Kiraya zam yapmak yasal zorunluluk mu?
Kiracıların en büyük derdi zam vaktinin gelmesi. Yıllık olarak yapılan sözleşmelerde kira artışı genellikle enflasyon oranı ile belirleniyor. Ancak bazı durumlarda kiracılar değil zam yapmak, ev sahibinden indirim bile talep edebiliyor.
Kira kontratına göre zam vakti gelen kiracılar, bu konuda nasıl hareket etmeleri gerektiğini merak ediyor. Ev sahipleri her yıl kiraya düzenli olarak zam yapma hakkına sahipler midir, ev sahibinden zam yapması yerine indirime gitmesi istenebilir mi?
KİRA ZAMMI MECBURİ MİDİR?
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin ESAS NO. 2014/1986, KARAR NO. 2014/2823 ve11.3.2014 tarihli kararına göre,"Kira parasının tespiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir. 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı ( konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb. ) kira parasına etki eden tüm nitelikleri karşılaştırılmalı, emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı, dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir."
Yani kiracı kira tutarının tespiti için dava açabilir çünkü kira artışı sınırlı bir artıştır ve bunun adil bir şekilde yapılması gerekmektedir. Emsal kira bedelleri de bu miktar tayin edilirken dikkate alınır. Bu durumda çevredeki benzer mülklerin kiralarına bakılarak mal sahibinden indirim yapması talep edilebilir, eğer bu talep kabul görmezse mahkemeye başvurulabilir.