Ankara'nın yeşili imara açılıyor

Tarihi dokusu, özgün mimarisi ve yeşiller içindeki görüntüsüyle Ankara'nın en ünlü yerleşim bölgelerinden Devlet Mahallesi de rant kurbanı oluyor. 1. derece SİT alanı olan, ancak 'riskli alan' bahanesiyle kentsel dönüşüme sokulan mahalleler için Bakanlar Kurulu dün çifte hamle yaptı. Mahalle, ÖİB ve TOKİ aracılığıyla imara açıldı

Ankaralıların belleğinde çok önemli yeri olan ve hem mimarisi hem de kültür-yaşam alanı özellikleriyle korunması için büyük mücadele verdiği Devlet Mahallesini (Saraçoğlu Mahallesi) ranta açacak operasyonun son ayağı da tamamlandı. 1. Derece Kentsel Sit alanı olan Devlet Mahallesi’ni daha önce riskli alan bahanesiyle kentsel dönüşüm kapsamına alan, ancak bu kararı Danıştay’dan dönen Bakanlar Kurulu, dün iki hamle birden yaptı.

Başbakanlığın hemen arkasındaki Mahalledeki binalarla ilgili tüm kamu tahsislerini kaldıran Bakanlar Kurulu, Milli Emlak’ın buradaki lojmanlarla ilgili yönetim yetkisini de kaldırdı. Aynı kararlarında Mahalledeki taşınmazların ‘ekonomiye kazandırılması’ için Maliye, ÖİB ve TOKİ’yi yetkili kılan hükümet, böylece Ankara’nın en değerli alanıyla ilgili istediği iş ve işlemleri yapma gücünü eline almış oldu.

SATACAK VE AVM YAPACAKLAR
1.Derece Kentsel Sit Alanı kararı bulunan mahalledeki lojman vd. binaların kentsel dönüşüm projesi kapsamında tümden yıkılarak yerine AVM dahil rant amaçlı işletmelerin yapılacağı kaygısı, Danıştay’ın iptal kararıyla azalsa da tümden ortadan kalkmamıştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mahallede yıkım olmayacağını, aslına uygun restorasyonların yapılacağını açıklasa da çok ikna edici bulunmamıştı.

GÜL DE DEVREDE

Mahallenin kentsel dönüşümle ranta kurban edilme girişimleriyle başlayan tartışmalara Cumhurbaşkanı Gül de taraf olmuştu. Tarafları köşkte bir araya getiren Gül de mahallenin tarihi mimari özelliğine uygun korunması ve kent estetiğine uygun olarak yaşatılması gereğine işaret etmişti.

RANTA GİDEN SON ADIMLAR

Bakanlar Kurulu, Başbakanlık binasına yürüme 3-4 dakika mesafede bulunan ve Devlet Mahallesi olarak bilinen Namık Kemal ve Yenişehir Mahallesi’yle ilgili ilgili yıllardır tartışılan operasyonun alt yapısını dün birbiriyle ilişkili iki ayrı kararla tamamladı.

EKONOMİYE KAZANDIRACAKLAR (!)

Bu büyük alanı mevcut durumdan çıkarıp ranta açabilmek için mahallelerdeki tüm taşınmazlar üzerindeki kamu tahsisleri kaldırıldı. ‘...Namık Kemal ve Yenişehir mahallelerinde bulunan ve tamamının veya bir kısım paylarının mülkiyetleri Hazineye ait olan bazı taşınmazların ekonomiye kazandırılması amacıyla tahsislerinin kaldırılmasına ilişkin” Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı.

BKK’nun eki olarak yayımlanan listede, tahsisleri kaldırılan onlarca dönüme ulaşan 16 ayrı parselin hangileri olduğu sıralandı. Böylece, ağırlıkla Maliye Bakanlığına olmak üzere lojman, il halk kütüphanesi, ilköğretim okulu olanı vd. amaçlarla yapılan tahsisler sona erdirildi.

ÖİB-TOKİ DEVREDE

Devlet mahallesindeki çok değerli taşınmazların ‘ekonomiye kazandırılması’ sürecinde ÖİB ve TOKİ’nin etkili olacağını gösteren ifadeler dikkat çekti. Sözkonusu BKK, şöyle kaleme alındı:

“Ankara ili, Çankaya İlçesi, Namık Kemal ve Yenişehir mahallelerinde bulunan, tamamının veya bir kısım paylarının mülkiyetleri Hazineye ait olan ve ekli listede bulunduğu mahalle, ada ve parsel numaraları, yüzölçümleri, pay oranları ve tahsisli olduğu kamu idareleri gösterilen taşınmazların; tapu kütüklerinde yer alan şerh, beyan ve belirtmelere uyulmak, tarihi ve kültürel mirası ile kentsel sit niteliği ve bölgenin özgün yapısı korunmak kaydıyla, aslına uygun bir şekilde ve ilgili mevzuatı uyarınca restore edilmek suretiyle öncelikle Maliye Bakanlığınca veya Maliye Bakanlığınca uygun görülen hallerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÖİB, TOKİ ve diğer ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülecek projeler kapsamında değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması amacıyla tahsislerinin kaldırılması kararlaştırılmıştır.”

MİLLİ EMLAK DEVRE DIŞI

Bu Bakanlar Kurulu Kararı’nı tamamlayan diğer işlem ise ‘Kamu Konutları Yönetmeliği’nin değiştirilmesi ve bu mahalledeki lojmanların yönetim yetkisinin Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nden alınması oldu.

Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Yönetmelik değişikliği de dün yürürlüğe girdi. Bununla mevcut yönetmelikte yer alan ‘Ankara Namık Kemal Mahallesinde çeşitli Bakanlıklara tahsis edilen konutlar, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yönetilir” hükmü yürürlükten kaldırıldı.

Bu iki kararla, hükümet Devlet (Saraçoğlu) mahallesiyle ilgili özelleştirme dahil her türlü iş ve işlemi yapma yetkisini elinde toplamış oldu. Buna göre hükümet buradaki lojman vd. binaları tümden yıkmasa da istediğine satabilecek, devredebilecek, kiralayabilecek ya da restorasyon adıyla yeniden inşa edip-ettirip istediği kişi ya da gruplara kullandırabilecek.

İLK TOPLU KONUT ALANI

Kızılay’ın tam orta yerinde bulunan ‘Devlet Mahallesi’ veya ‘Saraçoğlu Mahallesi-Lojmanları’ olarak bilinen yaşam alanındaki konutlar cumhuriyetin ilk toplu konutları olarak biliniyor. 1944 yılında Alman mimar Paul Bontz tarafından tasarlanan ve 394 konutun yanı sıra, park, bahçe, okul, tiyatro, kütüphane vb. alanları da kapsayan mahalle, son yıllara kadar ağırlıkla kamu lojmanları olarak kullanılmıştı.

Ancak mahallenin yüksek rant potansiyeli iştahları kabartmış, hükümet de riskli alan bahanesiyle ilk olarak bu mahalleyi kentsel dönüşüm kapsamına almıştı. Lojmanlarda kalanları zorla tahliye girişiminde bulununca TMMOB’un da desteğiyle mahalle sakinleri ve Ankaralıların direnişi gündeme gelmişti.

Mimarlar Odası, mahallenin hem modern mimarinin bir mirası olarak, hem de Ankara’nın kent belleği, Kültürü-yaşantısı açısından önemleri dikkate alınarak korunması için yoğun kampanya yürütürken, mahalleyle ilgili alınan kentsel dönüşüm kararı Danıştay’dan dönmüştü.
Adnan Keskin/Taraf