Konut stoklarının erimesi ne kadar sürecek?

Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER), 20. kuruluş yıl dönümü kapsamında, dernek başkanı Feyzullah Yetgin ve başkan yardımcıları Ersun Bayraktaroğlu, Neşecan Çekici, Prof. Dr. Gürsel Öngören ile genel sekreter Murat Berberoğlu'nun katılımıyla gerçekleşen basın toplantısında sektör ve GYODER ile ilgili son gelişmeler gazetecilerle paylaşıldı.

Toplantıda konuşan Yetgin, gayrimenkul sektörünün önemli sorunlarının bulunduğunu kaydederek, bu sorunların başında da "finansman"ın geldiğini, üyelerle yaptıkları istişarelerde "finansman/kredi bulmada yaşanan zorluk", "iç talepte oluşan daralma sonucu satışlarda yaşanan ciddi düşüşler ve fiyatlar", "değerleme raporlarında yaşanan standart dışı uygulamalar" gibi sorunların öne çıktığını söyledi.

Öncelikle bu sorunların üzerine gideceklerini dile getiren Yetgin, çözüm için çalıştıklarını, şu an zor bir dönemden geçildiğini, bu sürecin, "ders alma ve daha çok çalışarak geleceğe hazırlanma" dönemi olduğunu bildirdi.

"SEKTÖR KONUT ÜRETİP SATMAKLA BÜYÜMEZ"

Feyzullah Yetgin, gayrimenkul sektöründe sağlıklı büyüme için, ürün ve finansman çeşitliliğinin gerektiğinin altını çizerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Sermaye piyasasında sektör için yeni bir finansal kaynak olarak gayrimenkul sertifikası, gayrimenkul yatırım fonları ve GYO'lar daha etkin bir şekilde değerlendirmeli, sektörün ihtiyaç duyduğu yabancı fonların Türkiye'ye gelmesinin yolunu açmalıyız. Aynı zamanda İpotekli Finansman Merkezi ve konut kredilerinin seküritize edilmesi gerekli. Yalnızca konut üretip satmakla gayrimenkul sektörünü büyütmemiz mümkün değil. Gayrimenkul finansmanında çeşitlendirmeyi bir an önce hayata geçirmeliyiz."

Yetgin, konuta talebin biriktiğini ve konut alımının ertelendiğini belirterek, şu anda mevduat faizinin çok cazip olduğunu, ancak bu dönemin geçeceğini söyledi. Sektörde uzun süredir zam olmadığını, maliyetlerin satış fiyatlarına yansıtılmadığını dile getiren Yetgin, ancak bunun sürdürülebilir olmadığını, konut almak için en uygun zamanın içinde bulunduklarını anlattı.

"GAYRİMENKULDE ESKİ GÜNLERE YENİDEN DÖNECEĞİZ"

GYODER Başkanı Yetgin, yeni inşaat ruhsatlarında yüzde 50-60 azalma olduğunu kaydederek, şu ifadeleri kullandı:

"Geçtiğimiz yıllarda Türkiye'de yıllık yaklaşık 1 milyon 400 bin konut el değiştiriyordu. Her ne kadar yeni alınan ruhsat sayısında ve satılan konut adedinde gerileme yaşansa da gayrimenkul ihtiyacı, nüfus artış oranıyla yükseliyor. Halihazırda ilk 5 aydaki ortalamayla yıl sonu satış adedinin bir milyonu bulmasını bekliyoruz. Yıllık yaklaşık 900 bin adet konut satışına ulaşılmasıyla, bitmiş konut stoku bir yılda, inşa halindeki konut stoku da 2 yılda eriyecektir. Halihazırda mevcut stoklar zor da olsa nakde dönüyor. Bu tempoda frene basarsak teorik olarak bir sıkışıklık yaşanması mümkün. Ancak piyasanın zamanla hareketleneceğini düşünüyorum."

Yetgin, Türkiye olarak kriz ortamlarına alıştıklarını ve bağışıklık sistemlerinin kuvvetli olduğunu belirterek, "İki yıl içerisinde mevcut stokların biteceğini ancak sektörün üretim noktasında tekrar hareketleneceğini düşünüyorum. İki yıl sonrası için karamsar bir fotoğraf hayal etmiyorum. Yeter ki bu süreçte ev ödevleri yapılsın. Gayrimenkulde yeniden eski günlere döneceğiz." dedi.

Yıl sonu konut satış beklentisine dair Yetgin, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Şu anda ortalama ayda 84 bin konut satılıyor. Mayıs itibarıyla toplam rakam 425 bin civarında. Beklenti içerisinde olduğumuz enflasyonda ve konut faizlerindeki düşüşle birlikte son çeyrekte hareketlilik yaşanacağını düşünüyoruz. Ancak şu anki ortalamayla dahi yıl sonunda bir milyon konut satışını yakalarız. Özellikle faizlerde vatandaşların beklentisini karşılayacak bir düşüşle hareketlilik anında başlar."

"ARTIK 'NE YAPSAM SATARIM' DÖNEMİ BİTTİ"

Feyzullah Yetgin, konut kredi piyasasının menkulleştirilmesi ve derinleştirilmesinin sağlıklı bir konut politikası için gerekli olduğunu kaydederek, sektörde ciddi değişikliklerin yaşandığını anlattı.

Artık her önüne gelenin müteahhit olamayacağını, hükümetin hayata geçirdiği bu ve benzeri uygulamaların yerinde olduğunu dile getiren Yetgin, ayrıca üreticiler açısından da sürecin herkese bir şeyler öğrettiğini bildirdi.

"Gayrimenkul sektöründe artık 'ne yapsam satarım' dönemi bitti. Daha ölçülebilir, regüle bir piyasa üzerinden, arz tarafı da talep tarafı da farklı bir noktaya geldi." diyen Yetgin, şu ifadeleri kullandı:

"Ölçülebilir bir sistem kurulması, yani Türkiye’deki gayrimenkul piyasasının istatistiklerinin sağlanması, buna göre merkezi ve yerel otoritenin yeni işlerle ilgili imar planları ve ruhsat konusunda daha da bilinçlendiği, mevzuata bağlı kontrollü bir piyasa olması lazım. Biz GYODER olarak bu konular üzerinde de çalışıp sektöre çözüm için destek olacağız. Raporlayacağız, anlatacağız, bu veri işleme, istatistik konusunu sektöre kazandıracağız."

Yetgin, imar artışına dayalı bir paylaşımla kentsel dönüşüm uygulamasının sona ermesi gerektiğini belirterek, binaları dönüştürürken şehir planlama nosyonunun olmazsa olmaz olduğunu vurguladı. Kentsel dönüşümün öneminden bahseden Yetgin, hem yüklenicilerin hem vatandaşların mağduriyetinin önüne geçilmesinin amaçlandığı yeni düzenlemelerin, dönüşümü hızlandıracağına inandığını bildirdi.