Ekonomi
11 Mayıs 2015 12:59
Son Güncelleme: 10 Oca 2019 02:40
Özel ceza kalkmış
Maliye’nin yeni tebliği kayıtdışı çalıştıktan sonra yakalanan kurum veya kişilere elektronik beyanname vermediği için geçmişe dönük kesilen ‘özel usulsüzlük’ cezasını ortadan kaldırıyor. Oysa kayıtlı mükellef sadece bir bildirimini vermeyi unutsa ‘özel usulsüzlük’ cezasını karşısında buluyor
10 Nisan’da yayımlanan 449 numralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği,
hem vergi uzmanlarını hem şirketleri şaşkına çevirdi. Önce şunu
belirtelim; Maliye’nin yaptığı bir düzenleme ile artık birçok kurum
elektronik beyanname vermek zorunda. Elektronik beyanname vermek
zorunda olmayanlar istisnayı oluşturuyor. Bugünkü konumuz da
faaliyete başladığı halde elektronik bayanname vermeyenlerle
(kayıtdışı çalışanlarla) ilgili.
Şimdiye kadar bir kişi veya kurum faaliyete başladığı halde hiçbir bildirimde bulunmamış, beyanname vermemiş ve mükellef olmamışsa bu kişi veya kuruma önce mükellefiyet tesis ediliyor, ardından da geçmişte vermediği beyanname ve yapmadığı bildirimler dolayısıyla usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesiliyordu. Cezanın nedeni bu elektronik beyannameyi düzenleyen yasaya aykırı davranılması. Ancak 10 Nisan’da yayımlanan tebliğ hem uygulamada hem de hukuken müthiş bir çelişkiyi ortaya koydu. Çünkü mahkemeler geriye dönük olarak kesilen bu cezalara karşı çıkmışlar ve Maliye de açılan davalar nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalmış.
Mahkemelerin gerekçesi ise kişinin mükellefiyet sorumluluklarının ancak ileriye doğru işleyeceği yani işe başlama tarihi ile mükellefiyetin tesis edildiği tarih arasında beyanname verilmesinin hukuken ve fiilen mümkün olmadığı yönünde. “Çünkü o tarihte mükellef değillerdi” diyor mahkemeler. Diğer bir gerekçe ise bu kişilerin elektronik beyanname vermeleri gerektiğinden haberdar olmamaları. Oysa elektronik beyanname ile ilgili düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. O büyüklüğe ulaşmış kişilerin bunu bilmemesi neredeyse imkânsız. İşte Maliye de gereksiz yargılama gideri ödememek için bundan sonra geriye yönelik mükellefiyet tesis edilenlere elektronik ortamda beyanname verilmediği için o dönemlere ilişkin usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesilmemesi gerektiği kararına varmış.
Maliye’nin yeni kararı hem vergi uzmanlarını hem ödevlerini zamanında yerine getiren mükellefleri rahatsız ediyor. Açık olarak yeni düzenleme sonucu eğer bir kişi faaliyetini bildirmez ve gerekli beyanname ve bildirimleri vermezse bunların sonradan tespiti halinde özel usulsüzlük cezası almayacak. Ancak bütün bunları tam olarak yapan kişi arada sadece bir tane beyanname vermeyi unutsa o kişiye özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Tebliğde eksik olan diğer konu, mevcut dava dosyalarının ne olacağı. Dava aşamasında olan, davası devam eden veya ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilmiş ya da yazılmış raporların durumunun ne olacağı da belirtilmemiş. Bu durumu dile getiren Vergi Başmüfettişi Olcay Kolatoğlu devam eden davalar ve raporlar hakkında belirsizlik bulunduğunu ve bir sirküler ile konunun açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtiyor.
Rahim AK / HT GAZETE
Şimdiye kadar bir kişi veya kurum faaliyete başladığı halde hiçbir bildirimde bulunmamış, beyanname vermemiş ve mükellef olmamışsa bu kişi veya kuruma önce mükellefiyet tesis ediliyor, ardından da geçmişte vermediği beyanname ve yapmadığı bildirimler dolayısıyla usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesiliyordu. Cezanın nedeni bu elektronik beyannameyi düzenleyen yasaya aykırı davranılması. Ancak 10 Nisan’da yayımlanan tebliğ hem uygulamada hem de hukuken müthiş bir çelişkiyi ortaya koydu. Çünkü mahkemeler geriye dönük olarak kesilen bu cezalara karşı çıkmışlar ve Maliye de açılan davalar nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalmış.
Mahkemelerin gerekçesi ise kişinin mükellefiyet sorumluluklarının ancak ileriye doğru işleyeceği yani işe başlama tarihi ile mükellefiyetin tesis edildiği tarih arasında beyanname verilmesinin hukuken ve fiilen mümkün olmadığı yönünde. “Çünkü o tarihte mükellef değillerdi” diyor mahkemeler. Diğer bir gerekçe ise bu kişilerin elektronik beyanname vermeleri gerektiğinden haberdar olmamaları. Oysa elektronik beyanname ile ilgili düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanmıştı. O büyüklüğe ulaşmış kişilerin bunu bilmemesi neredeyse imkânsız. İşte Maliye de gereksiz yargılama gideri ödememek için bundan sonra geriye yönelik mükellefiyet tesis edilenlere elektronik ortamda beyanname verilmediği için o dönemlere ilişkin usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası kesilmemesi gerektiği kararına varmış.
Maliye’nin yeni kararı hem vergi uzmanlarını hem ödevlerini zamanında yerine getiren mükellefleri rahatsız ediyor. Açık olarak yeni düzenleme sonucu eğer bir kişi faaliyetini bildirmez ve gerekli beyanname ve bildirimleri vermezse bunların sonradan tespiti halinde özel usulsüzlük cezası almayacak. Ancak bütün bunları tam olarak yapan kişi arada sadece bir tane beyanname vermeyi unutsa o kişiye özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Tebliğde eksik olan diğer konu, mevcut dava dosyalarının ne olacağı. Dava aşamasında olan, davası devam eden veya ceza ihbarnamesi ile tebliğ edilmiş ya da yazılmış raporların durumunun ne olacağı da belirtilmemiş. Bu durumu dile getiren Vergi Başmüfettişi Olcay Kolatoğlu devam eden davalar ve raporlar hakkında belirsizlik bulunduğunu ve bir sirküler ile konunun açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtiyor.
Rahim AK / HT GAZETE