Barınma krizini ‘yeni konut modeliyle’ çözelim

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER), barınma krizine ve yüksek kira sorununa çözüm bulmak için geliştirdiği yeni konut modeline 2024 yılında ağırlık verecek. Seçim sonrası hızlanması beklenen model kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeleri anlatan GYODER Başkanı Neşecan Çekici, “Arsa için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine Bakanlığı ve İstanbul’da 4 belediye ile görüştük. Bizim bir arsa ihtiyacımız var. Ve bu arsayı bir şekilde almamız gerekli. Bir tane iyi uygulama oluşturmamız gerekiyor. Biz burada kamuyu iş birliğine davet ediyoruz, bir tıkanıklığı çözmek istiyoruz, bir hizmet sağlamak istiyoruz. Devletten arsa ve altyapı istiyoruz. Hatta KÖİ modellerinin aksine işletmesini de biz yapacağız ve devlet ciddi sayıda kiralığa sahip olacak. Bu modelde devletten bir tek şey istiyoruz, arsa” dedi.

Uçurum iyice açıldı

 Kiraların yarı yarıya düşmesini hedeflerini modele ilişkin Neşecan Çekici, sözlerini şöyle sürdürdü: “Erişilebilir konut demek hane halkı gelirinin yüzde 30’unun barınmaya ayrılması demek.

Karı-koca çalışıyor, eve 100 lira giriyorsa bunun yüzde 30'unu kiraya veya konut kredisine ayırmanız demek. Şu anda ikamet için bir yer kiralamak üzere hane halkı harcanabilir net gelirinin 1.95 kat artması, krediyle konut almak için ise (uçurum iyice açıldı) hane halkı harcanabilir net gelirinin 5 kat artması gerekiyor.

Evinize giren hane halkı gelirinin 5 katı kazanmalısınız ki ev alabilesiniz, mevcudun 2 katı kazanmalısınız ki kiralık evde oturabilesiniz. Çok kısa bir süre sonra sistem tıkanacak. Biz bu tıkanıklığı çözücü bir ilaçtan bahsediyoruz. Herkes rolünü iyi üstlenip ısrarcı olmalı yoksa bu sistem iyice sekteye uğrayacak” dedi.

Söz konusu modelin dünya örneklerinden yola çıkılarak hazırladıklarını söyleyen Çekici, “Biz Malezya'dan tutun, Kanada'ya, Singapur'a kadar tüm erişilebilir konut modellerini inceleyerek bu modeli oluşturduk” dedi. Çekici, finansmanı için de yurt dışında yatırımcılarla görüşmeye başladıklarını duyurdu. İstanbul’da arsa maliyetlerinin merkezi yerlerde yüzde 50’lerden yüzde 70-80’lere kadar çıktığına işaret eden GYODER Başkan Yardımcısı Burak Kutluğ, “Şu anda bir barınma krizimiz var. Mevcut modeller bunu desteklemiyor. Şu anda hem kredilerdeki erişim problemi hem fiyatların çok yukarı gitmiş olması nedeniyle bir beyaz yakalı kesimin konut alması gündemden kalkmış durumda. Biz GYODER olarak bu konu üzerine çalışalım, barınma sorununu çözelim diye yola çıktık. Çünkü şehrin merkezinde 1 artı 1'lerin kiralarının 50-60 bin liralara geldiği noktalardayız artık” dedi.

Aylık 12 bin TL kira imkanı

 Söz konusu modelle iki asgari ücretlinin kira ödeyebilirlik durumuna yönelik bir soru üzerine Kutluğ, “GYODER Yeni Konut Modeli, hane halkı gelirinin yüzde 30’uyla, yani 10-12 bin TL bandında kiralık ev bulunabilmesine olanak tanıyacak” yanıtını verdi.

Modelin finansmanı için yurt dışında yatırımcılarla da görüşeceklerini söyleyen Kutluğ, “MIPIM’de de yatırımcılarla görüşeceğiz. Biz şimdi Dünya Bankası, Avrupa'dan, Uzak Doğu'dan kaynak oluşturmaya çalışıyoruz. Dünyada finansman maliyetleri yükseldi. Bunu da aşacak bazı fikirlerimiz var” diye konuştu.

“Enflasyon muhasebesi ciddi peşin vergi çıkarıyor”

 İnşaat ve gayrimenkulü 3.6 trilyon aktif büyüklüğe sahip bir sektörü oluşturduğunu anımsatan Neşecan Çekici, “Bunun yaklaşık 500 milyar lirası gayrimenkulden, 3.1 trilyon lirası ise inşaat tarafından geliyor. Enflasyon muhasebesi sektörümüzü çok ciddi etkileyecek. Çok ciddi peşin vergi çıkıyor sektörümüze” dedi.

GYODER İcra Kurulu Üyesi Burak Kutluğ ise “Enflasyon muhasebesi doğru bir şey. Ancak parasal sıkılaştırmanın bu kadar fazla olduğu bir dönemde, 2024'ten itibaren enflasyon güncellemesinde henüz bir gelir oluşturmadan nakden vergilendirilecek. Kazanılmayan bir şeyin nakden vergilendirilmesi pek çok sektörü derinden etkileyecek” dedi.