Enflasyon kasımda zirveden dönecek mi?
Enflasyonla mücadele kampanyaları ve vergi indirimlerinin etkisiyle kasım enflasyonunda yüzde 0.75 düşüş bekleniyor. Böylece yıllık enflasyon 15 yılın zirvesinden uzaklaşacak ancak 2019'un ortalarına kadar 20'li seviyelerde kalmaya devam edecek.
Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) kampanyalar ile birleştirilen otomotiv, beyaz eşya ve mobilya vergi indirimlerinin etkisiyle kasımda yüzde 0.75 düşüş göstermesi, böylece yıllık enflasyonun son 15 yılın rekoru olan yüzde 25.24'ten yüzde 22.58'e gerilemesi bekleniyor.
Reuters'ın 17 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankete göre yıl sonu tahminleri TCMB'nin de tahmini olan yüzde 23.5'ten yüzde 22.31'e gerilemiş durumda.
Bankacılar yıl sonu tahminlerindeki düşüşün de vergi indirimlerinden kaynaklandığına ve yaklaşık 1 puana ulaştığına dikkat çekerken, kasımda işlenmemiş gıda fiyatlarının da TÜFE'deki düşüşe önemli bir katkı sağlayacağını belirtiyorlar.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 31 Ekim'de konut satışlarında KDV oranlarında yüzde 18'den yüzde 8'e indirim uygulamasının devam edeceğini, ticari araçlarda KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 1'e indirildiğini, 1,600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV uygulamasında 15'er puanlık indirime gidildiğini, tapu harçlarının yüzde 4'ten yüzde 3'e indirilmesini sürecinin yıl sonuna kadar uzatıldığını, mobilya sektöründe KDV oranını yüzde 18'den yüzde 8'e indirildiğini, beyaz eşya sektöründe uygulanan ÖTV oranlarının sıfırlandığını açıklamıştı.
Her ne kadar son düzenlemelerle enflasyonda bir miktar iyimserlik beklense de ekonomistler enflasyonun hala 2019 ortasında kadar yüzde 20'li seviyelerde kalabileceğine dikkat çekiyorlar.
"Gıdada belirgin düşüş bekliyoruz"
İş Portföy Başekonomisti Nilüfer Sezgin, "Kasım ayında TÜFE'de bir önceki aya göre yüzde 0.7 düşüş bekliyoruz. Fiyatlardaki düşüşün büyük ölçüde vergi indirimlerinin desteğiyle gerçekleşeceğini hesaplıyoruz. Beyaz eşya, mobilya ve otomotiv sektöründeki vergi indirimlerinin kampanyalar ile de birleşerek çekirdek enflasyonun negatif gelmesini sağlayacağını düşünüyoruz. Enflasyonda aylık bazda düşüş beklentimizdeki bir diğer önemli etken ise gıda fiyatlarındaki düşüş olacak" dedi ve ekledi:
"İşlenmemiş gıdanın aydan aya belirgin bir düşüş gösterebileceğini öngörüyoruz. Hal fiyatları ve Türk-İş öncü verilerinin detayları bu yönde bir sinyali vermekte. Tüm bunları bir araya getirdiğimizde enflasyonda tepe noktasının geçen ay yüzde 25.24 ile görüldüğünü önümüzdeki aylarda yıllık bazda daha düşük seviyeler oluşacağını söyleyebiliriz. Aralıkta sona erecek vergi indirimlerin uzatılmaması halinde ise yıllık enflasyonda dalgalanmalar olabilecektir"
Sezgin, tepe noktasının ekim ayında görülmesine ve önümüzdeki aylarda enflasyonda düşüş beklemesine karşın 2019 yılının ilk yarısında enflasyonun yüksek seyredeceğini belirterek, "Enflasyonun 2019'un ilk yarısında yüzde 20 civarında kalabileceğini ancak yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda belirgin bir düşüşün başlayacağını öngörüyoruz" diye konuştu.
İndirimlerin uzatılıp uzatılmayacağı izleniyor
Vergi indirimleri, uzatılmaması halinde, aralık ayında sona erecek. Yerel seçimlere üç ay kala ilgili indirimlerde bir uzatılma yapıp yapılmayacağı piyasalar tarafından yakından takip edilecek.
Vergi indirimlerinin ve enflasyonla mücadele sürecinin yıl sonunda bitmesi halinde ocak ayında yıllık enflasyonda sert bir yükseliş ve devamında dalgalı bir seyir gündeme gelebilecek.
Enflasyon 15 yılın zirvesinde
Ekim ayında açıklanan Yeni Ekonomi Programına (YEP) göre enflasyon yıl sonunda yüzde 20.8 öngörülüyordu.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ekim ayında giyim ve gıda fiyatları öncülüğünde TL'deki değer kaybının gecikmeli etkisinin sürmesiyle ekimde yüzde 2.67 ile beklentilerin üzerinde artış göstermişti.
TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon eylül ayındaki yüzde 24.52 seviyesinden ekimde yüzde 25.24'e yükselerek 15 yılın zirve seviyelerinde bulunuyor.
Öncü gösterge olarak izlenen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) verileri ise Ankara'da hesaplanan gıda enflasyonunun kasımda bir önceki aya göre yüzde 1.22 arttığını gösteriyor.
Rapora göre geçtiğimiz ay 4.97 TL olan ortalama sebze-meyve fiyatı bu ay 4.66 TL olarak hesaplandı.
Reuters'ın 17 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankete göre yıl sonu tahminleri TCMB'nin de tahmini olan yüzde 23.5'ten yüzde 22.31'e gerilemiş durumda.
Bankacılar yıl sonu tahminlerindeki düşüşün de vergi indirimlerinden kaynaklandığına ve yaklaşık 1 puana ulaştığına dikkat çekerken, kasımda işlenmemiş gıda fiyatlarının da TÜFE'deki düşüşe önemli bir katkı sağlayacağını belirtiyorlar.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak 31 Ekim'de konut satışlarında KDV oranlarında yüzde 18'den yüzde 8'e indirim uygulamasının devam edeceğini, ticari araçlarda KDV oranlarının yüzde 18'den yüzde 1'e indirildiğini, 1,600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV uygulamasında 15'er puanlık indirime gidildiğini, tapu harçlarının yüzde 4'ten yüzde 3'e indirilmesini sürecinin yıl sonuna kadar uzatıldığını, mobilya sektöründe KDV oranını yüzde 18'den yüzde 8'e indirildiğini, beyaz eşya sektöründe uygulanan ÖTV oranlarının sıfırlandığını açıklamıştı.
Her ne kadar son düzenlemelerle enflasyonda bir miktar iyimserlik beklense de ekonomistler enflasyonun hala 2019 ortasında kadar yüzde 20'li seviyelerde kalabileceğine dikkat çekiyorlar.
"Gıdada belirgin düşüş bekliyoruz"
İş Portföy Başekonomisti Nilüfer Sezgin, "Kasım ayında TÜFE'de bir önceki aya göre yüzde 0.7 düşüş bekliyoruz. Fiyatlardaki düşüşün büyük ölçüde vergi indirimlerinin desteğiyle gerçekleşeceğini hesaplıyoruz. Beyaz eşya, mobilya ve otomotiv sektöründeki vergi indirimlerinin kampanyalar ile de birleşerek çekirdek enflasyonun negatif gelmesini sağlayacağını düşünüyoruz. Enflasyonda aylık bazda düşüş beklentimizdeki bir diğer önemli etken ise gıda fiyatlarındaki düşüş olacak" dedi ve ekledi:
"İşlenmemiş gıdanın aydan aya belirgin bir düşüş gösterebileceğini öngörüyoruz. Hal fiyatları ve Türk-İş öncü verilerinin detayları bu yönde bir sinyali vermekte. Tüm bunları bir araya getirdiğimizde enflasyonda tepe noktasının geçen ay yüzde 25.24 ile görüldüğünü önümüzdeki aylarda yıllık bazda daha düşük seviyeler oluşacağını söyleyebiliriz. Aralıkta sona erecek vergi indirimlerin uzatılmaması halinde ise yıllık enflasyonda dalgalanmalar olabilecektir"
Sezgin, tepe noktasının ekim ayında görülmesine ve önümüzdeki aylarda enflasyonda düşüş beklemesine karşın 2019 yılının ilk yarısında enflasyonun yüksek seyredeceğini belirterek, "Enflasyonun 2019'un ilk yarısında yüzde 20 civarında kalabileceğini ancak yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonda belirgin bir düşüşün başlayacağını öngörüyoruz" diye konuştu.
İndirimlerin uzatılıp uzatılmayacağı izleniyor
Vergi indirimleri, uzatılmaması halinde, aralık ayında sona erecek. Yerel seçimlere üç ay kala ilgili indirimlerde bir uzatılma yapıp yapılmayacağı piyasalar tarafından yakından takip edilecek.
Vergi indirimlerinin ve enflasyonla mücadele sürecinin yıl sonunda bitmesi halinde ocak ayında yıllık enflasyonda sert bir yükseliş ve devamında dalgalı bir seyir gündeme gelebilecek.
Enflasyon 15 yılın zirvesinde
Ekim ayında açıklanan Yeni Ekonomi Programına (YEP) göre enflasyon yıl sonunda yüzde 20.8 öngörülüyordu.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ekim ayında giyim ve gıda fiyatları öncülüğünde TL'deki değer kaybının gecikmeli etkisinin sürmesiyle ekimde yüzde 2.67 ile beklentilerin üzerinde artış göstermişti.
TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon eylül ayındaki yüzde 24.52 seviyesinden ekimde yüzde 25.24'e yükselerek 15 yılın zirve seviyelerinde bulunuyor.
Öncü gösterge olarak izlenen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) verileri ise Ankara'da hesaplanan gıda enflasyonunun kasımda bir önceki aya göre yüzde 1.22 arttığını gösteriyor.
Rapora göre geçtiğimiz ay 4.97 TL olan ortalama sebze-meyve fiyatı bu ay 4.66 TL olarak hesaplandı.