Dolardaki yükseliş ne kadar sürebilir?

Dolar/TL, Cuma gününe 5.46 civarında başladıktan sonra gece saatlerinde 5.8490'a tırmandı ve TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 6.5 civarı oldu. Cuma günü 5.7625 seviyesinden kapanan dolar/TL bu sabah erken saatlerde 5.57 seviyesine kadar gerilese de dalgalanmayı sürdürüyor. Bankacılar oynaklığın çok yükseldiğini ve piyasanın sakinleşmesinin biraz zaman alacağını belirtiyor.

Dolar/TL saat 15:26 itibariyle 5.6600 seviyesinde bulunuyor. Böylece Cuma günkü kapanışla göre yaklaşık yüzde 1.5'lik kazanç söz konusu. Aynı saatte euro/TL ise 6.4165 seviyesinde.

Merkez Bankası'nın rezervleri iki haftada 5.5 milyar doların üzerinde azalırken, bu düşüşte olağan dışı durum olmadığını açıklayan TCMB bugün ek sıkılaştırmaya ve rezervleri kısa vadede artıracak iki adıma yöneldi.

TCMB bugün itibarıyla bir hafta vadede repo fonlaması gerçekleştirmeyerek örtülü faiz artırımına giderken, döviz karşılığı TL swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırı da yüzde 10'dan yüzde 20'ye çıkarıldı. TCMB bir diğer adımla ise TL karşılığı döviz depo piyasasında ihale açmadı.

Bankacıların verdiği bilgiye göre repo ihalesi açılmaması ortalama fonlama maliyetini yüzde 24'ten yüzde 25.50'ye çıkarırken, diğer iki adım ise TCMB rezervlerine bir haftada en az 2.5 milyar dolar katkı sağlayacak.

"Yükseliş baskısı sürebilir" 

TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, AA'ya yaptığı açıklamada para politikası duruşunu enflasyonu en kısa sürede tek haneye düşürmeye odaklı olarak şekillendirdiklerini söyleyerek, temel politikalarının rezervleri güçlü tutmak ve güçlendirmek olduğunu belirtti.

TCMB'nin piyasayla iletişim içerisinde kalmasının piyasayı kısa vadede rahatlattığını söyleyen bir bankacı, "Ancak şimdilik tam olarak net bir tablo yok. Dolar/TL 5.50 seviyesini yukarı yönlü kırdıktan sonra bu seviyelerin üzerinde kalmaya devam etmesi hala yükseliş baskısı olabileceği anlamına geliyor" dedi.

"Bedelini ödeyeceksiniz"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Cuma günü Golan Tepelerine yönelik açıklamaları ABD ile ilişkilerin daha da kötüye gidebileceği endişelerine neden oldu. Bunun üzerine kur ve faiz sert şekilde yükselirken; BDDK, TL'deki değer kaybının ardından, hafta sonu ABD merkezli uluslararası banka JP Morgan hakkında inceleme başlattı.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan da Pazar günü İstanbul'daki mitinginde, "Ey finans sektörünün içinde olanlar, kalkıp da 'piyasadan dövizleri toplayın, döviz yükselecek, şöyle olacak, böyle olacak' bu tür provokatif eylemlerin içine giriyorsanız, bunun bedelini çok ağır ödeyeceksiniz... Şunu bilin ki seçim sonrası, bunun faturasını size ağır keseceğiz" dedi.

"Yatırımcılar vazgeçebilirler"

Capital Economics kıdemli gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Jason Tuvey, banka incelemelerine ilişkin, "Yatırımcılar bilgi ister, trade önerileri isterler. Eğer siyasetçiler bunun olmaması için baskı yaratmaya çalışırsa yatırımcılar o ülkeye yatırım yapmaktan vazgeçebilirler" görüşünü dile getirdi.

TCMB'nin (askıya aldığı) repo ile "arka kapıdan sıkılaştırma" yapmasının merkez bankası üzerinde Erdoğan'ın siyasi baskısı olduğu ve TCMB'nin bundan kaçınmaya çalıştığına işaret ettiğini söyleyen Tuvey, "TL hala şoklara karşı ciddi derecede kırılgan, yatırımcılar ise bugünkü kazanımlara rağmen biraz gergin. Jeopolitik endişeler ve Erdoğan'dan para politikasına yönelik herhangi bir yorum TL'yi satış baskısı altında bırakabilir" şeklinde konuştu.

S-400'e bir de Golan eklendi

Bankacılar dolar/TL'de gözlenen sert yükselişin ardında aslında birçok neden olduğuna dikkat çekiyor. Bu çerçevede Golan Tepeleri açıklamaları, S-400 konusu, TCMB'nin rezervlerindeki azalma, lokallerin yoğun döviz talebi ve rekor seviyelere yükselen döviz mevduatları, Fed sonrası global büyüme endişeleri gibi unsurların piyasada fiyatlandığı belirtiliyor.

ABD ile Türkiye ilişkilerindeki gerilim geçen yıl ABD'li rahip Andrew Brunson'un bırakılması ardından azalmıştı. Ancak bu kez Türkiye'nin Rusya'dan S-400 sistemlerini satın alma kararı ve ABD'nin bu adıma yaptırımlarla karşılık vereceğine dair güçlü sinyaller yeni bir gerilim endişesi yaratıyordu. Golan Tepeleri açıklamaları ise iki ülke ilişkilerine yönelik endişeleri hızlandıran yeni bir etken oldu.

Kusursuz fırtınayı oluşturdular

Son aylarda gelişmekte olan ülke para birimlerine artan girişler ve görece yüksek getirisi nedeniyle TL'de artan pozisyonlanma sonrasında kurun 5.40'lı seviyelere kalıcı bir şekilde gerileyememesinin bütün bu unsurlar da bir araya geldiğinde yaklaşan seçim öncesi kâr realizasyonu isteği yaratmış olabileceği belirtiliyor.

Bütün bu gelişmeler bir arada "kusursuz fırtına" olarak nitelendirilirken, piyasada oynaklığın bir süre daha devam etmesi bekleniyor. TCMB'nin repo ihalelerini durdurması TL açısından pozitif görülürken, seçim öncesi piyasadaki yoğun endişeyi gidermek adına sert önlemler alınması pek olası görülmüyor.