Sektörel
26 Şub 2015 15:54
Son Güncelleme: 10 Oca 2019 02:25
Et fiyatları iki ayda uçtu!
Kırmızı ette spekülasyon 5 yıl sonra hortladı. ‘Kur zammı’ dense de bu artış çok fazla...
Habertürk gazetesinin haberine göre, yıl başından bu yana kırmızı
etin fiyatı markette yüzde 20’ye yakın zamlandı. 1 yıllık artış ise
yüzde 38.3’ü buldu. Kur artışı nedeniyle maliyet artışı gerekçe
olarak gösterilirken, ithalat spekülasyonu da yeniden başladı.
5 yıl önce kırmızı ette yaşanan fiyat artışı yeniden görülüyor. Yıl başından bu yana, yani 2 aydan kısa bir dönemde karkas etin kilogram fiyatı 20.58 TL’den 22.58 TL’ye çıktı. TÜİK verilerine göre, bunun perakende satış fiyatlarına etkisi ise yüzde 17 oldu. Ocak ayında kilosu 31.44 TL olarak açıklanan dana eti şu an yer yer 36 TL seviyesinde satılıyor. Bu fiyat 1 yıl önce 25.94 TL seviyesindeydi. Yani artış 1 yılda yüzde 38.3’ü buldu, 5 yıllık dönemde ise yüzde 219’luk artış söz konusu.
KUR VE SPEKÜLASYON
Son dönemde patlak veren fiyat zammının nedenleri arasında, ithal hayvan ve yem maliyetlerinde kur etkisi dile getiriliyor. Bunun yanı sıra besiciler ve etçiler arasındaki çekişmenin de zamma neden olduğu kaydediliyor. Besiciler, etçilerin fiyatı bilerek yükselttiği, amacın ithalata tam serbestliğin önünü açmak olduğu görüşünü dile getirirken, etçiler de besicilerin fırsatçılık yapıp fiyat yükselttiğini iddia ediyor. Etçiler koşullu serbestlik bulunan et ithalatının tamamen serbest bırakılması halinde fiyatların dengeye oturacağını, besiciler ise 2010’daki serbestlik denemesinde 200 binden fazla besicinin battığını söylüyor. Halihazırda yaşanan artışın ne kadar süreceği konusunda farklı görüşler var. Bir yanda baharda üreme mevsimiyle fiyatların düşüşe geçeceğini savunanlar, diğer yanda artışın talebin patlayacağı Kurban Bayramı’na kadar süreceğini dile getirenler var. Son 2 yılda işletmelerdeki besili hayvan maliyeti 4 bin 534 TL’den 5 bin 768 TL’ye çıkmış, yani yüzde 50’ye yakın artmış durumda. Bu arada, fiyatların ucuz olduğu söylenen Avrupa’da et ihtiyacının yüzde 70’inin domuz etiyle karşılandığını da hesaba katmak gerekiyor.
ŞAHBAZLAR ET YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET ŞAHBAZ:
NİSANDA FİYATLAR 1 LİRA UCUZLAYACAK
“Bana göre ‘Fiyat patladı’ algısını bilerek veriyorlar. Etçiler spekülasyon yapıyor, ‘Et bulamıyoruz’ diyorlar. 4-5 yıl öncesi gibi ülkeye ithalatla ne olduğu belli olmayan eti getirmek istiyorlar. O süreçte hepsi zengin oldu bu etçilerin, üreticilerin hepsi battı. Etçiler de voliyi vurdu. İstedikleri gibi piyasada at oynattılar. Bu tamamen spekülatif bir artış. Önümüzdeki 1 ay içinde, nisan ayında etin fiyatı yaklaşık 1 TL gerileyecektir. İthalat isteyenlerin oyununa gelmemek lazım.
EMİN ET YÖNETİM KURULU BAŞKANI emin arslan:
1 KURUŞ ARTIŞ BİLE MÜŞTERİYE FAZLA GELİR
“Fiyatlardaki bu gidişat hayra alamet değil. bugün karkas etin kilosunun fiyatı 23 lira, haftaya belki 25 lira olacak. Dünya ortalaması 3-4 dolarlarda. (‘Etçiler ithalatın önünü açmak için fiyatları bilerek artırıyorlar’ eleştirisine yanıt olarak) Kesinlikle böyle bir şey yok, hiç kimse 1 kuruş daha fazla ödemek istemez. Müşteri de 1 kuruş fazla vermek istemiyor. Talep zaten zayıfken fiyat nasıl artıralım?”
ŞU AN ÖNLEM ALINSA ETKİSİ 6-8 AYI BULUR
“Fiyatlarda, hem dana etinde hem de yemde kur etkisini görmek mümkün. Ama Türkiye’deki asıl sorun sabit: Kaliteli besili danaya ihtiyaç duyuyoruz. Şu an piyasadaki et fiyatı ülkedeki enflasyonun 3-4 katı artıyor. Üretici de haklı, yerine koyacak hayvan yoksa tabii ki piyasaya vermek için hızlı davranır. Fiyat artışı da sürebilir bizce, çünkü bugün önlem alsanız bile etkisi piyasaya en az 6-8 ay sonra yansır. Ama biz ona da razıyız.”
50 BİN HAYVAN GELDİ
SETBİR Başkanı Zeki Ilgaz, talep yüksek olmamasına rağmen kesimlik dana arzının talebi karşılamadığını söyledi. Besilik hayvan ithalatının önünün açıldığını da hatırlatan Ilgaz, şunları kaydetti: “Son 3 ayda 50 bin civarı besilik dana girişi olduğunu tahmin ediyoruz. Bunların kesim aşamasına gelmesi 2015 yılının ikinci yarısında mümkün olacak ve fiyatlara etkisi yılın ikinci yarısında görülebilecek.”
5 yıl önce kırmızı ette yaşanan fiyat artışı yeniden görülüyor. Yıl başından bu yana, yani 2 aydan kısa bir dönemde karkas etin kilogram fiyatı 20.58 TL’den 22.58 TL’ye çıktı. TÜİK verilerine göre, bunun perakende satış fiyatlarına etkisi ise yüzde 17 oldu. Ocak ayında kilosu 31.44 TL olarak açıklanan dana eti şu an yer yer 36 TL seviyesinde satılıyor. Bu fiyat 1 yıl önce 25.94 TL seviyesindeydi. Yani artış 1 yılda yüzde 38.3’ü buldu, 5 yıllık dönemde ise yüzde 219’luk artış söz konusu.
KUR VE SPEKÜLASYON
Son dönemde patlak veren fiyat zammının nedenleri arasında, ithal hayvan ve yem maliyetlerinde kur etkisi dile getiriliyor. Bunun yanı sıra besiciler ve etçiler arasındaki çekişmenin de zamma neden olduğu kaydediliyor. Besiciler, etçilerin fiyatı bilerek yükselttiği, amacın ithalata tam serbestliğin önünü açmak olduğu görüşünü dile getirirken, etçiler de besicilerin fırsatçılık yapıp fiyat yükselttiğini iddia ediyor. Etçiler koşullu serbestlik bulunan et ithalatının tamamen serbest bırakılması halinde fiyatların dengeye oturacağını, besiciler ise 2010’daki serbestlik denemesinde 200 binden fazla besicinin battığını söylüyor. Halihazırda yaşanan artışın ne kadar süreceği konusunda farklı görüşler var. Bir yanda baharda üreme mevsimiyle fiyatların düşüşe geçeceğini savunanlar, diğer yanda artışın talebin patlayacağı Kurban Bayramı’na kadar süreceğini dile getirenler var. Son 2 yılda işletmelerdeki besili hayvan maliyeti 4 bin 534 TL’den 5 bin 768 TL’ye çıkmış, yani yüzde 50’ye yakın artmış durumda. Bu arada, fiyatların ucuz olduğu söylenen Avrupa’da et ihtiyacının yüzde 70’inin domuz etiyle karşılandığını da hesaba katmak gerekiyor.
ŞAHBAZLAR ET YÖNETİM KURULU BAŞKANI MEHMET ŞAHBAZ:
NİSANDA FİYATLAR 1 LİRA UCUZLAYACAK
“Bana göre ‘Fiyat patladı’ algısını bilerek veriyorlar. Etçiler spekülasyon yapıyor, ‘Et bulamıyoruz’ diyorlar. 4-5 yıl öncesi gibi ülkeye ithalatla ne olduğu belli olmayan eti getirmek istiyorlar. O süreçte hepsi zengin oldu bu etçilerin, üreticilerin hepsi battı. Etçiler de voliyi vurdu. İstedikleri gibi piyasada at oynattılar. Bu tamamen spekülatif bir artış. Önümüzdeki 1 ay içinde, nisan ayında etin fiyatı yaklaşık 1 TL gerileyecektir. İthalat isteyenlerin oyununa gelmemek lazım.
EMİN ET YÖNETİM KURULU BAŞKANI emin arslan:
1 KURUŞ ARTIŞ BİLE MÜŞTERİYE FAZLA GELİR
“Fiyatlardaki bu gidişat hayra alamet değil. bugün karkas etin kilosunun fiyatı 23 lira, haftaya belki 25 lira olacak. Dünya ortalaması 3-4 dolarlarda. (‘Etçiler ithalatın önünü açmak için fiyatları bilerek artırıyorlar’ eleştirisine yanıt olarak) Kesinlikle böyle bir şey yok, hiç kimse 1 kuruş daha fazla ödemek istemez. Müşteri de 1 kuruş fazla vermek istemiyor. Talep zaten zayıfken fiyat nasıl artıralım?”
ŞU AN ÖNLEM ALINSA ETKİSİ 6-8 AYI BULUR
“Fiyatlarda, hem dana etinde hem de yemde kur etkisini görmek mümkün. Ama Türkiye’deki asıl sorun sabit: Kaliteli besili danaya ihtiyaç duyuyoruz. Şu an piyasadaki et fiyatı ülkedeki enflasyonun 3-4 katı artıyor. Üretici de haklı, yerine koyacak hayvan yoksa tabii ki piyasaya vermek için hızlı davranır. Fiyat artışı da sürebilir bizce, çünkü bugün önlem alsanız bile etkisi piyasaya en az 6-8 ay sonra yansır. Ama biz ona da razıyız.”
50 BİN HAYVAN GELDİ
SETBİR Başkanı Zeki Ilgaz, talep yüksek olmamasına rağmen kesimlik dana arzının talebi karşılamadığını söyledi. Besilik hayvan ithalatının önünün açıldığını da hatırlatan Ilgaz, şunları kaydetti: “Son 3 ayda 50 bin civarı besilik dana girişi olduğunu tahmin ediyoruz. Bunların kesim aşamasına gelmesi 2015 yılının ikinci yarısında mümkün olacak ve fiyatlara etkisi yılın ikinci yarısında görülebilecek.”