Dar gelirli ev müteahhit lüks alıcı arıyor

Dar gelirlinin ev ihtiyacına karşın konut arzının lükste yoğunlaşması arz-talep dengesini bozdu. Tekstilciden tatlıcıya farklı sektörlerden konuta yeni girişler de müteahhit sayısını 30 binden 330 bine çıkardı. Satılan evin 2 katı kadar inşaat yapılması özellikle lüks konutların elde kalmasına kapı

Türkiye’ye geçen yıl 1 milyon 409 bin satış gelmesinde önemli rol oynayan KDV indirim teşvikinin yeniden getirilmesi için inşaat sektör temsilcileri Maliye Bakanlığı’nın kapısını çaldı. Konutta yüzde 18 KDV’nin yüzde 8’e düşürülmesi için Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER), Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ilgili bakanlığa rapor sundu. Karar’a konuşan sektör temsilcileri, “Konutta KDV’nin kademeli olarak düşmesini talep ediyoruz. Böylelikle vergi tabana yayılarak, Maliye daha fazla gelir elde edebilir. Bunun için Maliye Bakanlığı temsilcileri ile biraraya geldik ve konuyla ilgili bir rapor sunduk. Çünkü, geçen yıl yaşanan KDV indirimiyle satışlar rekor kırmıştı” dedi. Ancak Maliye Bakanlığı’nın söz konusu yüzde 18 KDV’nin yüzde 8’e düşürülmesine mesafeli yaklaştığını belirten sektör temsilcileri, “Maliye detaylı çalışmak istiyor. Çünkü vergi gelirlerinde kayıp oluşmasını istemiyor. Kapıyı kapatmadı ancak mavi boncuk da dağıtmadı.”

FAİZLER UÇUŞA GEÇTİ

* Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla 2016’da aylık yüzde 0,86’ya kadar gerileyen konut faizleri şimdilerde yüzde 1.15’e çıktı.

* 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ferdi konut kredi stoku yaklaşık 193 milyar liraya ulaştı.

* Bankacılık sektörünün toplam kredi stoku ise 2,1 trilyon liraya yükseldi. Bankaların verdiği toplam kredi stokunun yaklaşık yüzde 9,2’si konut kredisi.

* Son bir-iki yıldır zam görmeyen sektörde yıllık getiri yüzde 12.26’dan yüzde 11.3’e geriledi. Böylelikle satılan konutun getirisi, yıllık yüzde 14.36’ya çıkan mevduat getirisinin gerisinde kaldı.

ARZ-TALEP DENGESİ BOZULDU

Kar Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü, yüksek enflasyon, dövizdeki dalgalanma ve beklemeye geçen yatırımcının sektörde dönem dönem durgunluk oluşturduğunu söyledi. Üçüncü, “Konut almak isteyenlerin karşısına çıkan abartılı rakamlar satışlara olumsuz yansıyor. Makul fiyatlandırma yapan firmaların bu sorunu yaşamadığını görüyoruz” dedi. Konutta arz-talep dengesinin bozulduğuna işaret eden Üçüncü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Konut fiyatlarındaki düşüş, yoğun inşaat çalışmaları yapılan yerlerde ve lüks konut bölgelerinde görülüyor. Arz fazlası konutlarını satamayan müteahhitlerin fiyatlarını geri çekmek zorunda kaldı. İnşaat maliyetleri müteahhit firmayı üst gelir grubuna hitap eden konutlar üretmeye itiyor, bu da orta ve alt gelir grubunun talebini karşılayamıyor..”

SATIŞ 500 BİN, RUHSAT 1 MİLYON

Yapıen İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Celal Koçer, sektörün dönem dönem dış etkenler, maliyet artışı gibi nedenlerle durgunluk yaşayabildiğini söyledi. Koçer, şöyle devam etti: “Raporlara baktığımızda, sadece Müteahhitler Birliği’ne kayıtlı müteahhit sayısı 30 bini bulurken, Türkiye genelinde müteahhitlik yapanların sayısı 330 bin civarında. Birinci elde ortalama 500-550 bin bandında konut satılıyor ancak birinci elde alınan ruhsat sayısı 1 milyon. Bir başka deyişle satılan evin 2 katı kadar inşaat yapılıyor. Arz tarafında yaşanan bu yükseliş ve sektöre yeni girişlerin kontrolsüzlüğü, dikkat çekici bir konu. Sektörde 2018’de doğal bir eliminasyon olması ve öz sermayesi güçlü konut üreticilerinin ayakta kalması kaçınılmaz olacaktır.”

ARSA MALİYETLERİ ÇOK YÜKSEK

EYG Grup İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, konut sektöründe satış problemi olmadığını belirterek “Türkiye’de birinci elde yıllık yaklaşık 600 bin konut satılıyor. Ancak asıl problem ihtiyacın ötesinde üretmekten kaynaklanıyor” dedi. İkinci ana sorunlardan birinin de arsa maliyetleri olduğuna işaret eden Çelik, “Arsa sahipleri kat karşılığı hasılat paylaşımı ile o arsadan almak istediği o gelirle konut sektörünün dibine adeta dinamit koyuyor. Karlılıklar diplere geliyor. O nakit akışını yönetmek için de firmalar yeni projeler yapmak zorunda kalıyor. O zaman da talepten fazla arz oluyor. Bu nedenle bir dengesizlik çıkıyor. Yoksa satışları yüzde 10-20 artırsanız da bu derde derman olmaz” diye konuştu.

5 BİNLİK YERDE EN FAZLA 6 BİN ÜRETİRSİNİZ

DAP Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, geçtiğimiz hafta düzenlen DAP İzmir basın toplantısında bu konuya dikkat çekmişti. Basın toplantısında gelen bir soru üzerine Ziya Yılmaz, konut sektöründe bir sıkıntı olduğunu düşünmediğini savunarak, “Sektörde zinhar sıkıntı olduğunu düşünmüyorum” demişti.  Ziya Yılmaz, sözlerine şöyle devam etmişti: “Konut sektöründe satış sorunu olduğunu düşünmüyorum. Bir bölgede 5 bin konut satılıyorsa en fazla 6 bin konut üretirsin ki o da sürdürülebilirlik adına. Talebin üzerinde konut üretirseniz satamazsınız. O nedenle bölgeyi iyi analiz etmek gerekiyor. Bir bölgede ‘şu firma orada iyi konut satıyor, ben de satarım’ diye yaparsanız yanılırsınız. O nedenle sektörde sıkıntı olduğunu düşünmüyorum. Arz-talep dengesi önemli.”