İflas erteleme dönemi bitiyor!

Şirketlerin suistimal aracı haline dönüştürdüğü iflas erteleme mekanizması kalıcı olarak yasaklanıyor. Yerini dolduracak yeni uygulama ile ilgili çalışmalar da başladı. İflas ertelemenin kalıcı olarak yasaklanacağına dair ilk sinyal önceki gün Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli tarafından verilmişti. Vatan'da yer alan habere göre bankacılarla bir araya gelen Canikli “OHAL süresince iflas erteleme düzenlemesinin uygulanmaması durumunu kalıcı hale getireceğiz” demişti.

Ankara’da uygulamanın tamamen kaldırılması ile ilgili çalışma başlatılırken yerine daha şeffaf ve suistimale açık olmayan farklı bir model getirilmesi sağlanacak. Bu hazırlık kapsamında Avrupa ülkelerindeki ve Amerika’daki modellerin de araştırıldığı öğrenildi.

2009 yılında yapılan bir düzenlemeyle iflas erteleme süreci kolaylaştırılmıştı. Ekonomide çarkların yavaşladığı, kurda ani hareketlerin yaşandığı son aylarda, iflas erteleme sürecinin bazı şirketler tarafından ’borç ödememe aracına’ dönüştürüldüğü dikkati çekti. Başvurularda patlama yaşanırken bu durum sözkonusu şirketlere kredi veren bankalar cephesinde de ciddi rahatsızlık yaratmıştı.

2016’nın ilk yarısına kadar tekstilden inşaata, turizmden gıdaya, demir çelikten hizmet sektörüne kadar pek çok alanda 4 bine yakın irili ufaklı şirket iflas erteleme başvurusunda bulundu. Bu şirketlerin büyük bölümü de mahkemelerden istedikleri sonucu almayı başardı.

Şirketlerin iflas erteleme isterken hemen hemen aynı sebepleri ortaya koyduğu, üstelik bu sebeplerin itiraz edilemeyecek haklı sebepler olduğu da görülüyordu. Son dönemde mahkemelere başvuran şirketlerin iflas erteleme isterken öne sürdükleri mazeretler şu şekildeydi: Rus uçağının düşürülmesi sonrası iki ülke arasında bozulan işler bizim de işimizi bozdu, nakit akışımız aksadı. Suriye’de yaşanan gelişmeler ve jeopolitik riskler şirketimizi olumsuz etkiledi. Kurlardaki yükseliş ve talep daralmasına paralel işlerimiz eskisi gibi gitmiyor. Bankalar kredileri geri çağırıyor, kısa dönemde nefesimiz kesilmediği takdirde atlatabileceğimiz darboğazda, boğulup gideceğiz...

Aslında iflas erteleme mekanizması ticaret hayatında son derece gerekli bir mekanizma. Ancak Türkiye’de bu sistemin suistimal edilmesi, mekanizmanın temelden iptal edilmesine giden bir yolu açmış durumda. Fakat hukukçular her ne olursa olsun iflas ertelemenin yerini alacak ancak kuralları daha belirgin yeni bir modele de mutlaka ihtiyaç olduğunu belirtiyorlar.

Hukukçular bir anlamda iflas erteleme sisteminin kendi kendini zehirlediğini belirtiyorlar. Sadece bankacılar değil ticaret hayatının içindeki kişiler de son dönemde artan iflas erteleme başvurularından rahatsız olmuşlardı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada, “İflas erteleme bir ihtiyaç ama ‘iflas ertelemenin’ simsarları da ortaya çıktı. Anadolu’da ‘iflas erteleme mali danışmanlığı’ ilanlarına bile rastlıyoruz. Şaka değil” demişti.

İflas ertelemelerdeki suistimallerin önüne geçmek için bankacıların şikayetleri de dikkate alınarak bugüne kadar bazı önlemler alınmıştı. Mesela iflas ertelemeyi suiistimal eden şirketlere “Kocaeli” ayarı gelmişti. Çok sayıda şirketin, iflas erteleme kararı çıkarmak için Kocaeli’ndeki mahkemelere başvurduğunun anlaşılması üzerine düzenleme yapılmış ve şirketlerin iflas erteleme başvurusunu, son 1 yıldır bulunduğu yerde yapması şartı getirilmişti. Son olarak da 31 Temmuz’da çıkarılan bir kararnameyle iflas ertelemelerin OHAL boyunca dondurulması ve mahkemelerden bu yönde karar çıkarılmaması kararlaştırılmıştı.