Düzenleme var ama uyan yok

Tuzla Organize Deri Sanayi Bölgesi’nde, nitrik asit üretimi yapan bir fabrikada önceki gün 20 tonluk tankın delinmesi sonucu yeni bir felaketin eşiğinden dönüldü. Yaşanan olayda, çevreye yayınlan gazlar, insan sağlığını ciddi tehdit ederken; tehlikeli ve kimyasal madde depolayan 20 bine yakın tesis olduğu ve endüstriyel kazaların önlenmesine yönelik yönetmeliğin ise 2010 yılında bu yana bir türlü yürürlüğe giremediği ortaya çıktı.  Oysa 2015’in başında sessiz sedasız uygulamayan giren bir yönetmelikle bu tür riskli işyerlerine yönelik yeni bir düzenleme yapıldı. Hazine’nin yayınladığı yönetmelik çerçevesinde; yanıcı, patlayıcı ve zarar verici maddeleri üreten, taşıyan, depolayan, satan yaklaşık 100 bine yakın işletmeye sigorta yaptırma zorunluluğu getirildi. ‘Tehlikeyi Maddeler Sorumluluk Sigortası’, Tuzla’daki gibi riskli işyerlerinin çevreye ve üçüncü kişilere verecekleri hem maddi hem de vefat, sakatlık, sağlık gibi bedeni zararları karşılıyor. Düzenleme ile işletmelerin faaliyete geçmeden yani, daha ruhsat aşamasında, sigortayı yaptırması ve her yıl da yenilemesi gerekiyor.

Ruhsat gitti
1 Ocak’ta yürürlüğe giren uygulamanın en önemli tarafı ise, sigortasız işletmelerin faaliyet ruhsatının iptal edilmesi. Yapılan denetim ve incelemeler çerçevesinde tehlikeli madde üreten, satan, depolayan işletmenin sigortası yoksa öncelikle sigortayı yaptırması için bir aylık süre tanınacak. Bir ay sonrasında halen sigorta yapılmamışsa valiliklere, belediyelere ve ruhsatı veren ilgili kurumlara işletmenin sigortasız faaliyet sürdürdüğü ve ruhsatının iptali için bildirimde bulunulacak. Ruhsat veren veya denetimi yapan kamu kurumu gerekli önlemleri almaz ise bu kurumlar hakkında da sigortacılar yasal işlem başlatabilecek. Düzenleme ile yeni bir adam daha atıldı. Sigortacılar zorunlu sigorta kapsamına giren işletmeleri belirledi, bu işletmelere ait bilgileri de bir merkezde topladı ve 100 bine yakın işletmeye sigorta yaptırmaları konusunda uyarı yazıları yazılmaya başlandı.

Tespit edildi
Yapılan araştırmalar ise, 100 bin işletmenin sadece yüzde 10’unun sigorta yaptırdığını, bir kısmının ise ruhsat aşamasında sigorta yaptırıp ya ruhsat aldıktan hemen sonra ya da bir yıl sonra yenileme döneminde poliçeyi iptal ettirdiğini ortaya koyuyor. Son olarak, sigortanın teminatlarından da bahsedeyim ki, teminatlar işletmelerin satış hasılatına göre tespit edildi. Satış hasılatı 325 bin ila 1.3 milyon lira arasında olan işletmelerde maddi teminat 116 bin lira, kaza başına ölüm teminatı da 2.9 milyon lira; satış hasılatı 6.5 milyon liraya kadar olan işletmelerde maddi teminat 232 bin, vefat tazminatı 5.8 milyon lira; satış hasılatı 40 milyon liradan yukarı olanlar içinse maddi teminat 1.7 milyon, kaza başına ölüm teminatı 17.4 milyon lira olarak belirlendi.

Düzenleme neler getiriyor?
* 1 Ocak’tan itibaren yanıcı, patlayıcı, zarar verici maddeleri üreten, taşıyan, depolayan, satan tüm işletmelere sigorta zorunluluğu getirildi.
* Sigorta Tuzla’daki gibi riskli işyerlerinin çevreye ve üçüncü kişilere verecekleri hem maddi hem de vefat, sakatlık, sağlık gibi bedeni zararları karşılıyor.
* İşletmeler ruhsat aşamasında sigortayı yaptıracak he yıl da yenileyecek.
* Yapılan denetimlerde sigortası olmayan işletmeye bir aylık süre tanınacak. Yine de yaptırmazsa valiliklere, belediyelere, ruhsatı veren ilgili kurumlara işletmenin ruhsatının iptali için bildirimde bulunulacak.
* Ruhsat veren veya denetimi yapan kamu kurumu gerekli önlemleri almaz ise bu kurumlar hakkında yasal işlem başlatabilecek.