Kriz bu kez zengini vurdu

Ekonomiyi borçla döndüren iş dünyası ve vatandaş yüksek faize daha fazla dayanamadı. Siyasi gerginlik ve ekonomide dengenin bozulmasıyla birlikte mevcut borcunu ötelemekte zorlananların kapısına bankalar dayandı. Bu yılın ilk yarısında 1316 gayrimenkule daha el koyan bankalar böylece ellerindeki satılık gayrimenkul sayısını 8 bin 5’e çıkardı.

En çok el konulan gayrimenkul yüzde 34,56’lık artışla bağ, bahçe, zeytin ve fındık tarlaları olurken, bu grubu yüzde 32,26’lık artışla işyeri ve yüzde 30,14’lük artışla fabrikalar takip etti. Satışa çıkarılan fabrikaların 10 tanesi İzmir, 6 tanesi Karaman, 5’er tanesi Düzce ve Manisa, 4’er tanesi ise Balıkesir, Bursa, İstan-bul, Kocaeli ve Sakarya’da yer aldı.

Kriz bu kez zengini vurdu

Gayrimenkul icralarında son dönemde yaşanan el koymalarda dikkat çeken önemli bir gelişme de bu yıl el konulan fabrika ve işyeri sayısındaki artış oldu. Geçtiğimiz yıllara göre bu yılın ilk yarısında işadamlarının fabrikalarının yanı sıra turistik tesis, hastane, çiftlik, hamam, besi ahırı, depo, fırın ve düğün salonu gibi birçok işletmesi borca karşılık teminat gösterildi. Ancak işadamı borcunu ödeyemediği için işyerlerine el konularak icra yoluyla satışa çıkarıldı.

Konu ile ilgili görüşlerine başvurduğumuz bankacılar son dönemdeki artışı yasal işlemler ve prosedüre bağladı. İcra öncesinde takibin bir yıl önce başladığını belirten uzmanlar, dosyanın bankalara yansımasının ise bir yıl sonraya denk geldiğini aktardılar.

İstanbul başı çekti

İcralık gayrimenkul satışında il bazında sıralama yapıldığında 1254 gayrimenkul icrasıyla İstanbul listenin başında yer aldı. İstanbul’u 669 gayrimenkul icrasıyla Ankara, 661 ile İzmir, 486 ile Antalya ve 370 ile Bursa takip etti. En az gayrimenkul icrasının olduğu iller ise 3’er icra ile Ardahan ve Aksaray’da gözlendi. Bingöl, Hakkâri ve Kars’ta 4’er, Bartın ve Bayburt’ta ise 5’er gayrimenkule el konulup icra yoluyla satışa çıkarıldı.

En düşük ev 38 bin lira

İc­ra­dan sa­tı­lık ev­ler ara­sın­da en dü­şük fi­yat 37 bin 440 li­ra ola­rak dik­kat çe­ki­yor. Kon­ya Sey­di­şe­hi­r’­de ila­na çı­kan en ucuz evin ilk iha­le­si 29 Ağus­tos 2014’te ya­pı­la­cak. İs­tan­bu­l’­da en ucuz ev ise 54 bin li­ra mu­ham­men be­del ile Eyü­p’­te bu­lu­nu­yor. Bu gay­ri­men­ku­lün ilk iha­le­si geç­ti­ği­miz gün­ler­de ya­pıl­dı ve alı­cı çık­ma­dı. İkin­ci iha­le ise 6 Ağus­to­s’­ta ya­pı­la­cak.

Değerinin yarısına almak mümkün

Açık artırma muhammen bedelin yüzde 50’sine gazete ilanı ve dosya masrafları eklenerek başlıyor. 100 bin liralık bir gayrimenkulün ilk açık artırması 53 bin liradan açılıyor. Daha sonra bu rakam alıcıların değeri artırmaya başlamasıyla yukarı çıkıyor. Ancak kimse değeri artırmaz ve son fiyat veren çıkarsa gayrimenkul uygun fiyata satılır. Kimsenin fiyat vermediği durumda ise ikinci ihale beklenir.

Beklenti daha da artması yönünde

Hu­kuk Mü­şa­vi­ri Fah­ri Sa­dı­koğ­lu, ban­ka fa­iz­le­rin­de­ki ar­tı­şın pi­ya­sa­da oluş­tur­du­ğu eko­no­mik kri­zin so­nu­cun­da kre­di­le­ri­ni öde­mek­te zor­la­nan kre­di müş­te­ri­le­ri­nin ic­ra ta­kip­le­ri­nin ar­ta­rak de­vam ede­ce­ği­ni ak­tar­dı. Mer­kez Ban­ka­sı­’nın fa­iz­le­ri dü­şür­me­si­nin se­vin­di­ri­ci ol­du­ğu­nu an­cak bu­nun ar­tı­şın önü­ne geç­me­de ye­ter­li ol­ma­dı­ğı­nı be­lir­ten Sa­dı­koğ­lu şöy­le ko­nuş­tu: “Tür­ki­ye zor bir sü­reç­ten ge­çi­yor.

Top­lam ic­ra­lık mal sa­yı­sın­da 80 bin ra­ka­mı­na ula­şıl­dı. Gay­ri­men­kul bu­nun sa­de­ce bir bö­lü­mü. Borç her yıl kat­lan­dı­ğı için ar­tık fa­iz düş­se de işadamının ye­ni kre­di li­mit­le­ri bu­lun­mu­yor. İc­ra­lık iş­let­me­le­rin sa­tın ala­bi­le­cek ara mal ve ma­mül­de zor­lan­ma­la­rı ne­de­niy­le mal üre­ti­mi de du­run­ca var olan pa­zar­lar­da kay­be­di­li­yor. Hep­si bir­bi­riy­le bağ­lan­tı­lı olan bu sar­mal­da is­ter is­te­mez ic­ra­lık sa­yı­sı ar­tı­yor.”

80 milyon liralık ‘yalı’ da var

İcradan satışa çıkarılan mallar arasında yalı dairesi de bulunuyor. 2012’de Tekstilbank tarafından 10 milyon liralık borca karşılık el konulan Monheim Yalısı’na 68 milyon lira kıymet biçilmiş ve yalı 40 milyon liraya satılmıştı. Ancak yalının sahibi Selahattin Beyazıt, değere itiraz ederek açtığı davayı kazandı. Böylece ilk satış iptal oldu. Yeni satış 80 milyon 318 bin 437 lira üzerinden 25 Tem-muz 2014’te yapılacak. İhale saat 11.30’da İstanbul Anadolu 16. İcra Dairesi tarafından açık artırma suretiyle gerçekleştirilecek.

İcralar 6 ayda yüzde 20 arttı

    2013    2014    Değişim (%)
Daire    3.944    4.487    13.77
İşyeri    685    906    32.26
Bağbahçe    1.036    1.394    34.56
Arsa    951    1.123    18.09
Fabrika    73    95    30.14
Toplam    6.689    8.005    19.67

Emine Açar/Bugün