Pandemi ile birlikte şehirden kaçış hızlandı: 210 bin kişi

Arsa satışlarındaki artışın altında büyükşehirlerden kaçışın olduğu ortaya çıktı. 2018 yılında 210 bin kişinin büyükşehirleri terk etmesinde en büyük neden daha temiz çevre, daha ucuz yaşam koşulları ve pandemiye karşı önlem olarak açıklandı. 

Son üç dört yılda artan büyükşehirlerden kaçışta işçi ve emekli göçüne, beyaz yakalılar da katıldı. Pandemi döneminde uzaktan çalışma sistemine geçen beyaz yakalılar da çareyi büyükşehirden kaçışta buluyor. Yapılan araştırmalarda beyaz yakalıların yüzde 68’i büyükşehirden gitmeyi planlıyor. Tüm bu sosyal değişim elbette arsa satışlarına yansıyor. Arsa satışlarındaki artış yüzde 83 olarak kayıtlara geçti. 

İTÜ Çekirdek girişimlerinden olan danışmanlık şirketi Rimuut, Türkiye’de eylül ayında bu konuyla ilgili çarpıcı bir araştırma gerçekleştirdi. Uzaktan çalışanların artmasıyla birlikte, büyük şehirlerden ve özellikle de İstanbul'dan "tersine göç"ün hızlandığı ortaya çıktı. 

TÜİK istatistiklerine göre İstanbul, en son 2015 yılında 50 bin civarında net göç almıştı. 2016'da, tarihinde belki de ilk defa 71 bin net göç verdi. 2017'de net göç 6 bin kişi sınırında gerçekleşse de, 2018'de 210 bin kişi ile oldukça yüksek seviyelere ulaştı. 2019'da da devam eden benzer eğilim, pandemi ile birlikte 2020'de yeni katılımcılarla sürüyor.

Rimuut’un konuyla ilgili 500’e yakın çalışanla yaptığı anketten de şu sonuçlar çıktı:

*Katılımcıların çoğu, uzaktan çalışma modeli ile COVID-19 salgını sonrası tanıştığını belirtiyor.
*Yüzde 88'i İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde yaşıyor ve bunlar hâlen uzaktan çalışmaya devam ediyor.
*COVID-19 salgınından sonra uzaktan çalışmaya başlayanların yüzde 68’i, bulundukları büyükşehirlerden kaçmak istiyor.
*Yüzde 60’ı da, yakın bir gelecekte yaşadıkları şehri terk ederek daha düşük nüfusa sahip bir yere taşınmayı aktif olarak planladığını belirtti.
*Pandemi sonrası uzaktan çalışmaya başlayanların yüzde 30’u, finansal sebepler yüzünden daha küçük bir yere taşınmayı planladığını vurguladı.
*Ankete katılanlar şehirden taşınmak için ayrıca; yeşil alan eksikliğini, popülasyon fazlalığını, gürültüyü, hava kirliliğini ve trafiği de sebep olarak gösteriyor.

İŞ GÜCÜ KASABALARA YÖNELİYOR

Sonuç olarak; büyük şehirlerde yaşam kalitesinin düşük olması, küçük yerleşim alanlarını çalışanlar için daha cazip hâle getirmiş durumda. Ve pandemi döneminde başarıyla uygulanan uzaktan çalışma modeli, bu eğilimi hızlandırdı. Rimuut'un araştırmasında "Uzaktan çalışma modelinin yaygınlaşması, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de iş gücünü küçük şehirlere ve kasabalara yönlendirecek gibi duruyor. Bu tersine göç, küçük yerleşim yerlerini farklı sektörlerde kümelenmiş çalışma vahalarına çevirebilir mi, hep birlikte göreceğiz" değerlendirmesine yer verildi.  

ARSAYA TALEPTE PATLAMA 

Şehirden kaçış eğilimi, arsa satışlarında da kendini gösterdi. Türkiye çapında geçen yılın haziran, temmuz ve ağustos aylarında 46 milyar TL‘lik arsa satışı yapılırken, bu yıl aynı dönemde satışlar 90 milyar TL’ye ulaştı. GABORAS verilerine göre bu dönemde arazi talepleri yüzde 83 artış gösterdi. Arsa fiyatlarında ortalama yüzde 35'lik artış yaşandı. Fiyatların en fazla yükseldiği ilk 20 ilin neredeyse tamamı yazlık, kıyı ve kırsal bölgelerden oluştu. Ege Bölgesi’ne zaten talep yoğundu. İç Anadolu’da tarıma uygun araziler de öne çıktı.

KAÇIŞ NEREYE

Tersine göç İstanbul'la sınırlı değil. Ankara, Adana, Gaziantep, Kayseri gibi büyükşehirler de 2016-2019 döneminde göç verenler arasında... Kaçış yapılan yerler listesinde Ege ve Akdeniz kıyıları ilk sırada yer alıyor. Muğla ve Balıkesir öne çıkıyor. Çankırı, Ordu, Sivas, Rize, Giresun ve Trabzon da tersine göç alan şehirlerden.