uçağın en önemli avantajının zamandan tasarruf olduğu belirtilerek, “Paris-Washington arasında 3, San Fransisco-Singapur uçuşunda ise 6.5 saat tasarruf sağlayacak” ifadeleriyle tanıtılıyor.
NASA başta olmak üzere birçok uzay ve havacılık şirketinden aldığı destekle Aerion AS2’yi geliştiren ABD, Nevada merkezli Reno firması, daha önce süpersonik iş jetinin 2021’de hizmette olacağını duyurmuştu. Geçen yıl hizmete alınışı 2019’a çeken firma, bu fuarda ise 2018 yılına yetişeceğini belirtti.
AERİON AS2 TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Maksimum hızı: 1.5 Mach (1.728 km)
Maksimum menzili: 8.797 km
Kanat alanı: 125 metrekare
Gövde uzunluğu: 51.8 m
Kanat açıklığı: 18.6 m
Yerden yüksekliği: 6.7 m
Kabin yüksekliği: 1.9 m
Kabin genişliği: 2.2 m
Kabin uzunluğu: 9.1 m
G500 ABD’DE UÇTU İSVİÇRE’DE HABER OLDU
Dünya iş jeti üreticilerinin öncüsü ABD’li imalatçı Gulfstream, EBACE’de G500 tipi yeni modelini, imalat merkezi Savannah’ta sertifikasyon testlerine başlamak üzere uçurduğunu duyurdu. Diğer iş jeti firmalarının aksine geliştirdiği yeni modelleri sektöre tanıştırmasından sonra çok fazla sorunla karşılaşmayan Gulfstream’in yeni modelinin 2017’ye kadar sertifikasyon sürecini tamamlayıp, 2018’de ilk müşterisine teslim edilmesi planlanıyor.
Ayrıca Gulsfstream’in yeni model uçaklarının satışıyla ilgili yazılı olmayan ilginç bir de teamülü var. Geliştirilen yeni modelin ilk 50 adedi, Amerikalı müşterilere özel şartlarda satılıyor. Böylece gökyüzüyle tanışma sonrası olabilecek aksaklıklar, muhtemel teknik sorunlara da kısa sürede müdahale edilip, uçağın iş dünyasıyla sorunsuz tanışması sağlanıyor. Ayrıca fuarda Gulfstream’in G550 modelinin de Amerika’da 500’üncü müşteriye teslim edildiği açıklandı. Bir iş jeti için bir rekor olan bu sayıya yaklaşık 12 yılda ulaşıldı. Ağustos 2000’de açıklanan G550, bir sene sonra fabrikadan çıktı ve sertifikasyon için test uçuşlarına başladı. Eylül 2003’te ise ilk müşterisine teslim edildi.
FALCON’UN TAVAN PENCERELİ UÇAĞI
Fransız imalatçı Dassault, geçen yıl Las Vegas NBAA iş jeti fuarında duyurduğu yeni modeli Falcon 5X’i 2 Haziran’da fabrikadan çıkaracak. Bu uçağın ilk müşterisinin Türkiye’den iş adamı Mehmet Cengiz olduğunu geçen yıl Las Vegas’taki fuardan duyurmuştum. Son yıllarda 3 motorlu yeni iş jeti modelleriyle sektörün karşısına çıkan Falcon’un 5X’i çift motorlu ve tavanında pencere olacak şekilde tasarlandı. İş jeti sektöründe geniş pencereli modellerin bir adım daha önde olduğu, Gulfstream’in bu anlamıyla rakiplerine fark attığı dikkate alınırsa, Falcon 5X’in tavan penceresiyle müşterilerini nasıl cezbedeceği, rekabete nasıl bir katkı sağlayacağı merak konusu. Öte yandan Falcon’un 2 adedini fabrikadan çıkarıp testlerine başladığı uzun menzilli, 3 motorlu iş jeti 8X’in üçüncü uçağı da test uçuşlarına başladı.
Güntay ŞİMŞEK / HT CUMARTESİ
Fuarda birçok iş adamının ya kullandıkları uçakları daha az masraflı bir alt modelleriyle değiştirmek ya da tamamen elden çıkarmak üzere hareket ettiklerini öğrendim. Fakat her şeye rağmen Cenevre’de ilgimi çeken yeni model uçaklar, projeler, kabin içi tasarımları, yeni koltuklar, iş jetlerinde konforu artıracak yeni çalışmalar da oldu. Filosundaki değişik model iş jetleriyle, iş dünyasına hizmet veren şirketlerin fuara yoğun ilgi göstermelerinden ise iş adamlarının uçak sahibi olmak yerine kiralamayı tercih etmeye başladıkları söylenebilir. Mesela Katar Havayolları, fuarda Gulfstream’a 30 adet yeni nesil iş jeti sipariş ettiğini açıkladı.
Oldukça ilgi gören Hondajet, EBACE ile birlikte Avrupa’da görücüye çıkmış oldu. ABD’nin Kuzey Carolina Eyaleti’ne bağlı Greensboro’daki Honda Aircraft Company’de (HAC) geliştirilen uçağı 2011 yılında fabrikasında görmüştüm. Uzun süredir sertifikasyon süreci sebebiyle test uçuşları yapıyordu. Japon mühendis Michimasa Fujino tarafından geliştirilen Hondajet, önümüzdeki aylarda ilk müşterisine teslim edilecek.
Hafif jet kategorisine iddialı giren Hondajet, motorlarının kanat üstünde olması sebebiyle yüzde 30 daha sessiz uçacak, yüzde 30-35 oranında yakıt verimliliği, daha fazla hız ve daha uzun menzil sağlayacak. Tek pilotla da uçurulabilen iş jetinin kabini ise 6-7 yolcuyu rahat ağırlayacak büyüklükte.
HONDAJET TEKNİK ÖZELLİKLER
Yolcu sayısı: 1+5 / 2+4
Uzunluk: 12.99 m
Yükseklik: 4.54 m
Kanat açıklığı: 12.12 m
Kabin Yüksekliği:1.46 m
Kabin Uzunluğu:5.43 m
Kabin Genişliği:1.52 m
Maksimum hız: 883.3 km (420 knot)
Menzil: 2.185 km (1.180 nm)
Motor: GE Honda / HF 120
Liste Fiyatı: 4.5 milyon dolar
AERİON SÜPERSONİC2 (AS2)
İş adamlarına zamandan tasarruf ettirmek üzere yola çıkan ve saatteki hızının ortalama 1.728 km (1.5 mach) olması beklenen Aerion Supersonicjet2, EBACE’de büyük bir stantta tanıtıldı. İlk 50 müşteriye özel fırsatlar sunulacağını açıklayan Aerion yetkilileri, uçağın 2015 fiyatının 120 milyon dolar olduğunu duyurdular. Aerion AS2, Concorde uçağından sonra geliştirilen ve ses hızını aşan birkaç önemli projeden en öne çıkanı. Yolcu uçağı değil, iş dünyasına hizmet etmek üzere iş jeti olarak tasarlanmış. Uçağın en önemli avantajının zamandan tasarruf olduğu belirtilerek, “Paris-Washington arasında 3, San Fransisco-Singapur uçuşunda ise 6.5 saat tasarruf sağlayacak” ifadeleriyle tanıtılıyor.
NASA başta olmak üzere birçok uzay ve havacılık şirketinden aldığı destekle Aerion AS2’yi geliştiren ABD, Nevada merkezli Reno firması, daha önce süpersonik iş jetinin 2021’de hizmette olacağını duyurmuştu. Geçen yıl hizmete alınışı 2019’a çeken firma, bu fuarda ise 2018 yılına yetişeceğini belirtti.
AERİON AS2 TEKNİK ÖZELLİKLERİ
Maksimum hızı: 1.5 Mach (1.728 km)
Maksimum menzili: 8.797 km
Kanat alanı: 125 metrekare
Gövde uzunluğu: 51.8 m
Kanat açıklığı: 18.6 m
Yerden yüksekliği: 6.7 m
Kabin yüksekliği: 1.9 m
Kabin genişliği: 2.2 m
Kabin uzunluğu: 9.1 m
G500 ABD’DE UÇTU İSVİÇRE’DE HABER OLDU
Dünya iş jeti üreticilerinin öncüsü ABD’li imalatçı Gulfstream, EBACE’de G500 tipi yeni modelini, imalat merkezi Savannah’ta sertifikasyon testlerine başlamak üzere uçurduğunu duyurdu. Diğer iş jeti firmalarının aksine geliştirdiği yeni modelleri sektöre tanıştırmasından sonra çok fazla sorunla karşılaşmayan Gulfstream’in yeni modelinin 2017’ye kadar sertifikasyon sürecini tamamlayıp, 2018’de ilk müşterisine teslim edilmesi planlanıyor.
Ayrıca Gulsfstream’in yeni model uçaklarının satışıyla ilgili yazılı olmayan ilginç bir de teamülü var. Geliştirilen yeni modelin ilk 50 adedi, Amerikalı müşterilere özel şartlarda satılıyor. Böylece gökyüzüyle tanışma sonrası olabilecek aksaklıklar, muhtemel teknik sorunlara da kısa sürede müdahale edilip, uçağın iş dünyasıyla sorunsuz tanışması sağlanıyor. Ayrıca fuarda Gulfstream’in G550 modelinin de Amerika’da 500’üncü müşteriye teslim edildiği açıklandı. Bir iş jeti için bir rekor olan bu sayıya yaklaşık 12 yılda ulaşıldı. Ağustos 2000’de açıklanan G550, bir sene sonra fabrikadan çıktı ve sertifikasyon için test uçuşlarına başladı. Eylül 2003’te ise ilk müşterisine teslim edildi.
FALCON’UN TAVAN PENCERELİ UÇAĞI
Fransız imalatçı Dassault, geçen yıl Las Vegas NBAA iş jeti fuarında duyurduğu yeni modeli Falcon 5X’i 2 Haziran’da fabrikadan çıkaracak. Bu uçağın ilk müşterisinin Türkiye’den iş adamı Mehmet Cengiz olduğunu geçen yıl Las Vegas’taki fuardan duyurmuştum. Son yıllarda 3 motorlu yeni iş jeti modelleriyle sektörün karşısına çıkan Falcon’un 5X’i çift motorlu ve tavanında pencere olacak şekilde tasarlandı. İş jeti sektöründe geniş pencereli modellerin bir adım daha önde olduğu, Gulfstream’in bu anlamıyla rakiplerine fark attığı dikkate alınırsa, Falcon 5X’in tavan penceresiyle müşterilerini nasıl cezbedeceği, rekabete nasıl bir katkı sağlayacağı merak konusu. Öte yandan Falcon’un 2 adedini fabrikadan çıkarıp testlerine başladığı uzun menzilli, 3 motorlu iş jeti 8X’in üçüncü uçağı da test uçuşlarına başladı.
Güntay ŞİMŞEK / HT CUMARTESİ