Ekonomi
19 Tem 2015 13:04
Son Güncelleme: 10 Oca 2019 02:57
Çalışanlar dikkat! İşte tazminatı artırmanın yolu
Çalışanlar bir yılı doldurduklarında kıdem tazminatını hak ediyor. Kıdem tazminatı, her yıl için bir brüt maaş oluyor. Ama düzenli yapılan tüm yardım ve ödemeler de bu maaşa ekleniyor
Milyonlarca çalışan için bir güvence olan kıdem tazminatı hesabında
birçok püf noktası bulunuyor. Bu ayrıntıları değerlendirdiğinizde
tazminatınızı da artırabiliyorsunuz. Türkiye'de kıdem tazminatını
alabilmek için bir işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak gerekiyor.
Bu da tazminat için yeterli sayılmıyor. İşçinin aynı zamanda kendi
kusuru dışında ya da sebepsiz olarak işten çıkartılması ya da haklı
fesih ile ayrılması şartı bulunuyor.
Ayrıca kanunun tanıdığı emeklilik, evlilik, askerlik, 15 yıl 3600 gün hakkı gibi tazminat alma yöntemleri de bulunuyor. Tazminat hesabında her yıl için bir brüt maaş ödeniyor. Bu ödemeden sadece damga vergisi kesilebiliyor. Bir yıldan fazla süreler eğer yıla tamamlanmıyorsa, örneğin 2 yıl 4 ay çalışıldıysa bu 4 ay da hesaplanarak ödeniyor. Burada brüt maaşın nelerden oluştuğu önem kazanıyor. Böylece tazminat miktarını da bu maaş belirliyor. Kıdem tazminatına esas olarak alınan brüt maaş çalışanların bordrolarında belirtiliyor ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildiriliyor. Birçok işyeri hile yaparak gerçek maaş yerine bordrolara asgari ücret yazıyor ve SGK'ya bunun üzerinden prim ödüyor. Burada devletten vergi ve prim kaçıran işveren, çalışanın tazminatının da düşmesini sağlıyor. Bu yüzden bordroda gerçek maaşınız yoksa aldığınız fazla parayı gösterir belgeleri mutlaka saklayın. Bu belgelerle tazminatınızı artırabilir ve gerçek maaşınız üzerinden alabilirsiniz.
Tazminata eklenmeyen ödemeler şöyle: 1. Yıllık izin ücreti, 2. Evlenme yardımı, 3. Hafta tatil ücreti, 4. Bayram harçlığı, 5. Hastalık yardımı, 6. Genel tatil ücreti, 7. Doğum yardımı, 8. Ölüm yardımı, 9. İzin harçlığı, 10. Teşvik ikramiyesi ve primleri, 11. Devamlılık göstermeyen primler, 12. Seyahat primleri, 13. Fazla çalışma ücreti, 14. İş arama yardımı, 15. Harcırah, 16. Bir defalık ikramiyeler.
Kıdem tazminatı işçinin ücreti ne kadar yüksek olursa olsun en fazla o dönem için belirlenen tavan kadar ödenebilir. 1 Temmuz 2015 ila 31 Aralık 2015 arasında kıdem tazminatı tavanı 3.709.98 TL olarak belirlenmiştir. İşçiler bu rakamın üzerinde tazminat alamazlar.
1. Yemek yardımı, 2. Kasa tazminatı, 3. Gıda yardımı, 4. Yakacak yardımı, 5. Eğitim yardımı, 6. Konut yardımı, 7. Giyecek yardımı, 8. Erzak yardımı, 9. Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, 10. Unvan tazminatı, 11. Aile yardımı, 12. Çocuk zammı, 13. Temettü, 14. Havlu ve sabun yardımı, 15. Taşıt yardımı, 16. Yıpranma tazminatı, 17. Nitelik zammı, 18. Sağlık yardımı, 19. Mali sorumluluk tazminatı, 20. Bayram harçlığı, 21. Lojman tahsisi, 22. Aydınlatma, yakıt, su bedeli, 23. Teşvik primi, 24. Devamlı ödenen primler.
Tazminata esas brüt ücret belirlenirken, işçiye yapılan tüm düzenli ödemelerin de eklenmesi gerekiyor. Burada her ay ödenen yardım paraları, makam tazminatları, telifler primler gibi tüm ek ödemeler brüt maaşa eklendikten sonra tazminatın hesaplanması gerekiyor. Örneğin bir çalışanın brüt maaşı 3 bin lira. Bu çalışan her ay 500 lira da prim alıyorsa, 10 yıl sonunda alacağı tazminat 30 bin lira değil 35 bin lira olacak. Bu hakkını kullanmasa bu işçi 5 bin lira daha az tazminat alabilir. Örneğin, her yıl düzenli olarak verilen Ramazan kolisi bile kıdem tazminatı hesabına eklenebiliyor. Yılda bir kez verilen ikramiye ya da primlerde hesaba katılıyor.
KAYNAK:TAKVİM
Ayrıca kanunun tanıdığı emeklilik, evlilik, askerlik, 15 yıl 3600 gün hakkı gibi tazminat alma yöntemleri de bulunuyor. Tazminat hesabında her yıl için bir brüt maaş ödeniyor. Bu ödemeden sadece damga vergisi kesilebiliyor. Bir yıldan fazla süreler eğer yıla tamamlanmıyorsa, örneğin 2 yıl 4 ay çalışıldıysa bu 4 ay da hesaplanarak ödeniyor. Burada brüt maaşın nelerden oluştuğu önem kazanıyor. Böylece tazminat miktarını da bu maaş belirliyor. Kıdem tazminatına esas olarak alınan brüt maaş çalışanların bordrolarında belirtiliyor ve Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildiriliyor. Birçok işyeri hile yaparak gerçek maaş yerine bordrolara asgari ücret yazıyor ve SGK'ya bunun üzerinden prim ödüyor. Burada devletten vergi ve prim kaçıran işveren, çalışanın tazminatının da düşmesini sağlıyor. Bu yüzden bordroda gerçek maaşınız yoksa aldığınız fazla parayı gösterir belgeleri mutlaka saklayın. Bu belgelerle tazminatınızı artırabilir ve gerçek maaşınız üzerinden alabilirsiniz.
Tazminata eklenmeyen ödemeler şöyle: 1. Yıllık izin ücreti, 2. Evlenme yardımı, 3. Hafta tatil ücreti, 4. Bayram harçlığı, 5. Hastalık yardımı, 6. Genel tatil ücreti, 7. Doğum yardımı, 8. Ölüm yardımı, 9. İzin harçlığı, 10. Teşvik ikramiyesi ve primleri, 11. Devamlılık göstermeyen primler, 12. Seyahat primleri, 13. Fazla çalışma ücreti, 14. İş arama yardımı, 15. Harcırah, 16. Bir defalık ikramiyeler.
Kıdem tazminatı işçinin ücreti ne kadar yüksek olursa olsun en fazla o dönem için belirlenen tavan kadar ödenebilir. 1 Temmuz 2015 ila 31 Aralık 2015 arasında kıdem tazminatı tavanı 3.709.98 TL olarak belirlenmiştir. İşçiler bu rakamın üzerinde tazminat alamazlar.
1. Yemek yardımı, 2. Kasa tazminatı, 3. Gıda yardımı, 4. Yakacak yardımı, 5. Eğitim yardımı, 6. Konut yardımı, 7. Giyecek yardımı, 8. Erzak yardımı, 9. Sosyal yardım niteliğindeki ayakkabı ya da bedeli, 10. Unvan tazminatı, 11. Aile yardımı, 12. Çocuk zammı, 13. Temettü, 14. Havlu ve sabun yardımı, 15. Taşıt yardımı, 16. Yıpranma tazminatı, 17. Nitelik zammı, 18. Sağlık yardımı, 19. Mali sorumluluk tazminatı, 20. Bayram harçlığı, 21. Lojman tahsisi, 22. Aydınlatma, yakıt, su bedeli, 23. Teşvik primi, 24. Devamlı ödenen primler.
Tazminata esas brüt ücret belirlenirken, işçiye yapılan tüm düzenli ödemelerin de eklenmesi gerekiyor. Burada her ay ödenen yardım paraları, makam tazminatları, telifler primler gibi tüm ek ödemeler brüt maaşa eklendikten sonra tazminatın hesaplanması gerekiyor. Örneğin bir çalışanın brüt maaşı 3 bin lira. Bu çalışan her ay 500 lira da prim alıyorsa, 10 yıl sonunda alacağı tazminat 30 bin lira değil 35 bin lira olacak. Bu hakkını kullanmasa bu işçi 5 bin lira daha az tazminat alabilir. Örneğin, her yıl düzenli olarak verilen Ramazan kolisi bile kıdem tazminatı hesabına eklenebiliyor. Yılda bir kez verilen ikramiye ya da primlerde hesaba katılıyor.
KAYNAK:TAKVİM