O parayı eşine verenler
Kadınlar kaç çocuk istiyor, kürtaja nasıl bakıyor, aile içi demokrasi ve kadına şiddet gibi konularda bir araştırma da Kadir Has Üniversitesi yaptı.
Kadir Has Üniversitesi 26 şehirde Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Algısı Araştırması gerçekleştirdi. 18 yaş üzeri kadın ve erkeklerle yüzyüze görüşülerek yapılan araştırmada, toplumdaki kadın ve erkek rolleri sorgulandı.
Şehir merkezlerinde yapılan araştırmada 1000 kişi ile görüşüldü. Araştırma Ankara, İstanbul, Aydın, İzmir, Gaziantep, Diyarbakır, Ağrı, Malatya, Mardin, Trabzon, Kırıkkale, Hatay, Manisa, Balıkesir, Adana, Erzurum, Tekirdağ, Bursa, Konya, Kocaeli, Bitlis’te 18 yaş üstü kadın ve erkeklerle yapıldı. Erken evlilik, çocuk gelinler, çocuk sayısı, ailenin geçimi, çocuk bakımı, şiddet konularındaki algılar ölçüldü. Araştırma verilerini Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Mustafa Aydın, Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Mary Lou O’Neil, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Şule Toktaş, İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Banu Baybars Hawks, İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Suncem Koçer ve İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Aslı Çarkoğlu ile değerlendirdik.
Araştırmanın dikkat çeken sonuçlarından bazıları şöyle:
* Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 43.6’sı parayı kendisinin idare ettiğini, eşine belirli bir pay verdiğini belirtiyor.
* Araştırmaya katılanların yüzde 71.2’si Türkiye’de kadın ve erkek eşitliği olmadığını belirtiyor.
* Ankete göre ev ve çocuk sorumluluğu kadına ait. Ankete katılanların yüzde 45.6’sı kadınların işte çalışmayı istese de, önceliğinin evlilik ve çocuk olduğu görüşüne katılıyor. *Ankete katılanların yüzde 42.1’i, işsizliğin yoğun olduğu dönemde iş hakkının öncelikle erkeğe verilmesi görüşünde. Bu oran cinsiyete göre dağıtıldığında, erkeklerde yüzde 48.6, kadınlarda ise yüzde 35.7 düzeyinde.
* Ankete katılanların ‘yüzde 38,8’i evin reisi erkektir’ ifadesine katılırken, bu oran kadınlarda yüzde 27.7, erkeklerde yüzde 50. Ancak ankete göre, aile içi kararlarda kadın ve erkeğin karar vermede etkisi eşit.
EN BÜYÜK SORUN ŞİDDET
* Araştırmaya katılanların yüzde 86’sı ‘kadınların toplumda yaşadığı en büyük sorun şiddet’ diyor.
* Kadınların yüzde 57.8’i, erkeklerin ise yüzde 43.2’si kadınların toplumda yaşadığı ikinci büyük sorunu ise ‘kadın erkek eşitsizliği’ olarak görüyor.
* ‘Evlilik kararını ikimiz ortak verdik’ diyenlerin oranı yüzde 55.4. Görüşülenlerin yüzde 23.4’ü ise görücü usulüyle evlenmiş.
* Türkiye’de evliliklerde eşleri aileler tanıştırıyor ve bireyler tanıştıktan sonra ilk 10 ay içinde evleniyor.
* Araştırmaya göre, Türkiye’de çiftlerin yüzde 38.7’si tanıştıktan sonra 10 ay içinde, yüzde 26.4’ü 20 ay içinde evleniyor.
* Ankete katılan kadınlar için ideal evlilik yaşı 24-25, erkekler için ideal evlilik yaşı 27-28 olarak görülüyor.
İDEAL ÇOCUK SAYISI 2
* Ankete katılanların yüzde 28.3’ünün 1, yüzde 41.1’inin 2 çocuğu var. Yaş-çocuk sayısı dağılımına bakıldığında, 40 yaş altındaki çiftlerde çocuk sayısı 1 veya 2’de e kalırken, 40 yaş üzerinde 3’e yükseliyor. Ankete katılanların yüzde 60.1’i ideal çocuk sayısını 2 olarak yanıtlarken, yüzde 22’si 3 olarak belirtiyor.
* Ankete katılanların yüzde 82.6’sı 18 yaşın altındaki kız çocuklarının evlendirilmesine karşı. Türkiye’de çocuk gelin sorununun yaygın olduğunu ve yasal olarak yasaklanması gerektiğini belirtirken, katılımcıların yüzde 83.8’i anne-babaya kızların küçük yaşta evlendirilmesi için izin hakkı verilmemesi gerektiği görüşünde birleşiyor.
* Ankete katılanların yüzde 53.9’u kürtajın kadının en temel hakkı olduğu ve yasaklanamayacağı görüşüne katıldığını belirtiyor. Bu yanıt kadınlarda yüzde 59, erkeklerde ise yüzde 48.8 düzeyinde.
Şehir merkezlerinde yapılan araştırmada 1000 kişi ile görüşüldü. Araştırma Ankara, İstanbul, Aydın, İzmir, Gaziantep, Diyarbakır, Ağrı, Malatya, Mardin, Trabzon, Kırıkkale, Hatay, Manisa, Balıkesir, Adana, Erzurum, Tekirdağ, Bursa, Konya, Kocaeli, Bitlis’te 18 yaş üstü kadın ve erkeklerle yapıldı. Erken evlilik, çocuk gelinler, çocuk sayısı, ailenin geçimi, çocuk bakımı, şiddet konularındaki algılar ölçüldü. Araştırma verilerini Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Mustafa Aydın, Kadir Has Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Mary Lou O’Neil, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Şule Toktaş, İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Banu Baybars Hawks, İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Suncem Koçer ve İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü’nden Yard. Doç. Dr. Aslı Çarkoğlu ile değerlendirdik.
Araştırmanın dikkat çeken sonuçlarından bazıları şöyle:
* Araştırmaya katılan erkeklerin yüzde 43.6’sı parayı kendisinin idare ettiğini, eşine belirli bir pay verdiğini belirtiyor.
* Araştırmaya katılanların yüzde 71.2’si Türkiye’de kadın ve erkek eşitliği olmadığını belirtiyor.
* Ankete göre ev ve çocuk sorumluluğu kadına ait. Ankete katılanların yüzde 45.6’sı kadınların işte çalışmayı istese de, önceliğinin evlilik ve çocuk olduğu görüşüne katılıyor. *Ankete katılanların yüzde 42.1’i, işsizliğin yoğun olduğu dönemde iş hakkının öncelikle erkeğe verilmesi görüşünde. Bu oran cinsiyete göre dağıtıldığında, erkeklerde yüzde 48.6, kadınlarda ise yüzde 35.7 düzeyinde.
* Ankete katılanların ‘yüzde 38,8’i evin reisi erkektir’ ifadesine katılırken, bu oran kadınlarda yüzde 27.7, erkeklerde yüzde 50. Ancak ankete göre, aile içi kararlarda kadın ve erkeğin karar vermede etkisi eşit.
EN BÜYÜK SORUN ŞİDDET
* Araştırmaya katılanların yüzde 86’sı ‘kadınların toplumda yaşadığı en büyük sorun şiddet’ diyor.
* Kadınların yüzde 57.8’i, erkeklerin ise yüzde 43.2’si kadınların toplumda yaşadığı ikinci büyük sorunu ise ‘kadın erkek eşitsizliği’ olarak görüyor.
* ‘Evlilik kararını ikimiz ortak verdik’ diyenlerin oranı yüzde 55.4. Görüşülenlerin yüzde 23.4’ü ise görücü usulüyle evlenmiş.
* Türkiye’de evliliklerde eşleri aileler tanıştırıyor ve bireyler tanıştıktan sonra ilk 10 ay içinde evleniyor.
* Araştırmaya göre, Türkiye’de çiftlerin yüzde 38.7’si tanıştıktan sonra 10 ay içinde, yüzde 26.4’ü 20 ay içinde evleniyor.
* Ankete katılan kadınlar için ideal evlilik yaşı 24-25, erkekler için ideal evlilik yaşı 27-28 olarak görülüyor.
İDEAL ÇOCUK SAYISI 2
* Ankete katılanların yüzde 28.3’ünün 1, yüzde 41.1’inin 2 çocuğu var. Yaş-çocuk sayısı dağılımına bakıldığında, 40 yaş altındaki çiftlerde çocuk sayısı 1 veya 2’de e kalırken, 40 yaş üzerinde 3’e yükseliyor. Ankete katılanların yüzde 60.1’i ideal çocuk sayısını 2 olarak yanıtlarken, yüzde 22’si 3 olarak belirtiyor.
* Ankete katılanların yüzde 82.6’sı 18 yaşın altındaki kız çocuklarının evlendirilmesine karşı. Türkiye’de çocuk gelin sorununun yaygın olduğunu ve yasal olarak yasaklanması gerektiğini belirtirken, katılımcıların yüzde 83.8’i anne-babaya kızların küçük yaşta evlendirilmesi için izin hakkı verilmemesi gerektiği görüşünde birleşiyor.
* Ankete katılanların yüzde 53.9’u kürtajın kadının en temel hakkı olduğu ve yasaklanamayacağı görüşüne katıldığını belirtiyor. Bu yanıt kadınlarda yüzde 59, erkeklerde ise yüzde 48.8 düzeyinde.