Elektrik faturasında binlerce abone için kritik karar

Elektrik dağıtım şirketi, çiftçiye 33 bin 500 liralık bir ‘kaçak’ faturası çıkardı. Çiftçi faturaların iptali için dava açtı. Ancak yerel mahkeme şirketi haklı buldu. Dosya Yargıtay'a gitti. Yargıtay kararında “Fatura zaten cezalı tarifeden kesilmiş. Bunun üzerinde kayıp-kaçak, dağıtım, perakende satış gibi ilave bedeller yüklenemez. Bu durum eşitlik ilkesine aykırı” diyerek yerel mahkeme kararını bozdu.

Şanlıurfa’da çiftçilik yapan S.D.nin tarımsal sulama aboneliği bulunuyor. S.D.’nin bağlı olduğu DEDAŞ İl Müdürlüğü, yaptığı denetimler sonrası kaçak elektrik kullanıldığını tespit etti. Düzenleme tarihi 4 Ekim 2010 olan iki ayrı fatura ile S.D.’nin toplam 33 bin 500 TL ödemesi istendi. S.D. kesilen iki fatura için de iptal davası açtı. DEDAŞ İl Müdürlüğü avukatı ‘Dava reddedilsin” derken, Şanlıurfa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi bilirkişi raporu talep etti. Gelen rapor doğrultusunda da mahkeme davayı reddetti. S.D.’nin avukatı kararı temyiz etti.

Temyiz başvurusunu inceleyen Yargıtay 3. Hukuk Dairesi milyonlarca elektrik abonesini ilgilendirebilecek bir karar verdi. Daire kararında, benzer bir davada Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (YHGK) geçtiğimiz yıl mayıs ayında ortaya koyduğu içtihadı hatırlatarak özetle şu hükmü kurdu: "Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile kaçak kullanılan elektrik bedellerinin abonelerden tahsili yoluna gitmek, hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmaz. Öte yandan, nihai tüketici olan abonenin; kayıp-kaçak bedeli gibi dağıtım şirketi tarafından faturalara yansıtılan; dağıtım bedeli, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin hangi miktarda olduğunu apaçık denetleyebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır.”

Kayıp-kaçak bedelinin faturalara yansıtılmasının hukuka uygun olmadığına işaret edilen kararın devamında “Elektriği kaçak kullananlar kurul (EPDK) kararı gereğince, kaçak bedelini cezalı bedel üzerinden ödemektedirler. Bu durumda; elektriği kaçak olarak kullanmayan abonelerin ödemediği bedelleri, daha yüksek (cezalı) tarife üzerinden ödeyen kaçak kullanıcılardan tahsil etmek; hak ve nesafet (insaf), eşitlik ve genel hukuk ilkeleri ile bağdaşmaz. Söz konusu bedellerin, elektriği kaçak kullananlardan alınmaması, kaçak kullanımı teşvik veya kaçak elektrik kullananları koruma gibi de algılanamaz. Zira, kaçak kullananlar, zaten, daha yüksek tarife üzerinden elektrik tüketim bedeli ödemektedirler” denildi. Yerel mahkemenin verdiği kararı oybirliği ile bozan Yargıtay 3. Hukuk Daire yeni bir bilirkişi raporunun istenmesinde karar verdi.

Kararı değerlendiren Tüketiciler Birliği Federasyonu Başkanı Av. Bülent Deniz, “Karar, YHGK’nun geçtiğimiz yıl verdiği kayıp-kaçak bedelinin almanın hukuk devleti ve adalet düşüncesiyle bağdaşmayacağına ilişkin kararını teyit ediyor. YHGK, 'dürüst aboneden kayıp-kaçak bedeli almanın yanlış olduğuna hükmetmiş olduğuna göre, kaçak elektrik kullanan için de cezalı tarife öngörülmüşse bu cezanın üzerine ayrıca kayıp-kaçak bedeli eklenmesi adalet, eşitlik hak ve nesafet (insaf) ile bağdaşmaz' diyor. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi bu kararı ile, uzun süredir tartışmalı olan ‘YHGK kararı bağlayıcı mıdır, değil midir’ tartışmasına da son noktayı koyuyor ve diyor ki; ‘Ben 3. Hukuk Dairesi olarak YHGK kararını benimsedim” diyor. Bu demektir ki, ‘Yerel mahkemeler ve Tüketici Hakem Heyetleri de artık YHGK’na uysun. Uymazlar ise, dosya bana geldiğinde ben bu kararları bozacağım.’ Karar bu yönüyle tüketiciler için kayıp-kaçak bedeli konusunda yargıya gitmeleri halinde paralarını iade alabileceklerine işaret ediyor" dedi.
Hürriyet