Fiyatı neden pahalı belli oldu

TÜRKİYE’de tavan yapan patates ve domates fiyatları siyasetin ve ekonominin üst kademelerinde de tartışılmaya başlamışken, Birleşmiş Milletler’in üst düzey yetkilisinden gıda güvenliğine dair önemli bir uyarı geldi. İstanbul’da dün düzenlenen G20 Tarım Bakanları Toplantısı’na katılan BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Genel Direktörü José Graziano da Silva, Hürriyet’e verdiği röportajda, “Bölgede gıda güvenliğine yönelik temel tehdit; Suriye, Irak ve Yemen başta olmak üzere tırmanarak sürüp giden çatışmalardan ve bu çatışmaların komşu ülkelere sıçrama etkisinden kaynaklanıyor” dedi.

Brezilya hükümetinin “Sıfır Açlık” programının mimarı olmasıyla tanınan ve 30 yılı aşkın süredir gıda güvenliği ve tarım konularında çalışan Graziano şöyle devam etti: “Silahlı çatışmaların barışçı çözümü, bölgede gıda güvenliğinin iyileştirilmesiyle karmaşık bağlantıları olan temel bir konu. FAO, ortaklarıyla birlikte, çiftçilerin ve kırsal nüfusun, çatışmaların yarattığı da dahil olmak üzere şoklara karşı direncinin artırılması için çalışıyor.”

Özellikle patates ve domatesin fiyatının 5 liraya çıkması Türkiye’de son dönemde tartışma konusu olmuştu. merkez bankası enflasyonun beklenenden yüksek çıkmasını gıda fiyatlarındaki bu artışa bağlamış, hükümet ise üretimin yeterli olduğunu savunarak aracıların spekülasyon amacıyla stok yaptığını öne sürmüş, hatta İran’dan patates ithalatı sinyali vermişti. Graziano, geçen ay dünyadaki gıda fiyatlarının Haziran 2010’dan bu yana en düşük seviyeye gerilemesine rağmen neden Türkiye’de yüzde 1.63 arttığına doğrudan bir açıklama getiremese de, Ankara’nın son sekiz yıldır uyguladığı tarım politikalarını övdü ve dış etkenlere vurgu yaptı. “Özellikle de toprak ve su açısından kısıtlı doğal kaynaklar ile iklim değişikliği bağlamında hızla artan nüfus, dünyada temel gıda ürünlerüne yüksek talep doğmasına neden oluyor” diyen Graziano, Türkiye’nin bu açıdan bir istisna olmadığını vurguladı.

JOSE Graziano, Türkiye’de tarım sektörünün 2007’den beri istikrarlı şekilde büyüdüğünü, üretimin ve tarım istihdamının arttığını, kırsal kesimde altyapının geliştirildiğini, sektörün çeşitlendirildiğini ve bazı ürünlerin kalitesinin yükseltildiğini söyledi. Graziano, “Bunlar büyük ölçüde Türk hükümetinin politikaları sayesinde olmuştur” diye ekledi. Tahminlere göre dünyanın yedinci büyük tarım üreticisi olan Türkiye’nin bölgedeki daha büyük pazarlara gıda ihracatı yapmak için “büyük potansiyele” sahip olduğunu belirten Graziano, savaşların ve onları takip eden mülteci sorununun ise ciddi bir tehdit haline geldiğini ifade etti. BM yetkilisi, “Uluslararası toplum mültecilere insani yardım sağlamaya devam etse de, evsahibi ülkelerin kaynakları ağır bir yük altında” dedi. Graziano’ya göre Türkiye, G20 başkanlığı döneminde gıda güvenliğinin yanısıra, FAO’nun “yüksek öncelik” verdiği sürdürülebilir gıda sistemleri, tarım yatırımları, tarımda üretkenlik artışı için AR-GE ve gıda israfının azaltılması konularına önemli bir katkı sağlayacak.