Dolar için büyük iddia!
Risk priminin artması, euro/dolar paritesinin 1.10’a inmesi, FED’in erken faiz artıracağı beklentisi doları öne çıkarıyor. İçeride tansiyon yüksek. Analistler 2.80’e işaret ediyor
Dolar kuru yükselişinde hız kesmiyor. Bir ara 2.62 TL’nin üzerini de gören dolar için hedefler yükseldi. Talebin yüksek olması fiyatların durdurulamamasına neden oluyor. Türkiye’nin risk priminin 211’lere tırmanması paniği de artırdı. 2 Aralık tarihinde 155 seviyesinde olan Türkiye’nin kredi risk primi (CDS) dün 211.5’e fırladı. Bu durum TL’nin dolar karşısında değer kaybında da etkili oldu. bist 100 Endeksi ise 1.000 puanın üzerinde değer kaybederek 80.000’leri test etti.
Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, “Belirsizlik yatırımcı gözünde risk demek. TL bazında özellikle para politikasında yaşanan gerginlik ve ileriye dönük belirsizlik CDS artışında da temel oluşturuyor” diyor. Dünyada doların değer kazanmasıyla beraber gelişen ülke para birimlerinde değer kaybı devam ederken riskler de kademeli yükseliyor. Fakat Türkiye ve Brezilya gibi ülkelerin daha da olumsuz yönde ayrıştığını görüyoruz. Bunun da temel sebebi bu ekonomilerde belirsizliklerin diğer ekonomilere kıyasla artmış olması.
Peki ya Merkez öngörüsü?
Kurdaki sert hareket sonrası uzmanlar bölünmüş durumda. Bu seviyelerden sonra Merkez Bankası’ndan her türlü hareketin beklenebileceğini söyleyenler olduğu gibi, Saxo Capital Uluslararası Piyasalar Müdürü Özgür Hatipoğlu gibi müdahale beklemeyenler de var.
Hatipoğlu, “Hem global olarak, hem de lokal olarak dolar güçlülüğü bütün hızıyla devam ederken Merkez’in piyasaya gelip kuru baskılaması çok da fazla beklenmemeli, nitekim döviz satım ihaleleriyle yapılan denemelerin yakın geçmişte fayda etmediğini gördük” diyor.
Gelişmelere baktığımızda dolar bütün gelişmekte olan para birimleri karşısında yükseldiği için Merkez Bankası piyasalardaki seyri ve daha önce vurgulamış olduğu kriterleri göz önünde bulundurarak karar alacaktır.
Bu noktada reel kur endeksi önemli olacak. Reel kur endeksi 120 seviyesinin üzerine çıkarsa Merkez Bankası’nın müdahalesi beklenebilir. Ancak reel kur endeksi henüz bu seviyenin altında bulunuyor.
2.64 TL aşılırsa...
Son gelişmeler hedeflerin hemen hemen tüm analistler tarafından yenilenmesine yol açtı. Analist tavsiyelerine bakıldığında hedefler yılsonu için 2.80’e yükseltilmiş durumda.
Teknik olarak baktığımızda doların yükselen hareketini sürdürdüğünü 2,60’ın üzerinde ilk direnç noktasının ise 2.62 ve 2.64’lü seviyeler olacağını söyleyebiliriz. 2,80 hedefi yurtdışı gelişmelere bağlı olarak ivme kazanacak gibi gözüküyor.
Dolar için yurtdışından gelebilecek FED kaynaklı haberler yada Euro/Dolar paritesinin seyrinde yaşanabilecek sert dalgalanmalar aşağı yönlü hareketleri de beraberinde getirebilir. Ancak olası dalgalanmalarda bile artık 2.45’in altının görülmesi zor görünüyor.
Parite aşağı gidiyor
Euro/Dolar paritesi düşüşte. Dün test ettiği 1.1035 ile son 11 yılın en düşük seviyelerini gördü. Paritedeki hızlı değer kaybı ile gözler dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi’deydi. Draghi ECB’nin aylık 60 milyar euro tutarında tahvil alımı yapmaktan farklı bir yol düşünmesi veya planlaması için bir neden görmediğini söyledi. İhtiyaç olması halinde ise Eylül 2016 sonrasında da bu politikanın devam edebileceğine işaret etti. Bu durum euro’nun değer kaybetmesine yol açtı. Parite 1.1035’lere geriledi.
EKONOMİSTLER NE DİYOR?
Fatma Melek Akbank / Baş Ekonomist
‘Sert geri çekilmeyecek’
Reel efektif döviz kuru endeksinin (REDK) seyri önemli. REDK, Türkiye’nin dış ticaret yaptığı 36 ülkeye karşı enflasyondan arındırılmış ortalama fiyat değişiminin Türkiye’deki fiyat değişimine oranı. Bir ülkenin enflasyonu dış ticaret yaptığı ülkelerden fazla ise, enflasyonu fazla olan ülkenin parasının aradaki enflasyon farkı kadar değer kaybetmesi görüşüne dayanır.
Yerel paranın değer kaybı bu endeksin gerilemesine neden oluyor. Türkiye’de endeks uzun vadede sınırlı yükseliş trendine sahip. Kurlardaki yükseliş sonrası reel efektif kur seviyesinin uzun vadeli trendi ile uyumlu bir seviyeye ulaşmış gözüküyor. Bu seviyelerden çok sert bir geri çekilme beklememekle beraber, ek hızlı bir yükseliş de olmamalı.”
İbrahim Aksoy HSBC Türkiye / Stratejist
‘Doları kaygı yükseltiyor’
Son birkaç günde doların değer kazancının hızlandığını görüyoruz. Türkiye’de para politikası bağımsızlığına yönelik kaygıların ocak sonundan itibaren liranın Brezilya Reali’nden sonra GOP para birimleri içinde en fazla değer kaybeden para birimi olmasına neden olduğunu görüyoruz.
Para politikasına yönelik kaygılar Türkiye’nin düşen petrol fiyatlarıyla düzelen olumlu makro görünümüne (düşmesi beklenen enflasyon ve cari açık) baskın gelmiş görünüyor. Bu kaygıları azaltabilecek bir gelişme olması durumunda olumlu makro görünümün yeniden ön plana çıkabileceği ve liranın bir miktar stabilize olabileceği görüşündeyiz.”
Sengül Dağdeviren 4D Ekonomi / Yönetici Ortak
‘Daha da yükselebilir’
“Euro/dolar paritesindeki düşüşte Avrupa Merkez Bankası’nın adımlarına bakılmalı. Parite düştüğü müddetçe dolar/TL seviyesi de yükselmeye devam edecektir. Türkiye’de kur baskısının kısmen de artan risk primi ile ilgili olduğunu düşünecek olursak burada Merkez Bankası’nın panik yönetmeye devam edip edemeyeceği önemli.
Enflasyonun son iki ayda negatif sürpriz yapması da kısa dönemde TL’ye karşı pozisyon alınmasını desteklemiş olabilir. TL’de ocakta güçlü reel değerlenme görmüştük ama şubatta bu tamamen geri alındı. Euro/dolar paritesinin de etkisiyle kısa vadede dolar/TL de biraz daha yüksek seviyeler görebileceğimizi düşünüyorum.”
MİLLİYET
Garanti Yatırım Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, “Belirsizlik yatırımcı gözünde risk demek. TL bazında özellikle para politikasında yaşanan gerginlik ve ileriye dönük belirsizlik CDS artışında da temel oluşturuyor” diyor. Dünyada doların değer kazanmasıyla beraber gelişen ülke para birimlerinde değer kaybı devam ederken riskler de kademeli yükseliyor. Fakat Türkiye ve Brezilya gibi ülkelerin daha da olumsuz yönde ayrıştığını görüyoruz. Bunun da temel sebebi bu ekonomilerde belirsizliklerin diğer ekonomilere kıyasla artmış olması.
Peki ya Merkez öngörüsü?
Kurdaki sert hareket sonrası uzmanlar bölünmüş durumda. Bu seviyelerden sonra Merkez Bankası’ndan her türlü hareketin beklenebileceğini söyleyenler olduğu gibi, Saxo Capital Uluslararası Piyasalar Müdürü Özgür Hatipoğlu gibi müdahale beklemeyenler de var.
Hatipoğlu, “Hem global olarak, hem de lokal olarak dolar güçlülüğü bütün hızıyla devam ederken Merkez’in piyasaya gelip kuru baskılaması çok da fazla beklenmemeli, nitekim döviz satım ihaleleriyle yapılan denemelerin yakın geçmişte fayda etmediğini gördük” diyor.
Gelişmelere baktığımızda dolar bütün gelişmekte olan para birimleri karşısında yükseldiği için Merkez Bankası piyasalardaki seyri ve daha önce vurgulamış olduğu kriterleri göz önünde bulundurarak karar alacaktır.
Bu noktada reel kur endeksi önemli olacak. Reel kur endeksi 120 seviyesinin üzerine çıkarsa Merkez Bankası’nın müdahalesi beklenebilir. Ancak reel kur endeksi henüz bu seviyenin altında bulunuyor.
2.64 TL aşılırsa...
Son gelişmeler hedeflerin hemen hemen tüm analistler tarafından yenilenmesine yol açtı. Analist tavsiyelerine bakıldığında hedefler yılsonu için 2.80’e yükseltilmiş durumda.
Teknik olarak baktığımızda doların yükselen hareketini sürdürdüğünü 2,60’ın üzerinde ilk direnç noktasının ise 2.62 ve 2.64’lü seviyeler olacağını söyleyebiliriz. 2,80 hedefi yurtdışı gelişmelere bağlı olarak ivme kazanacak gibi gözüküyor.
Dolar için yurtdışından gelebilecek FED kaynaklı haberler yada Euro/Dolar paritesinin seyrinde yaşanabilecek sert dalgalanmalar aşağı yönlü hareketleri de beraberinde getirebilir. Ancak olası dalgalanmalarda bile artık 2.45’in altının görülmesi zor görünüyor.
Parite aşağı gidiyor
Euro/Dolar paritesi düşüşte. Dün test ettiği 1.1035 ile son 11 yılın en düşük seviyelerini gördü. Paritedeki hızlı değer kaybı ile gözler dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi’deydi. Draghi ECB’nin aylık 60 milyar euro tutarında tahvil alımı yapmaktan farklı bir yol düşünmesi veya planlaması için bir neden görmediğini söyledi. İhtiyaç olması halinde ise Eylül 2016 sonrasında da bu politikanın devam edebileceğine işaret etti. Bu durum euro’nun değer kaybetmesine yol açtı. Parite 1.1035’lere geriledi.
EKONOMİSTLER NE DİYOR?
Fatma Melek Akbank / Baş Ekonomist
‘Sert geri çekilmeyecek’
Reel efektif döviz kuru endeksinin (REDK) seyri önemli. REDK, Türkiye’nin dış ticaret yaptığı 36 ülkeye karşı enflasyondan arındırılmış ortalama fiyat değişiminin Türkiye’deki fiyat değişimine oranı. Bir ülkenin enflasyonu dış ticaret yaptığı ülkelerden fazla ise, enflasyonu fazla olan ülkenin parasının aradaki enflasyon farkı kadar değer kaybetmesi görüşüne dayanır.
Yerel paranın değer kaybı bu endeksin gerilemesine neden oluyor. Türkiye’de endeks uzun vadede sınırlı yükseliş trendine sahip. Kurlardaki yükseliş sonrası reel efektif kur seviyesinin uzun vadeli trendi ile uyumlu bir seviyeye ulaşmış gözüküyor. Bu seviyelerden çok sert bir geri çekilme beklememekle beraber, ek hızlı bir yükseliş de olmamalı.”
İbrahim Aksoy HSBC Türkiye / Stratejist
‘Doları kaygı yükseltiyor’
Son birkaç günde doların değer kazancının hızlandığını görüyoruz. Türkiye’de para politikası bağımsızlığına yönelik kaygıların ocak sonundan itibaren liranın Brezilya Reali’nden sonra GOP para birimleri içinde en fazla değer kaybeden para birimi olmasına neden olduğunu görüyoruz.
Para politikasına yönelik kaygılar Türkiye’nin düşen petrol fiyatlarıyla düzelen olumlu makro görünümüne (düşmesi beklenen enflasyon ve cari açık) baskın gelmiş görünüyor. Bu kaygıları azaltabilecek bir gelişme olması durumunda olumlu makro görünümün yeniden ön plana çıkabileceği ve liranın bir miktar stabilize olabileceği görüşündeyiz.”
Sengül Dağdeviren 4D Ekonomi / Yönetici Ortak
‘Daha da yükselebilir’
“Euro/dolar paritesindeki düşüşte Avrupa Merkez Bankası’nın adımlarına bakılmalı. Parite düştüğü müddetçe dolar/TL seviyesi de yükselmeye devam edecektir. Türkiye’de kur baskısının kısmen de artan risk primi ile ilgili olduğunu düşünecek olursak burada Merkez Bankası’nın panik yönetmeye devam edip edemeyeceği önemli.
Enflasyonun son iki ayda negatif sürpriz yapması da kısa dönemde TL’ye karşı pozisyon alınmasını desteklemiş olabilir. TL’de ocakta güçlü reel değerlenme görmüştük ama şubatta bu tamamen geri alındı. Euro/dolar paritesinin de etkisiyle kısa vadede dolar/TL de biraz daha yüksek seviyeler görebileceğimizi düşünüyorum.”
MİLLİYET