Rus gazına ek indirim talebi

Gazprom CEO’su Miller ile Bakan Yıldız arasındaki toplantının ardından Türk Akımı’nın Aralık 2016’da işletmeye alınması ile ilgili olumlu açıklamalar yapıldı. Ancak doğalgaz fiyatları üzerindeki tartışmaların sürdüğü ve özel sektör için ek indirim talep edildiği öğrenildi.

Türkiye ve Rusya arasında hem doğalgaz fiyatları, hem Türk Akımı konusundaki müzakereler devam ediyor. Geçtiğimiz hafta Enerji Bakanı Taner Yıldız ile Gazprom CEO’su Aleksey Miller’in gerçekleştirdiği görüşmenin ardından Türk Akımı ile ilgili dikkat çekici açıklamalar yapılmasına karşın, henüz doğalgaz fiyatları konusunda Türkiye’yi tatmin eden bir uzlaşı sağlanmadı. Rusya’nın özel sektör ithalatçılarına verdiği indirim yeterli bulunmazken, kaynaklar “Özel sektör Gazprom ile anlaşma imzaladı ama fiyat formülüyle alakalı şartlar uygun değil. Özel sektör zarar ediyor, kar eder hale gelmeli” şeklinde konuşuyor.

Enerji Bakanı Yıldız ile Gazprom CEO’su Miller arasındaki görüşmenin hemen ardından Gazprom’un yazılı açıklama yaparak, henüz proje aşamasındaki Türk Akımı’ndan gaz sevkiyatının Aralık 2016’da başlaması için anlaşmaya varıldığını duyurması dikkat çekmişti. Edindiğimiz bilgilere göre, görüşmeye yönelik verilen olumlu mesajlara karşın, doğalgaz fiyatları üzerindeki tartışma devam ediyor. Enerji Bakanlığı kaynakları, özel sektörün ithal ettiği doğalgazın fiyatına ilişkin mutabakata rağmen, bu seviyenin yeterli görülmediği ve şirketleri zarara uğratmayacak bir fiyat için Gazprom ile en kısa sürede yeniden görüşme gerçekleştirileceğini söylüyor. Kaynaklar, Rusya’dan yılda 10 milyar metreküp (bcm) doğalgaz ithal eden özel sektör şirketlerinin anlaşma şartlarının uygun olmadığına dikkat çekerek, “Öyle gözüküyor ki özel sektör indirime rağmen bu yıl yüzde 5 zarar eder durumda” diyor.

Rusya ve Türkiye arasındaki gaz müzakerelerinin fiyat konusunda halen tıkandığı görülüyor. Bu pürüzün aşılması içinse Gazprom’dan doğalgaz fiyatında ilave indirim talep ediliyor. Doğalgaz sektörü temsilcileri, Rusya’dan gelen doğalgazın fiyatına ilişkin pazarlıkların süreceğine işaret ederek, şunları söylüyor: “Özel sektör ile BOTAŞ’ın yeni fiyat yapıları birbirine benzer şartlar içeriyor. Gazprom özel sektöre ekstra indirim verirse, aynı fiyat formülünü kullanan BOTAŞ’a da indirim vermek zorunda. Yüzde 10 yerine yüzde 15 indirim alınırsa, bu gaz alım maliyetlerini aşağı çekecek ve şirketlerin zararı kapanacak.

Burada kozlar Enerji Bakanlığı’nın elinde. Ve asıl konuşulması gereken konu Türkiye’nin yeni fiyatlarla dahi Avrupa’daki müşterilere göre Rus gazını daha pahalı alıyor oluşu. Gazprom hala Türkiye’ye Avrupa’ya kıyasla daha pahalı gaz satıyor.

Macaristan’a 260 dolara sattığı gazı, Türkiye’ye 338 dolardan satması kabul edilebilir değil. Özel sektör de dâhil Gazprom Türkiye’ye her yıl 30 milyar metreküp gaz satıyor. Ancak Türkiye gazı en pahalı alan ülkeler arasında. Şu anda Gazprom bir taraftan ‘Türk Akımı’nı yapacağım’ diyor, Türkiye topraklarını kullanarak Avrupa’ya kafa tutmaya hazırlanıyor, diğer yandan indirim yapmakta ayak sürüyor.”

ALEKSEY Miller’ın “Türk Akımı üzerinden gaz tedarikinin Aralık 2016’da başlaması konusunda anlaşma sağlandığı” şeklindeki açıklamasının ise şimdilik sadece projenin ilk fazını oluşturacak ve Türkiye’nin iç ihtiyacı için kullanacağı yıllık 15.75 milyar metreküp kapasiteli boru hattını kapsadığı ifade ediliyor. Kaynaklar, inşasına başlanacak boru hattının, Türk Akımı sistemini oluşturacak 4 boru hattından sadece biri olduğunu belirtiyor. Türk Akımı üzerinden toplam 63 milyar metreküp yıllık gaz sevkiyatı yapılması planlanıyor. Bunun 48 milyar metreküpünün Avrupa ülkeleri tarafından tüketilmesi bekleniyor.

DİĞER yandan Yunanistan Enerji Bakanı Panagiotis Lafazanis, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Uluslararası Enerji Konularından sorumlu Müsteşar Yardımcısı Amos Hochstein’ın Yunanistan’da yaptığı görüşmeler sırasında, ABD’nin Rus gazının Avrupa’ya gönderilmesi için “Güney Akımı” projesi yerine inşa edilecek yeni boru hattına karşı olduğunu açık şekilde dile getirdiğini kaydetti. Enerji Bakanı Panagiotis Lafazanis, Yunanistan hükümetinin boru hattı projesini desteklediğini belirterek, “Boru hattı projesinin ülkenin çıkarları doğrultusunda olacağını düşünüyoruz, hem ekonomik açıdan hem de enerji açısından karlı olacak” diye konuştu.