Türkiye'de mega yatırımlara dev finansman fonu geliyor
Aralarında Türkiye Varlık Fonu kurulmasının da bulunduğu kanun tasarısı, TBMM’ye sunuldu. Söz konusu fonun, Türkiye’deki mega yatırımların finansmanını da sağlaması bekleniyor...
Devletin elindeki varlıkların, aktif yatırıma dönüşmesi için kurulan Varlık Fonu tasarısı Meclis’e gönderildi. Fonun ana geliri özelleştirmelerden gelecek, iç ve dış piyasalarda da faaliyet gösterebilecek. Fon tasarısıyla birlikte, Meclis’e yeni bir teşvik ve vergi düzenlemesi de gönderildi.
Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Tasarıya göre ilk aşamada devlete ait çeşitli fon ve gelirlerin belirli bir yüzdesi alınarak, ilgili varlık fonunun kaynaklarının oluşturulması, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi’nin kurulması öngörülüyor. Hisse senedi, kamu borçlanma araçları, vadeli mevduat, katılma hesabı, mevduat sertifikaları, altın ve altın sermaye piyasası araçlarına ilişkin işlemler, şirket bünyesindeki fon tarafından yapılabilecek.
Fonun bağlı olduğu şirketin 50 milyon liralık kuruluş sermayesi, Özelleştirme Fonu’ndan karşılanacak. Bununla birlikte Türkiye Varlık Fonu’na bağlı alt fonlar kurulabilecek. Türkiye Varlık Fonu’nun kaynakları; Özelleştirme Fonu’ndan gelen para, kamu kurumlarının tasarrufu altında bulunan ihtiyaç fazlası gelir ile iç ve dış piyasalardan sağlanan finansman olacak.
Şirketin ve Türkiye Varlık Fonu’nun finansal tablolarını, bağımsız denetçi denetlenecek. Şirket, Varlık Fonu ve bu düzenleme çerçevesinde kurulacak diğer şirket ve fonların denetimi Sayıştay Kanunu’na tabi olmayacak. Türkiye Varlık Fonu’nun mal varlığı, haczedilemeyecek, üzerine ihtiyati tedbir konulamayacak. Şirket ve fon, Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden muaf olacak. Şirket fon, Belediye Kanunu gereğince alınan vergi, harç, katılma payı ile emlak vergisinden muaf tutulacak. Şirketle fon, kamu kurumlarına uygulanan mevzuat, uygulama ve kısıtlamalara tabi olmayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri şirket tarafından istihdam edilecek personel hakkında uygulanmayacak. Bununla birlikte şirketin kuracağı varlık kiralama şirketleri, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketlerine tanınan tüm hak, istisna, indirim ve muafiyetlerden yararlanacak.
Zaman içerisinde ise kendi kaynaklarını yaratan bir yapıya sahip olması öngörülen fonun Türkiye’de mega yatırımların finansmanını sağlamanın yanı sıra, bankacılık sisteminin finans sektöründeki hakim rolünü de azaltması bekleniyor.
Fonun, finansal stres ortamında piyasalarda dengeleyici bir görev üstlenmesi de öngörülüyor.
Fonun diğer hedefleri ek istihdam sağlanması, savunma havacılık ve yazılım gibi teknoloji yoğun stratejik sektörlerdeki yerli şirketlerin sermaye ve proje bazında desteklenmesiyle küresel oyuncu olmalarının sağlanması, otoyollar, üçüncü köprü ve havalimanı, nükleer santral gibi altyapı projelerine kamu kesimi borcu artırılmadan finansman sağlanması, doğal gaz ve petrol gibi yurt dışındaki stratejik sektörlere yasal ve bürokratik kısıtlamalara bağlı olmadan doğrudan yatırım yapılabilmesi yer alıyor.
Tasarının getirdiği diğer bazı düzenlemeler şöyle:
- Bakanlar Kurulu’na vergi kesintisiyle ilgili düzenleme yapma yetkisi verilecek. Yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işlerine uygulanan KDV indiriminde, “stratejik yatırım” şartı kaldırılacak. Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nca desteklenmesine karar verilen yatırımlar için Kurumlar Vergisi oranının yüzde 100’üne kadar vergi istisnası tanınabilecek. Bakanlar Kurulu, desteklenmesine karar verilen yatırımlarda 10 yıla kadar sigorta primini, enerji tüketiminin yarısını sağlamaya yetkili olacak. Yatırım kredisi 10 yıla kadar faiz desteği verilebilecek.
- Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, ev hizmetlerinde çalıştırılanlardan ay içerisinde 20 gün ve daha az çalışanların eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primleri, 30 güne tamamlanacak.
- Şehit eş veya çocukları, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması halinde anne veya babası, bir defaya mahsus ÖTV ödemeksizin araç alabilecek. Aracın 5 yıl sonra elden çıkarılması halinde, bu vergi ödenmeyecek.
- Sahibi oldukları taşıtlarla ticari yolcu ve yük taşımacılığı yapanlar, 30 Haziran 2017’ye kadar ÖTV’den muaf olacak. Şahsının veya şirketinin çalışanını veya yükünü taşıyanlar, bu istisnadan yararlanamayacak. Eski araçların trafikten çekilmesi için de vergi desteği verilecek.
Cepte vergi artışı
- Bakanlar Kurulu’nun cep telefonlarındaki asgari maktu özel tüketim vergisi tutarına ilişkin yetki sınırları da 160 TL esas alınacak şekilde yeniden belirlenecek.
Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Tasarıya göre ilk aşamada devlete ait çeşitli fon ve gelirlerin belirli bir yüzdesi alınarak, ilgili varlık fonunun kaynaklarının oluşturulması, özel hukuk hükümlerine tabi Türkiye Varlık Yönetimi Anonim Şirketi’nin kurulması öngörülüyor. Hisse senedi, kamu borçlanma araçları, vadeli mevduat, katılma hesabı, mevduat sertifikaları, altın ve altın sermaye piyasası araçlarına ilişkin işlemler, şirket bünyesindeki fon tarafından yapılabilecek.
Fonun bağlı olduğu şirketin 50 milyon liralık kuruluş sermayesi, Özelleştirme Fonu’ndan karşılanacak. Bununla birlikte Türkiye Varlık Fonu’na bağlı alt fonlar kurulabilecek. Türkiye Varlık Fonu’nun kaynakları; Özelleştirme Fonu’ndan gelen para, kamu kurumlarının tasarrufu altında bulunan ihtiyaç fazlası gelir ile iç ve dış piyasalardan sağlanan finansman olacak.
Şirketin ve Türkiye Varlık Fonu’nun finansal tablolarını, bağımsız denetçi denetlenecek. Şirket, Varlık Fonu ve bu düzenleme çerçevesinde kurulacak diğer şirket ve fonların denetimi Sayıştay Kanunu’na tabi olmayacak. Türkiye Varlık Fonu’nun mal varlığı, haczedilemeyecek, üzerine ihtiyati tedbir konulamayacak. Şirket ve fon, Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden muaf olacak. Şirket fon, Belediye Kanunu gereğince alınan vergi, harç, katılma payı ile emlak vergisinden muaf tutulacak. Şirketle fon, kamu kurumlarına uygulanan mevzuat, uygulama ve kısıtlamalara tabi olmayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri şirket tarafından istihdam edilecek personel hakkında uygulanmayacak. Bununla birlikte şirketin kuracağı varlık kiralama şirketleri, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketlerine tanınan tüm hak, istisna, indirim ve muafiyetlerden yararlanacak.
Zaman içerisinde ise kendi kaynaklarını yaratan bir yapıya sahip olması öngörülen fonun Türkiye’de mega yatırımların finansmanını sağlamanın yanı sıra, bankacılık sisteminin finans sektöründeki hakim rolünü de azaltması bekleniyor.
Fonun, finansal stres ortamında piyasalarda dengeleyici bir görev üstlenmesi de öngörülüyor.
Fonun diğer hedefleri ek istihdam sağlanması, savunma havacılık ve yazılım gibi teknoloji yoğun stratejik sektörlerdeki yerli şirketlerin sermaye ve proje bazında desteklenmesiyle küresel oyuncu olmalarının sağlanması, otoyollar, üçüncü köprü ve havalimanı, nükleer santral gibi altyapı projelerine kamu kesimi borcu artırılmadan finansman sağlanması, doğal gaz ve petrol gibi yurt dışındaki stratejik sektörlere yasal ve bürokratik kısıtlamalara bağlı olmadan doğrudan yatırım yapılabilmesi yer alıyor.
Tasarının getirdiği diğer bazı düzenlemeler şöyle:
- Bakanlar Kurulu’na vergi kesintisiyle ilgili düzenleme yapma yetkisi verilecek. Yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işlerine uygulanan KDV indiriminde, “stratejik yatırım” şartı kaldırılacak. Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nca desteklenmesine karar verilen yatırımlar için Kurumlar Vergisi oranının yüzde 100’üne kadar vergi istisnası tanınabilecek. Bakanlar Kurulu, desteklenmesine karar verilen yatırımlarda 10 yıla kadar sigorta primini, enerji tüketiminin yarısını sağlamaya yetkili olacak. Yatırım kredisi 10 yıla kadar faiz desteği verilebilecek.
- Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, ev hizmetlerinde çalıştırılanlardan ay içerisinde 20 gün ve daha az çalışanların eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primleri, 30 güne tamamlanacak.
- Şehit eş veya çocukları, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması halinde anne veya babası, bir defaya mahsus ÖTV ödemeksizin araç alabilecek. Aracın 5 yıl sonra elden çıkarılması halinde, bu vergi ödenmeyecek.
- Sahibi oldukları taşıtlarla ticari yolcu ve yük taşımacılığı yapanlar, 30 Haziran 2017’ye kadar ÖTV’den muaf olacak. Şahsının veya şirketinin çalışanını veya yükünü taşıyanlar, bu istisnadan yararlanamayacak. Eski araçların trafikten çekilmesi için de vergi desteği verilecek.
Cepte vergi artışı
- Bakanlar Kurulu’nun cep telefonlarındaki asgari maktu özel tüketim vergisi tutarına ilişkin yetki sınırları da 160 TL esas alınacak şekilde yeniden belirlenecek.