Milyonlarca kişiye şok! Vergi artacak maaş düşecek
Memurlar, toplu sözleşme gereği Temmuz ayında alacakları yüzde 3’lük zammı, vergi olarak devlete geri verecek. 5.5 milyon asgari ücretli ise Temmuz’da alacağı 51 liralık zammın, 24 lirasını Aralık’ta vergi olarak Maliye’ye verecek.
Maliye Bakanlığı’nın, gelir vergisi dilimlerinde yaptığı ‘sınırlı’ artış, milyonlarca asgari ücretli ve memurun maaşında düşüşe neden olacak. Temmuz ayında asgari ücret net 949 liradan 1000, 55 TL’ye çıkacak. Brüt asgari ücret ise 1201 liradan 1273 liraya yükselecek. Böylece 5.5 milyon asgari ücretli, Aralık ayına gelindiğinde yüzde 15’lik vergi diliminden çıkarak yüzde 20’lik vergi dilimine geçecek. Türk-İş’in yaptığı tespite göre; asgari ücretlinin maaşı 24 lira azalacak. Bir başka ifadeyle Temmuz ayında maaşına 51 lira zam alan asgari ücretli, Aralık ayı maaşında 24 lira kayıp yaşayacak ve maaşı 976,46 TL’ye inecek.
Türk-İş, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun belirlediği 2015 yılı ücretine itiraz etmiş ve muhalefet şerhinde de asgari ücretin Aralık ayında yüzde 20’lik vergi dilimine gireceği uyarısında bulunmuştu. Yine Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, Mart ayında Başbakan Ahmet Davutoğlu’na ücretliler üzerindeki vergi yükünün ağırlığına dikkat çeken bir rapor sunmuş, bu durumun düzeltilmesini istemişti. Raporda,
“Türkiye’de gelir ve kazanç üzerinden alınan verginin yaklaşık üçte ikisi ücretliler tarafından ödenmektedir. İşçiler üzerindeki vergi baskısı, özellikle ‘özel indirim’ tutarının kalkması, ardından ücretliler lehine olan ayırım ilkesinden vazgeçilerek vergi tarifesinin teke indirilmesi ve çalışanların üçüncü dilimdeki gelir vergisi tarifesine uygulanan vergi oranının yüzde 20’den yüzde 27’ye yükseltilmesi gibi nedenlerle artmıştır. İktisat öğretisinde “sabit gelirli” olarak tanımlanan ücretliler, vergi politikalarıyla “azalan gelirli” haline gelmiştir” denildi.
Türk-İş asgari ücret Uzmanı Enis Bağdadioğlu, asgari ücretlinin yüzde 20’lik vergi dilimine girmemesi için yasa çıkarmaya gerek olmadığını, hükümetin ‘bir karar almasının’ yeterli olduğuna dikkat çekti. Bağdadioğlu, “Bakanlar Kurulu asgari geçim indirimini bir katına kadar artırmaya yetkili. Dolayısıyla asgari geçim indirimini yüzde 50’den yüzde 75’e çıkarmak bile asgari ücretliyi kurtarır” dedi.
Türkiye Kamu-Sen’in yaptığı araştırmaya göre de memurların zammı da vergiye gidecek. Haziran’dan itibaren yüzde 15’lik gelir vergisi diliminden yüzde 20’lik dilime girecek olması nedeniyle öğretmen, doktor, hemşire, sözleşmeli çalışanların maaşlarında 3 ila 104 liralık düşüşler olacak.
Kamu-Sen araştırmasında, Gelir vergisi oranlarını belirleyen kazanç dilimlerinin yıllar içinde neredeyse hiç artmaması nedeniyle çalışanların, daha yılın ilk aylarında bir üst kazanç dilimine geçtiklerine dikkat çekildi. Yüzde 15 oranında gelir vergisi kesilen brüt kazanç dilimi üst sınırının 2009 yılında 8,7 bin lira iken 2014’te 11 bin lira, 2015 yılında ise sadece 12 bin liraya çıktığı vurgulandı.
Üst sınırın 12 bin lira olarak belirlenmesi nedeniyle bütün ücretlilerin 5 puan daha fazla vergi ödemek zorunda kalacakları belirtilen araştırmada, “15 Haziran itibarı ile maaşları yüzde 3 oranında artacak memurların büyük çoğunluğu, bu ay maaş bordrolarına baktıklarında kötü bir sürprizle karşılaşacaklar. Doktor, öğretmen, hemşire, KİT çalışanı, sözleşmeli personel gibi birçok kamu görevlisinin ödediği gelir vergisi oranı çoktan yüzde 20’ye yükseldi bile. Böylece Hükümet, memurlara yüzde 3 zammı daha vermeden, vergiler yoluyla yüzde 5 kesinti yapıp, verdiğini fazlasıyla geri almış oldu” denildi.
Araştırmada, “Diğer kamu görevlileri de önümüzdeki birkaç ay içinde aynı makus talihi paylaşacak. Eylül ayına gelindiğinde bütün memurların ödeyeceği gelir vergisi oranı yüzde 20’ye çıkacak ki; enflasyon yükselmeye devam ederken maaşları artmak yerine azalacak” tespiti yapıldı.
KİT’lerde ya da diğer kuruluşlarda çeşitli adlar altında sözleşmeli olarak çalıştırılan sözleşmeli personelin, gelir vergisi bakımından en mağdur kesim olduğuna dikkat çekildi. Gelir vergisi matrahı 3200, net maaşı 2500 lira olan sözleşmeli personelin, Mart ayında 480 lira gelir vergisi ödemişken; bu rakamın Temmuz’da 659,2 liraya çıkağı hesaplandı. Haziran’da maaşına 75 lira zam alacak olan bu personelin ödediği vergi 179,2 lira artacağı için, 2500 lira olan maaşı da Temmuz ayında 2395,8 liraya düşeceği belirtildi.
Araştırmada maaş zammı ile vergi artışları arasındaki farklar şu örneklerle anlatıldı:
1. derecenin 4. kademesindeki 25 yıllık bir uzman doktor, Nisan ayında 389,7 lira vergi öderken, bu rakam Temmuz’da aylık 535,2 liraya yükselecek. Temmuz ayında yapılacak artışlar sonrasında maaşına 125,6 lira zam alacak olan Uzman Doktorun aynı ay ödeyeceği vergi miktarındaki artış ise 145,5 lira olacağından Temmuz ayı itibarı ile bir Uzman Doktorun maaşı, Haziran ayına göre toplamda 19,9 lira azalmış olacak.
Haziran ayına kadar maaşından 296,4 lira gelir vergisi kesintisi yapılan 4. derecenin 1. kademesindeki 25 yıllık bir öğretmenin yüzde 20’lik vergi dilimine çıkınca 407 lira gelir vergisi ödeyecek. Temmuz ayında maaşına 94 lira dolayında zam alacak olan bu öğretmen, aynı ay içinde 110,6 lira daha fazla vergi ödeyeceği için maaşında artış yerine, 16,6 liralık bir azalma ile karşılaşacak.
Döner sermaye ödemesi de alan 1. derecenin 4. kademesindeki bir hemşirenin maaşından, Mayıs ayında 300,8 lira gelir vergisi kesilirken vergi oranında yaşanacak 5 puanlık artışla ödeyeceği vergi; Temmuz ayında 413,2 liraya, yükselecek. Böylece bir hemşirenin ödediği gelir vergisi 112,3 lira artarken, Temmuz ayında alacağı %3 maaş zammı yalnızca 99 lira olacak. Buna göre Temmuz ayında %3 zam yapılmasına rağmen hemşirenin eline geçen ücret 13,3 lira azalacak.
Araştırma, düşük maaşlı kamu görevlilerinin de gelir vergisi oranının %20’ye yükselmesi dolayısıyla kayıplar yaşayacağını ortaya koydu. Buna göre üniversite mezunu, 16 yıllık, 3. derecenin 2. kademesindeki memur ünvanlı bir kamu görevlisi, Haziran ayına kadar aylık 175,9 lira gelir vergisi öderken, bu rakam %20’lik dilime geçtiğinde 241,6 liraya yükselecek.
Şu anda sosyal yardımlar hariç 2093,9 lira maaşı olan memur, Haziran ayında 62,8 lira zam alacak ve gelir vergisi artışları nedeniyle eline Kasım’da 2097,6 lira; Aralık’ta ise 2091,0 lira geçecek. Buna göre memurun 2015 Aralık ayı maaşı, 2015 Ocak maaşının bile 2,9 lira altına düşmüş olacak.
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, asıl amacı çok kazanandan çok; az kazanandan az vergi almak olan vergi sisteminin, Türkiye’de yakaladığından vergi almak şeklinde işlediğini söyledi.
Memurların ve sözleşmeli personelin; iş adamlarından, sanayiciden, yıllık kazancı milyonlarca lirayı bulan işletmeciden daha fazla gelir vergisi ödediğini vurgulayan Koncuk, bu adaletsizlik nedeniyle memur maaşlarına yapılan yüzde 3’lük zammın vergiye bile yetmediğini, yaklaşık 2 milyon kamu görevlisinin maaşının Haziran ayından sonra artmak yerine azalacağını söyledi.
İsmail Koncuk, “Vergi sistemindeki adaletsizlik, gelir dağılımını olumsuz yönde etkileyen etkenlerin başında geliyor. Özellikle çalışanların ödediği vergi miktarı, birçok işadamını geride bırakırken, çalışanlardan kesilen ve kaynağından toplanan hazır vergi, devletin ana gelir kaynağı haline gelmiş durumda. Hal böyle olunca, Hükümet de yıllardır, vergi toplamanın en kolay kaynağı çalışanlar üzerindeki vergi yükünü, giderek artırıyor. Bu mağduriyetin giderilmesi için ya her yıl maaş zamlarını vergi adaletsizliğini de hesaba katarak belirlemek ya da çalışanlar için farklı bir gelir vergisi tarifesi belirlemek gerekiyor” dedi.
Türk-İş, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun belirlediği 2015 yılı ücretine itiraz etmiş ve muhalefet şerhinde de asgari ücretin Aralık ayında yüzde 20’lik vergi dilimine gireceği uyarısında bulunmuştu. Yine Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, Mart ayında Başbakan Ahmet Davutoğlu’na ücretliler üzerindeki vergi yükünün ağırlığına dikkat çeken bir rapor sunmuş, bu durumun düzeltilmesini istemişti. Raporda,
“Türkiye’de gelir ve kazanç üzerinden alınan verginin yaklaşık üçte ikisi ücretliler tarafından ödenmektedir. İşçiler üzerindeki vergi baskısı, özellikle ‘özel indirim’ tutarının kalkması, ardından ücretliler lehine olan ayırım ilkesinden vazgeçilerek vergi tarifesinin teke indirilmesi ve çalışanların üçüncü dilimdeki gelir vergisi tarifesine uygulanan vergi oranının yüzde 20’den yüzde 27’ye yükseltilmesi gibi nedenlerle artmıştır. İktisat öğretisinde “sabit gelirli” olarak tanımlanan ücretliler, vergi politikalarıyla “azalan gelirli” haline gelmiştir” denildi.
Türk-İş asgari ücret Uzmanı Enis Bağdadioğlu, asgari ücretlinin yüzde 20’lik vergi dilimine girmemesi için yasa çıkarmaya gerek olmadığını, hükümetin ‘bir karar almasının’ yeterli olduğuna dikkat çekti. Bağdadioğlu, “Bakanlar Kurulu asgari geçim indirimini bir katına kadar artırmaya yetkili. Dolayısıyla asgari geçim indirimini yüzde 50’den yüzde 75’e çıkarmak bile asgari ücretliyi kurtarır” dedi.
Türkiye Kamu-Sen’in yaptığı araştırmaya göre de memurların zammı da vergiye gidecek. Haziran’dan itibaren yüzde 15’lik gelir vergisi diliminden yüzde 20’lik dilime girecek olması nedeniyle öğretmen, doktor, hemşire, sözleşmeli çalışanların maaşlarında 3 ila 104 liralık düşüşler olacak.
Kamu-Sen araştırmasında, Gelir vergisi oranlarını belirleyen kazanç dilimlerinin yıllar içinde neredeyse hiç artmaması nedeniyle çalışanların, daha yılın ilk aylarında bir üst kazanç dilimine geçtiklerine dikkat çekildi. Yüzde 15 oranında gelir vergisi kesilen brüt kazanç dilimi üst sınırının 2009 yılında 8,7 bin lira iken 2014’te 11 bin lira, 2015 yılında ise sadece 12 bin liraya çıktığı vurgulandı.
Üst sınırın 12 bin lira olarak belirlenmesi nedeniyle bütün ücretlilerin 5 puan daha fazla vergi ödemek zorunda kalacakları belirtilen araştırmada, “15 Haziran itibarı ile maaşları yüzde 3 oranında artacak memurların büyük çoğunluğu, bu ay maaş bordrolarına baktıklarında kötü bir sürprizle karşılaşacaklar. Doktor, öğretmen, hemşire, KİT çalışanı, sözleşmeli personel gibi birçok kamu görevlisinin ödediği gelir vergisi oranı çoktan yüzde 20’ye yükseldi bile. Böylece Hükümet, memurlara yüzde 3 zammı daha vermeden, vergiler yoluyla yüzde 5 kesinti yapıp, verdiğini fazlasıyla geri almış oldu” denildi.
Araştırmada, “Diğer kamu görevlileri de önümüzdeki birkaç ay içinde aynı makus talihi paylaşacak. Eylül ayına gelindiğinde bütün memurların ödeyeceği gelir vergisi oranı yüzde 20’ye çıkacak ki; enflasyon yükselmeye devam ederken maaşları artmak yerine azalacak” tespiti yapıldı.
KİT’lerde ya da diğer kuruluşlarda çeşitli adlar altında sözleşmeli olarak çalıştırılan sözleşmeli personelin, gelir vergisi bakımından en mağdur kesim olduğuna dikkat çekildi. Gelir vergisi matrahı 3200, net maaşı 2500 lira olan sözleşmeli personelin, Mart ayında 480 lira gelir vergisi ödemişken; bu rakamın Temmuz’da 659,2 liraya çıkağı hesaplandı. Haziran’da maaşına 75 lira zam alacak olan bu personelin ödediği vergi 179,2 lira artacağı için, 2500 lira olan maaşı da Temmuz ayında 2395,8 liraya düşeceği belirtildi.
Araştırmada maaş zammı ile vergi artışları arasındaki farklar şu örneklerle anlatıldı:
1. derecenin 4. kademesindeki 25 yıllık bir uzman doktor, Nisan ayında 389,7 lira vergi öderken, bu rakam Temmuz’da aylık 535,2 liraya yükselecek. Temmuz ayında yapılacak artışlar sonrasında maaşına 125,6 lira zam alacak olan Uzman Doktorun aynı ay ödeyeceği vergi miktarındaki artış ise 145,5 lira olacağından Temmuz ayı itibarı ile bir Uzman Doktorun maaşı, Haziran ayına göre toplamda 19,9 lira azalmış olacak.
Haziran ayına kadar maaşından 296,4 lira gelir vergisi kesintisi yapılan 4. derecenin 1. kademesindeki 25 yıllık bir öğretmenin yüzde 20’lik vergi dilimine çıkınca 407 lira gelir vergisi ödeyecek. Temmuz ayında maaşına 94 lira dolayında zam alacak olan bu öğretmen, aynı ay içinde 110,6 lira daha fazla vergi ödeyeceği için maaşında artış yerine, 16,6 liralık bir azalma ile karşılaşacak.
Döner sermaye ödemesi de alan 1. derecenin 4. kademesindeki bir hemşirenin maaşından, Mayıs ayında 300,8 lira gelir vergisi kesilirken vergi oranında yaşanacak 5 puanlık artışla ödeyeceği vergi; Temmuz ayında 413,2 liraya, yükselecek. Böylece bir hemşirenin ödediği gelir vergisi 112,3 lira artarken, Temmuz ayında alacağı %3 maaş zammı yalnızca 99 lira olacak. Buna göre Temmuz ayında %3 zam yapılmasına rağmen hemşirenin eline geçen ücret 13,3 lira azalacak.
Araştırma, düşük maaşlı kamu görevlilerinin de gelir vergisi oranının %20’ye yükselmesi dolayısıyla kayıplar yaşayacağını ortaya koydu. Buna göre üniversite mezunu, 16 yıllık, 3. derecenin 2. kademesindeki memur ünvanlı bir kamu görevlisi, Haziran ayına kadar aylık 175,9 lira gelir vergisi öderken, bu rakam %20’lik dilime geçtiğinde 241,6 liraya yükselecek.
Şu anda sosyal yardımlar hariç 2093,9 lira maaşı olan memur, Haziran ayında 62,8 lira zam alacak ve gelir vergisi artışları nedeniyle eline Kasım’da 2097,6 lira; Aralık’ta ise 2091,0 lira geçecek. Buna göre memurun 2015 Aralık ayı maaşı, 2015 Ocak maaşının bile 2,9 lira altına düşmüş olacak.
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, asıl amacı çok kazanandan çok; az kazanandan az vergi almak olan vergi sisteminin, Türkiye’de yakaladığından vergi almak şeklinde işlediğini söyledi.
Memurların ve sözleşmeli personelin; iş adamlarından, sanayiciden, yıllık kazancı milyonlarca lirayı bulan işletmeciden daha fazla gelir vergisi ödediğini vurgulayan Koncuk, bu adaletsizlik nedeniyle memur maaşlarına yapılan yüzde 3’lük zammın vergiye bile yetmediğini, yaklaşık 2 milyon kamu görevlisinin maaşının Haziran ayından sonra artmak yerine azalacağını söyledi.
İsmail Koncuk, “Vergi sistemindeki adaletsizlik, gelir dağılımını olumsuz yönde etkileyen etkenlerin başında geliyor. Özellikle çalışanların ödediği vergi miktarı, birçok işadamını geride bırakırken, çalışanlardan kesilen ve kaynağından toplanan hazır vergi, devletin ana gelir kaynağı haline gelmiş durumda. Hal böyle olunca, Hükümet de yıllardır, vergi toplamanın en kolay kaynağı çalışanlar üzerindeki vergi yükünü, giderek artırıyor. Bu mağduriyetin giderilmesi için ya her yıl maaş zamlarını vergi adaletsizliğini de hesaba katarak belirlemek ya da çalışanlar için farklı bir gelir vergisi tarifesi belirlemek gerekiyor” dedi.