Kapıcıyı atarken iki kere düşünün
Apartman görevlilerinin haklarını tam bilmeyen yöneticiler, sürprizlere karşı hazırlıklı olmalı. Kapıcının tazminat hesabında kira ve su parası bile yer alıyor
İşte Sabah Yazarı Faruk Erdem'in yazısı...
Çoğunlukla 'kapıcı' olarak hitap ettiğimiz apartman görevlilerinin çalışma hukukunda farklı bir konumları var. Site ve apartman yöneticilerinin çoğu bu ince ayrıntıları düşünmedikleri için, bazı sürprizlerle karşılaşabiliyor. Asgari ücret hesabında apartman görevlilerinin maaşlarından damga ve gelir vergisi alınmıyor. Dolayısıyla net maaşları diğer çalışanlara göre yüksek oluyor. Tablodan da göreceğiniz gibi bu yılın ilk 6 ayı için net asgari ücret 949 lira iken kapıcılarda rakam 1.021 TL'ye yükseliyor. Asıl ayrıcalıklar ise tazminat hesabında ortaya çıkıyor. Normal şartlarda kıdem tazminatı, son alınan brüt ücret ve düzenli ödemelerin çalışılan süre ile çarpımı sonucu ortaya çıkıyor. Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Apartman görevlilerinde ise oturdukları evin kirası ile su-elektrik parası bile tazminata ilave ediliyor. Bunu hesap etmeyen site yöneticileri mahkemelerin verdiği kararlarla yüksek rakamları ödemek zorunda kalabiliyor. Apartman görevlileri genelde kira vermeden oturuyor. Su ve elektriği de bedava kullanıyor. Bütün bu giderler, apartman görevlilerinin geliri gibi kıdem tazminatı hesabında kullanılıyor. Hesap yapılırken de kapıcının oturduğu evin emsal kira bedeli çıkarılıyor. Bu, brüt ücretine ekleniyor. Yani evin emsal kira bedeli 500 lira ise asgari ücretli bir görevlinin aylık geliri 1.201+500 TL hesaplanıyor. Buna eğer yönetim tarafından ödeniyorsa su, elektrik, doğalgaz gibi giderler de ekleniyor. Tüm bunlar apartman görevlisinin geliri sayılıyor.
MASRAFI BÜYÜK OLUR
Apartman görevlilerinin bir kısmının sigortasız olarak çalıştırıldığını ya da oturduğu ev karşılığı istihdam edildiğini duyuyoruz. Bu durum yöneticilerin başına büyük işler açabilir. Öncelikle kapıcı hizmet tespit davası ile tüm çalıştığı süreleri sigortalı hale getirebilir. Bunun da ücreti faiziyle ödenir. Ayrıca idari para cezası da var. Bunlara izin ve mesai paralarının da ilave edilmesi mümkün. O yüzden en güzeli tüm görevlileri kayıtlı çalıştırmak.
BORCU SİLDİRİN
2012'de üniversiteyi kazandım ve hâlâ okumaktayım. GSS borcumu kontrol ettim, 4800 TL olarak görünüyor. Ne yapmam lazım? Muharrem YORULMAZ
Sistem öğrenciliğinizin devam etmediğini varsayarak gelir testi de yaptırmadığınızdan en yüksek seviyeden borç çıkarmış. Öğrenci belgenizle SGK'ya gidip güncelleme yaptırın ve borçtan kurtulun. Üniversiteliler için yaş sınırı 25, unutmayın.
EVLİLİĞİ BELİRTİN
Eşim bir yılı aşkın süre önce işyerinden istifa etti. Evliliğimiz ise henüz bir yılını doldurmadı tazminat hakkımız var mı? Emre ALTIN
Kadın çalışanlar evlendikten sonra 1 yıl içinde istifa etseler de tazminat alabiliyor. İstifa gerekçesi olarak evliliği mutlaka belirtmesi ve evlilik cüzdanını belgelemesi lazım. Eşiniz evlilikten sonra ayrıldıysa tazminat alır.
SGK'YA GİDİN
Annem 22.04.1960 doğumlu. Sigortası yok. Ne yapmam lazım? Pınar AYDIN
Sigorta için fiili olarak bir işyerinde çalışması gerekiyor. Buna imkân yoksa en yakın SGK'ya giderek isteğe bağlı sigorta dilekçesi verebilir ve sigortasını başlatabilirsiniz. Her ay belli miktarda prim ödersiniz. Sağlık hizmetlerinden de yararlanır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Doğum tarihim, 19.10.1979. SGK başlangıcım18.01.2001. 2790 günüm var. Ne zaman emekli olurum. Askerlik borçlanması ödersem faydası olur mu? Umut YILDIRIM
60 yaş ve 7 bin prim günü şartlarına tabisiniz. Eğer askerliği sigortadan önce yaptıysanız 16.5 ay borçlanarak yaş şartını 58'e, primi de 5975'e düşürürsünüz.
02.02.1990 tarihinde sigorta girişim oldu. Doğum tarihim 01.01.1953. 2348 günüm var, halen primim yatıyor. Yaştan ne zaman emekli olurum? Mehmet ŞEKER
Öncelikle 3600 güne ulaşmanız gerekiyor. Bunun için de 3.5 yıla ihtiyacınız var. Yıl şartı bu yıl yaş şartınız 2008'de dolmuş. 3600'u doldurduğunuz tarihte emekli olursunuz.
14.08.1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.05.1995. 93'te askerden geldim. 6000 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Yaşar DEMİRCİOĞLU
25 yıl 55 yaş ve 5750 prim gününe tabisiniz. Prim ve yılınız dolmuş. 12 ay askerlik borçlanması yaparsanız 1 yıl önce 54 yaşında yani 14.08.2025'te emekli olursunuz.
Ağabeyim 20 Haziran 1969 doğumlu. Sigorta girişi 01 Temmuz 1985. Prim ödemesi 7500 gün. Ne zaman emekli olabilir? Yavuz PAÇACI Emeklilik şartları 25 yıl 49 yaş ve 5300 gün. Yıl ve prim şartlarını doldurmuş. Yaşının tamamlanacağı 20.06.2018 tarihinde emekli olabilir.
SORULARINIZ BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz.
Çoğunlukla 'kapıcı' olarak hitap ettiğimiz apartman görevlilerinin çalışma hukukunda farklı bir konumları var. Site ve apartman yöneticilerinin çoğu bu ince ayrıntıları düşünmedikleri için, bazı sürprizlerle karşılaşabiliyor. Asgari ücret hesabında apartman görevlilerinin maaşlarından damga ve gelir vergisi alınmıyor. Dolayısıyla net maaşları diğer çalışanlara göre yüksek oluyor. Tablodan da göreceğiniz gibi bu yılın ilk 6 ayı için net asgari ücret 949 lira iken kapıcılarda rakam 1.021 TL'ye yükseliyor. Asıl ayrıcalıklar ise tazminat hesabında ortaya çıkıyor. Normal şartlarda kıdem tazminatı, son alınan brüt ücret ve düzenli ödemelerin çalışılan süre ile çarpımı sonucu ortaya çıkıyor. Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Apartman görevlilerinde ise oturdukları evin kirası ile su-elektrik parası bile tazminata ilave ediliyor. Bunu hesap etmeyen site yöneticileri mahkemelerin verdiği kararlarla yüksek rakamları ödemek zorunda kalabiliyor. Apartman görevlileri genelde kira vermeden oturuyor. Su ve elektriği de bedava kullanıyor. Bütün bu giderler, apartman görevlilerinin geliri gibi kıdem tazminatı hesabında kullanılıyor. Hesap yapılırken de kapıcının oturduğu evin emsal kira bedeli çıkarılıyor. Bu, brüt ücretine ekleniyor. Yani evin emsal kira bedeli 500 lira ise asgari ücretli bir görevlinin aylık geliri 1.201+500 TL hesaplanıyor. Buna eğer yönetim tarafından ödeniyorsa su, elektrik, doğalgaz gibi giderler de ekleniyor. Tüm bunlar apartman görevlisinin geliri sayılıyor.
MASRAFI BÜYÜK OLUR
Apartman görevlilerinin bir kısmının sigortasız olarak çalıştırıldığını ya da oturduğu ev karşılığı istihdam edildiğini duyuyoruz. Bu durum yöneticilerin başına büyük işler açabilir. Öncelikle kapıcı hizmet tespit davası ile tüm çalıştığı süreleri sigortalı hale getirebilir. Bunun da ücreti faiziyle ödenir. Ayrıca idari para cezası da var. Bunlara izin ve mesai paralarının da ilave edilmesi mümkün. O yüzden en güzeli tüm görevlileri kayıtlı çalıştırmak.
BORCU SİLDİRİN
2012'de üniversiteyi kazandım ve hâlâ okumaktayım. GSS borcumu kontrol ettim, 4800 TL olarak görünüyor. Ne yapmam lazım? Muharrem YORULMAZ
Sistem öğrenciliğinizin devam etmediğini varsayarak gelir testi de yaptırmadığınızdan en yüksek seviyeden borç çıkarmış. Öğrenci belgenizle SGK'ya gidip güncelleme yaptırın ve borçtan kurtulun. Üniversiteliler için yaş sınırı 25, unutmayın.
EVLİLİĞİ BELİRTİN
Eşim bir yılı aşkın süre önce işyerinden istifa etti. Evliliğimiz ise henüz bir yılını doldurmadı tazminat hakkımız var mı? Emre ALTIN
Kadın çalışanlar evlendikten sonra 1 yıl içinde istifa etseler de tazminat alabiliyor. İstifa gerekçesi olarak evliliği mutlaka belirtmesi ve evlilik cüzdanını belgelemesi lazım. Eşiniz evlilikten sonra ayrıldıysa tazminat alır.
SGK'YA GİDİN
Annem 22.04.1960 doğumlu. Sigortası yok. Ne yapmam lazım? Pınar AYDIN
Sigorta için fiili olarak bir işyerinde çalışması gerekiyor. Buna imkân yoksa en yakın SGK'ya giderek isteğe bağlı sigorta dilekçesi verebilir ve sigortasını başlatabilirsiniz. Her ay belli miktarda prim ödersiniz. Sağlık hizmetlerinden de yararlanır.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM
Doğum tarihim, 19.10.1979. SGK başlangıcım18.01.2001. 2790 günüm var. Ne zaman emekli olurum. Askerlik borçlanması ödersem faydası olur mu? Umut YILDIRIM
60 yaş ve 7 bin prim günü şartlarına tabisiniz. Eğer askerliği sigortadan önce yaptıysanız 16.5 ay borçlanarak yaş şartını 58'e, primi de 5975'e düşürürsünüz.
02.02.1990 tarihinde sigorta girişim oldu. Doğum tarihim 01.01.1953. 2348 günüm var, halen primim yatıyor. Yaştan ne zaman emekli olurum? Mehmet ŞEKER
Öncelikle 3600 güne ulaşmanız gerekiyor. Bunun için de 3.5 yıla ihtiyacınız var. Yıl şartı bu yıl yaş şartınız 2008'de dolmuş. 3600'u doldurduğunuz tarihte emekli olursunuz.
14.08.1971 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.05.1995. 93'te askerden geldim. 6000 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Yaşar DEMİRCİOĞLU
25 yıl 55 yaş ve 5750 prim gününe tabisiniz. Prim ve yılınız dolmuş. 12 ay askerlik borçlanması yaparsanız 1 yıl önce 54 yaşında yani 14.08.2025'te emekli olursunuz.
Ağabeyim 20 Haziran 1969 doğumlu. Sigorta girişi 01 Temmuz 1985. Prim ödemesi 7500 gün. Ne zaman emekli olabilir? Yavuz PAÇACI Emeklilik şartları 25 yıl 49 yaş ve 5300 gün. Yıl ve prim şartlarını doldurmuş. Yaşının tamamlanacağı 20.06.2018 tarihinde emekli olabilir.
SORULARINIZ BEKLİYORUZ
Her cumartesi bu köşede çalışma hayatıyla ilgili sorunlarınızı gündeme getiriyoruz. Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz.