Hurda araçlar için yeni dönem

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan "Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı"na yönelik görüşlerin alınmasının ardından taslağa son şekli verilecek.

Yönetmelik taslağı ile çevre ve insan sağlığının korunması için araçlardan kaynaklanan atıkların oluşumunu engellemek, ömrünü tamamlamış araçlar ile bunlara ait parçaların geri dönüşümünü sağlamak üzere Avrupa Birliği (AB) direktifleri çerçevesinde yeni standartlar getirilmesi planlanıyor.

Uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi ve değişen atık mevzuatına uyum kapsamında hazırlanan yönetmelik taslağına göre, geri dönüşüme gönderilebilecek taşıtlar, "sürücü dışında en fazla 8 kişilik oturma yeri bulunan yolcu taşımaya yönelik motorlu araçlar", "azami ağırlığı 3 bin 500 kilogramı geçmeyen motorlu yük taşıma araçları" ile "motorsiklet veya motorlu bisiklet haricindeki 3 tekerlekli araçlar" olarak tanımlanıyor. Araç sahipleri de "araç adına yetkili idarece tescil belgesi verilmiş veya sahiplik ya da satış belgesi düzenlenmiş kişiler" olarak ifade ediliyor.

Taslakta, ömrünü tamamlamış araçların arındırıldığı, söküldüğü ve işleme tesislerine gönderilinceye kadar geçici bekletildiği "Arındırma ve Söküm Tesisleri"nin kurulması öngörülüyor. Çevre izin ve lisansı almak zorunda olacak tesislerin Türkiye genelinde kurulması hedefleniyor.

Mevcut yönetmelikte yer alan "geçici depolama alanı" olarak faaliyet gösteren lisanslı işletmeler ise lisans bitim tarihlerine kadar lisans belgelerinde belirtilen şartlara göre "Arındırma ve Söküm Tesisi" olarak faaliyetlerine devam edecek.

"Arındırma ve Söküm Tesisleri", "ekonomik operatör" olarak tanımlanan ömrünü tamamlamış araçların toplama, sökme, kesme, parçalama, geri kazanma, geri dönüştürme işlemlerinden herhangi birini yapanlar tarafından kurulacak.

Tesislerin denetimi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılacak. Belirlenen standartlara uymayan tesislere cezai işlemler uygulanacak.

Araç sahipleri ömrünü tamamlamış araçlarını Ömrünü Tamamlamış Araç (ÖTA) Teslim Yerleri, Arındırma ile Söküm Tesisleri ya da işleme tesislerine teslim etmek ve araca ait onaylı araç kayıttan düşme ve bertaraf formunu almakla yükümlü olacak.

Taslağa göre, Arındırma ve Söküm Tesisleri ile işleme tesislerince yeniden kullanım amacıyla satışa sunulacak ön ve arka kapılar, bagaj kapağı, motor kaputu, torpido ve iç göstergelerin bulunduğu konsül, motor bloğu, diferansiyel, tavan sacı, patlamamış hava yastıkları, vites kutusu, ön ve arka tamponlar Bakanlığın veri sistemi çerçevesinde barkodlanacak.

Hakkında bertaraf formu düzenlenerek hurdaya ayrılan araçların "hurda ruhsatı" aracı teslim alan "Arındırma ve Söküm Tesisi" adına tescil edilecek. "Ttrafikten çekme belgesi" düzenlenerek trafikten çekilen ağır hasarlı araçların muayenesi 6 ay içerisinde yapılmazsa, bu süre içerisinde trafiğe alınmayan araçlar Emniyet Genel Müdürlüğünce hurdaya ayrılacak.

Taslağa göre, Arındırma ve Söküm Tesisleri'ne kabul edilen ömrünü tamamlamış araçlar, azami 30 gün içerisinde arındırılacak. Arındırılan araçlar en geç 60 gün içerisinde sökülecek veya işleme tesislerinde bertaraf edilecek.

Bakanlık, AB direktiflerine uygun olarak hayata geçirilecek Arındırma ve Söküm Tesisleri ile ilgili ilk adımı 2015'te Kocaeli'nin Gebze ilçesinde kurulan pilot uygulama tesisiyle atmıştı.