Ihlara’da ‘çay’ tartışması
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı jeolojik özellikleriyle açık hava müzesini andıran Ihlara Vadisi Özel Çevre Koruma Planı’nı tamamladı. Plana göre vadide büfe ve çay bahçesi gibi günlük işletmeler açılabilecek.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı dünyanın en büyük kanyonları arasında gösterilen ve jeolojik özellikleriyle adeta açık hava müzesini andıran Ihlara Vadisi Özel Çevre Koruma Planı’nı tamamladı. Çevrenin korunması için alınacak önlemleri içeren plana göre vadide büfe ve çay bahçesi gibi günlük işletmeler açılabilecek. Planda “Kesim çağına gelmiş insan eliyle dikilmiş kavak, söğüt gibi ağaçlarla kurumuş ağaçların temizlenmesi amacıyla ağaç kesimi yapılabilir” denildi.
Plan çerçevesinde Ihlara Vadisi’nde 2015-2019 dönemi boyunca ekonomik, sosyal ve kültürel alanda daha etkin şekilde turizme katkı sağlaması için bilimsel çalışmalar yapılacak. 134 sayfadan oluşan planda bölgenin doğal özellikleri, coğrafi konumu ve önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalarla ilgili bilgiler yer aldı. Buna göre Ihlara Vadisi’nin Hassas A ve B Bölgesi’nde Nevşehir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun uygun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın izniyle planda öngörülen yerlerde rekreatif amaçlı günü birlik kullanım amacıyla, hazırlanacak tip projeye uygun olarak büfe, çay bahçesi ve tuvalet yapılabilecek.
Günübirlik kullanım alanları, Genel Müdürlükçe belirlenecek ilkelere uygun olarak, işletmeci arasında imzalanacak Günübirlik Kullanım Alanı Protokolü kapsamında işletilecek. Vadide kentsel tasarım projesiyle gezi parkurları ve yürüyüş yolları inşa edilebilecek, mevcut yollar iyileştirilebilecek. Uygulama projeleri onaylanmak kaydıyla yeraltı ve yer üstünden zorunlu enerji nakil ve iletişim hatları çekilebilecek. Alanın peyzajının korunması esas olacak. Ancak gerek özel mülkiyete, gerekse kamuya ait alanlarda kesim çağına gelmiş insan eliyle dikilmiş kavak, söğüt gibi ağaçlarla kurumuş ağaç ve dalların temizlenmesi amacıyla ağaç kesimi veya temizliği (budaması) yapılabilecek. Hassas B Bölgesi’nde ise uygulama projeleri onaylanmak kaydıyla yeraltı ve yer üstünden enerji nakil ve iletişim hatları çekilebilecek. Ayrıca
zorunlu hallerde kanalizasyon, içme suyu gibi tesisler yapılabilecek.
Planda Hassas A Bölgesi sınırından itibaren vadinin iki tarafındaki yamaçlar Hassas B Bölgesi olarak tanımlandı. Korumada öncelikli bitki türleriyle tarihi, kültürel değerlerin bir kısmı bu bölge içerisinde kalıyor. Planda bu bölgenin jeolojik olarak vadinin en hassas kesimi olduğu belirtildi. Koruma planında “Belisırma Köyü’ndeki restoranlar, Melendiz Çayı’nın hemen kıyısında veya üzerinde kurulu oldukları için çayı etkileme potansiyelleri oldukça yüksektir. Mevcut durumda yoğun insan kullanımı olmasına rağmen, çayı etkileme potansiyelleri dikkate alınarak restoran ve kafeteryaların bulunduğu bölge Hassas B Bölgesi olarak değerlendirilmiştir. Hassas B Bölgesinin tamamı 1 ve 2. derece doğal ve arkeolojik sit içerisinde kalmaktadır” denildi.
IHLARA Vadisi’nde komisyon kararıyla çay bahçesi ve büfe yapılacak olmasına tepki gösteren Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, “Burada herhangi bir sınırlama yok. En hassas alanda çay bahçesi yapmak saçmalıktır” dedi. Bozoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Günlük tesisler için herhangi bir sınırlama yok. Kaç tane yapılır, ne kadar büyüklükte olur, hiçbir ifade yok. Çay bahçesinin içinde yemek de yiyebilirsiniz. Ihlara Vadisi’nin müthiş bir doğası var, tam anlamıyla nadir alanlardan bir tanesi. Burayı yemek yeme, çay içme, piknik yapma alanı olarak görmemek lazım. Tuvalet yapılabilir, birkaç büfe konulabilir ama çay bahçesi gibi yaklaşımların A zonunda olmaması gerekiyor. Ciddi endemik türler var, bu türler de tehlikeye atılır. Kısıtlayıcı ifade de yok, bunların tanımlanması gerekir. Kaç tane yapılacağı belli değil. Planda enerji nakil hatlarının çekilebileceği de yazıyor. Oradaki tesisler için kabul edilebilir ama vadi bir geçiş güzergahı olarak görülüyorsa bu kabul edilemez.”
Plan çerçevesinde Ihlara Vadisi’nde 2015-2019 dönemi boyunca ekonomik, sosyal ve kültürel alanda daha etkin şekilde turizme katkı sağlaması için bilimsel çalışmalar yapılacak. 134 sayfadan oluşan planda bölgenin doğal özellikleri, coğrafi konumu ve önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalarla ilgili bilgiler yer aldı. Buna göre Ihlara Vadisi’nin Hassas A ve B Bölgesi’nde Nevşehir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun uygun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın izniyle planda öngörülen yerlerde rekreatif amaçlı günü birlik kullanım amacıyla, hazırlanacak tip projeye uygun olarak büfe, çay bahçesi ve tuvalet yapılabilecek.
Günübirlik kullanım alanları, Genel Müdürlükçe belirlenecek ilkelere uygun olarak, işletmeci arasında imzalanacak Günübirlik Kullanım Alanı Protokolü kapsamında işletilecek. Vadide kentsel tasarım projesiyle gezi parkurları ve yürüyüş yolları inşa edilebilecek, mevcut yollar iyileştirilebilecek. Uygulama projeleri onaylanmak kaydıyla yeraltı ve yer üstünden zorunlu enerji nakil ve iletişim hatları çekilebilecek. Alanın peyzajının korunması esas olacak. Ancak gerek özel mülkiyete, gerekse kamuya ait alanlarda kesim çağına gelmiş insan eliyle dikilmiş kavak, söğüt gibi ağaçlarla kurumuş ağaç ve dalların temizlenmesi amacıyla ağaç kesimi veya temizliği (budaması) yapılabilecek. Hassas B Bölgesi’nde ise uygulama projeleri onaylanmak kaydıyla yeraltı ve yer üstünden enerji nakil ve iletişim hatları çekilebilecek. Ayrıca
zorunlu hallerde kanalizasyon, içme suyu gibi tesisler yapılabilecek.
Planda Hassas A Bölgesi sınırından itibaren vadinin iki tarafındaki yamaçlar Hassas B Bölgesi olarak tanımlandı. Korumada öncelikli bitki türleriyle tarihi, kültürel değerlerin bir kısmı bu bölge içerisinde kalıyor. Planda bu bölgenin jeolojik olarak vadinin en hassas kesimi olduğu belirtildi. Koruma planında “Belisırma Köyü’ndeki restoranlar, Melendiz Çayı’nın hemen kıyısında veya üzerinde kurulu oldukları için çayı etkileme potansiyelleri oldukça yüksektir. Mevcut durumda yoğun insan kullanımı olmasına rağmen, çayı etkileme potansiyelleri dikkate alınarak restoran ve kafeteryaların bulunduğu bölge Hassas B Bölgesi olarak değerlendirilmiştir. Hassas B Bölgesinin tamamı 1 ve 2. derece doğal ve arkeolojik sit içerisinde kalmaktadır” denildi.
IHLARA Vadisi’nde komisyon kararıyla çay bahçesi ve büfe yapılacak olmasına tepki gösteren Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu, “Burada herhangi bir sınırlama yok. En hassas alanda çay bahçesi yapmak saçmalıktır” dedi. Bozoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Günlük tesisler için herhangi bir sınırlama yok. Kaç tane yapılır, ne kadar büyüklükte olur, hiçbir ifade yok. Çay bahçesinin içinde yemek de yiyebilirsiniz. Ihlara Vadisi’nin müthiş bir doğası var, tam anlamıyla nadir alanlardan bir tanesi. Burayı yemek yeme, çay içme, piknik yapma alanı olarak görmemek lazım. Tuvalet yapılabilir, birkaç büfe konulabilir ama çay bahçesi gibi yaklaşımların A zonunda olmaması gerekiyor. Ciddi endemik türler var, bu türler de tehlikeye atılır. Kısıtlayıcı ifade de yok, bunların tanımlanması gerekir. Kaç tane yapılacağı belli değil. Planda enerji nakil hatlarının çekilebileceği de yazıyor. Oradaki tesisler için kabul edilebilir ama vadi bir geçiş güzergahı olarak görülüyorsa bu kabul edilemez.”