Ekonomi
14 Mar 2015 12:43
Son Güncelleme: 10 Oca 2019 02:28
Evler işyeri olacak! 1 Nisan'dan sonra...
Türkiye'de 1 milyondan fazla kadın evlerde çalıştırılıyor. Çoğunun kaydı yok. 1 Nisan'dan sonra 10 günden az çalışan gündelikçiler sigortalı olacak
İşte Sabah gazetesi yazarı Faruk Erdem'in yazısı...
Türkiye'de ev işlerinde çalışanların yüzde 90'a yakını kadınlardan oluşuyor. Tahminlere göre de bu kişilerin sayısı 1 milyondan fazla. Evde hasta ve çocuk bakan, temizlik ve bahçe işleri yapan insanların birçoğu kayıt dışı olarak istihdam ediliyor. İlave olarak sadece haftanın belli günlerinde temizliğe gelen gündelikçilerin de büyük çoğunluğu sigortasız. Kanun, evde sürekli çalışanların sigortasını zorunlu kılıyor. 1 Nisan 2015'ten itibaren gündelikçilerin de sigortalılık hakları olacak. Evde 10 günden fazla bir yardımcı çalıştıranlar işveren konumuna gelecek. Çalışanlar için SGK'ya bildirimde bulunulacak.
Eğer gündelikçiler size 10 günden az geliyorsa (örneğin haftada bir) onları da 1 Nisan'dan itibaren sigortalı yapmak zorundasınız. Bu gündelikçilerin günlük primleri (iş kazası meslek hastalığı sigortası) günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si olacak. Bu da 2015'in ilk 6 ayı için 80 kuruşa karşılık geliyor.
Çalışanlar isterlerse kalan sürenin primini ödeyerek 30 güne tamamlayabilecek. Sürekli ya da 10 günden fazla çalışan kişiler için ise asgari ücretin altında bir ücret belirlemeniz mümkün değil. Evde çalıştırılan kişiler için damga ve gelir vergisi alınmıyor. Bundan dolayı ödeyeceğiniz primler daha düşük oluyor. İşveren olarak evde çalıştırdığınız kişiler için yüzde 32.5 oranında prim ödemek durumundasınız.
Bu da en az 390 lira civarında bir para olacak. Evdeki yardımcıları kayıt dışı çalıştırmanın cezası brüt asgari ücretin (1.201.5 TL) iki katını bulabiliyor. Yapacağınız işlemler hiç zor değil. Üstelik internetten de hem bildirim hem de ödeme imkânı bulunuyor. İlk başta iki tarafın da imzalayacağı bir bildirim formu kuruma verildikten sonra işlemler kolayca yapılabiliyor.
ÖRNEK
1: Evinize haftada bir gün gelen temizlikçi için günde 80 kuruştan ayda 3 lira 20 kuruş prim ödeyeceksiniz. Bu sayede gündelikçi bir iş kazası geçirirse kendisine iş görmezlik aylığı bağlanacak.
ÖRNEK
2: Evinizde sürekli ya da 10 günden fazla çalışan birisi için en az asgari ücret kadar maaş belirleyeceksiniz. Bu kişiler için de günlük 13.01 TL ödemeniz gerekiyor. Gündelikçi ilk kez sigortalı olacaksa ya da siz düzenli ödeme yapıyorsanız bu rakam teşviklerle daha da düşecek.
TAZMİNAT ÖDENMEZ
2008 itibarıyla çalıştığım firmadan istifa ettim, başka işe girdim. Eski firmamdan tazminat alabilme imkânım var mı? Neslihan BİÇER
Haklı fesihe girebilecek bir sebep olmadan istifa etmenizden dolayı tazminat hakkınız bulunmuyor. Bu yüzden maalesef böyle bir imkânınız yok.
Türkiye'de ev işlerinde çalışanların yüzde 90'a yakını kadınlardan oluşuyor. Tahminlere göre de bu kişilerin sayısı 1 milyondan fazla. Evde hasta ve çocuk bakan, temizlik ve bahçe işleri yapan insanların birçoğu kayıt dışı olarak istihdam ediliyor. İlave olarak sadece haftanın belli günlerinde temizliğe gelen gündelikçilerin de büyük çoğunluğu sigortasız. Kanun, evde sürekli çalışanların sigortasını zorunlu kılıyor. 1 Nisan 2015'ten itibaren gündelikçilerin de sigortalılık hakları olacak. Evde 10 günden fazla bir yardımcı çalıştıranlar işveren konumuna gelecek. Çalışanlar için SGK'ya bildirimde bulunulacak.
Eğer gündelikçiler size 10 günden az geliyorsa (örneğin haftada bir) onları da 1 Nisan'dan itibaren sigortalı yapmak zorundasınız. Bu gündelikçilerin günlük primleri (iş kazası meslek hastalığı sigortası) günlük kazanç alt sınırının yüzde 2'si olacak. Bu da 2015'in ilk 6 ayı için 80 kuruşa karşılık geliyor.
Çalışanlar isterlerse kalan sürenin primini ödeyerek 30 güne tamamlayabilecek. Sürekli ya da 10 günden fazla çalışan kişiler için ise asgari ücretin altında bir ücret belirlemeniz mümkün değil. Evde çalıştırılan kişiler için damga ve gelir vergisi alınmıyor. Bundan dolayı ödeyeceğiniz primler daha düşük oluyor. İşveren olarak evde çalıştırdığınız kişiler için yüzde 32.5 oranında prim ödemek durumundasınız.
Bu da en az 390 lira civarında bir para olacak. Evdeki yardımcıları kayıt dışı çalıştırmanın cezası brüt asgari ücretin (1.201.5 TL) iki katını bulabiliyor. Yapacağınız işlemler hiç zor değil. Üstelik internetten de hem bildirim hem de ödeme imkânı bulunuyor. İlk başta iki tarafın da imzalayacağı bir bildirim formu kuruma verildikten sonra işlemler kolayca yapılabiliyor.
ÖRNEK
1: Evinize haftada bir gün gelen temizlikçi için günde 80 kuruştan ayda 3 lira 20 kuruş prim ödeyeceksiniz. Bu sayede gündelikçi bir iş kazası geçirirse kendisine iş görmezlik aylığı bağlanacak.
ÖRNEK
2: Evinizde sürekli ya da 10 günden fazla çalışan birisi için en az asgari ücret kadar maaş belirleyeceksiniz. Bu kişiler için de günlük 13.01 TL ödemeniz gerekiyor. Gündelikçi ilk kez sigortalı olacaksa ya da siz düzenli ödeme yapıyorsanız bu rakam teşviklerle daha da düşecek.
TAZMİNAT ÖDENMEZ
2008 itibarıyla çalıştığım firmadan istifa ettim, başka işe girdim. Eski firmamdan tazminat alabilme imkânım var mı? Neslihan BİÇER
Haklı fesihe girebilecek bir sebep olmadan istifa etmenizden dolayı tazminat hakkınız bulunmuyor. Bu yüzden maalesef böyle bir imkânınız yok.