Evden de arabadan da bıktık
Tüketici güveni Ocak 2009’dan bu yana en kötü değerini gördü. Daha önce tasarruf etme, ev ve otomobil alma konusunda iyimser olan vatandaşın güveni yüzde 18 oranında düştü
Türkiye gitgide karamsarlaşıyor. Son iki ay yüzde 2.7 ve yüzde 3.6 düşen tüketici güveni eylülde de önceki aya göre yüzde 6.1 gerileyerek 58.52 olarak gerçekleşti ve endeks Ocak 2009’dan bu yana en kötü düzeyine indi. Üstelik önceki iki ayda güven endeksinin düşmesine rağmen ayakta kalan vatandaşın tasarruf etme, otomobil ve ev satın alma ihtimaline yönelik düşüncesi de aniden sert bir şekilde olumsuza döndü.
Önceki aylarda Doların yükselmesiyle önceden tasarruf edebileceğini aynı zamanda yükselen kur ve faiz nedeniyle fiyatının artacağını düşündüğü için satın alma ihtimalini yüksek gördüğü otomobil ve konutta en azından düşünce olarak frene bastı. Vatandaşların verdiği cevaplarla düzenlenen ekdekste tasarruf etme ihtimali yüzde 18.3 düşürken, otomobil satın alma ihtimali yüzde 17 ve konut alma ihtimali de yüzde 17.9 geriledi.
Vatandaşların satın alma düşüncelerinin kötüleştiği bir başka alan yüzde 14.7 gerileyen dayanıklı tüketim malı satın alma düşüncesi oldu. Oysa ağustos ayında otomobil satışları yüzde 37.17 yükselmiş ve en son verisi temmuzda yayımlanan konut satışları ise yüzde 13.5 artmıştı. Tüketici güveni rakamları hem konutta hem de otomobilde artışların sürmesine yönelik kaygı yarattı.
Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan endekste tüketicilerin olumlu cevap verdikleri iki alandan biri yarı dayanıklı tüketim malına yönelik harcama yapma beklentisi diğeri ücretlerin değişimine yönelik beklenti oldu.
Ücretlerin artacağına ilişkin beklenti, dolar kuru ve enflasyonun beklentisi gözönüne alındığında tüketicilerin bir tek yarı dayanıklı tüketim malı alabilmeleri konusunda iyimser oldukları görülüyor. Yarı dayanıklı tüketim malı ise elbise, ayakkabı gibi bir kez değil bir süre kullandıktan sonra eskiyen ve kullanılmaz hale gelen maddeleri işaret ediyor.
Tüketici güveninin bundan önce olduğu gibi dolar kurunun rekorlar kırdığı aylarda düşmesi geleneğinin eylülde de sürdüğü görülüyor. Bu ay dolar üç kez tarihi rekorunu yeniledi. Son olarak 15 Eylül’de 3.0710 ile ziravesini gördü. Ayrıca politik alanda tekrar seçim sürecine girilmesi ve artan terör olayları da etkili oldu. Bu ayın başında açıklanan reel efektif döviz kuru da ağustosta ciddi düşüş kaydetmişti. Türkiye’nin fiyat düzeyinin, ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK), ağustos ayında 95.09’a gerileyerek Nisan 2003’ten beri en düşük değerini aldı.
Rahim AK / GAZETE HABERTÜRK
Önceki aylarda Doların yükselmesiyle önceden tasarruf edebileceğini aynı zamanda yükselen kur ve faiz nedeniyle fiyatının artacağını düşündüğü için satın alma ihtimalini yüksek gördüğü otomobil ve konutta en azından düşünce olarak frene bastı. Vatandaşların verdiği cevaplarla düzenlenen ekdekste tasarruf etme ihtimali yüzde 18.3 düşürken, otomobil satın alma ihtimali yüzde 17 ve konut alma ihtimali de yüzde 17.9 geriledi.
Vatandaşların satın alma düşüncelerinin kötüleştiği bir başka alan yüzde 14.7 gerileyen dayanıklı tüketim malı satın alma düşüncesi oldu. Oysa ağustos ayında otomobil satışları yüzde 37.17 yükselmiş ve en son verisi temmuzda yayımlanan konut satışları ise yüzde 13.5 artmıştı. Tüketici güveni rakamları hem konutta hem de otomobilde artışların sürmesine yönelik kaygı yarattı.
Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan endekste tüketicilerin olumlu cevap verdikleri iki alandan biri yarı dayanıklı tüketim malına yönelik harcama yapma beklentisi diğeri ücretlerin değişimine yönelik beklenti oldu.
Ücretlerin artacağına ilişkin beklenti, dolar kuru ve enflasyonun beklentisi gözönüne alındığında tüketicilerin bir tek yarı dayanıklı tüketim malı alabilmeleri konusunda iyimser oldukları görülüyor. Yarı dayanıklı tüketim malı ise elbise, ayakkabı gibi bir kez değil bir süre kullandıktan sonra eskiyen ve kullanılmaz hale gelen maddeleri işaret ediyor.
Tüketici güveninin bundan önce olduğu gibi dolar kurunun rekorlar kırdığı aylarda düşmesi geleneğinin eylülde de sürdüğü görülüyor. Bu ay dolar üç kez tarihi rekorunu yeniledi. Son olarak 15 Eylül’de 3.0710 ile ziravesini gördü. Ayrıca politik alanda tekrar seçim sürecine girilmesi ve artan terör olayları da etkili oldu. Bu ayın başında açıklanan reel efektif döviz kuru da ağustosta ciddi düşüş kaydetmişti. Türkiye’nin fiyat düzeyinin, ticaret yaptığı ülkelerin fiyat düzeylerine göre değişimini gösteren TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi (REK), ağustos ayında 95.09’a gerileyerek Nisan 2003’ten beri en düşük değerini aldı.
Rahim AK / GAZETE HABERTÜRK