Altında yeni dönem! Artık daha ucuz...

Sadece salı günü talepleri alıp perşembe günü siparişleri teslim eden Darphane, bundan böyle hafta içi her gün piyasaya altın veriyor. Böylece spekülatif hareketlerin önüne geçilirken, ne tüketici altını olduğundan 20-25 liraya varan farklarla daha pahalı alacak ne de kuyumcular ucuza sattıkları bir ürünü daha yüksek fiyattan geri alarak zarar edecek.

İstanbul Mücevherciler Kuyumcular ve Sarraflar Derneği Başkanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, daha önce kuyumcuların altınlarını Darphane'ye salı günleri teslim ettiğini belirterek, "Perşembe günleri de siparişlerimizi alıyorduk. Yoğunluk olursa cuma günü, yaz aylarında ise bir sonraki hafta pazartesi gününe bile kayıyordu bu zaman dilimi" dedi.

Gramaj farkı büyük
Yıldırımtürk, ancak yaz aylarında düğün mevsimi nedeniyle taleplerin artmasına bağlı olarak bu takvimin aksadığına dikkati çekerek, bu aksamanın da spekülatif ortam oluşturduğunu kaydetti.

Bundan dolayı işletmesi olmayan kişilerin bile kayıt dışı, başkaları üzerine yüklü miktarda Cumhuriyet altını siparişi vererek, altının basımını zorlayıp geciktirdiğini anlatan Yıldırımtürk, bu kişilerin böylece stoklarındaki altını da piyasaya daha yüksek fiyattan sattıklarını dile getirdi.

Yıldırımtürk, Darphane'nin, altın basımında ürüne göre belirli bir ücret aldığını anımsatarak, söz konusu kurumun çeyrek, yarım ve tam gibi ziynet altının basımında kilogram başına yaklaşık 15 gram; kalın çeyrek, kalın yarım diye tabir edilen Cumhuriyet altınında ise 11 gram civarında fire aldığını söyledi.

Piyasanın da bu firenin üzerine toptanda normal zamanlarda 50, maksimum 100 dolar fiyat farkı aldığını belirten Yıldırımtürk, bu rakamın spekülatif ortamların oluştuğu, talebin çok olup Darphane'nin ürün yetiştiremediği dönemlerde bazen bin, hatta 2 bin dolarlara kadar çıktığını ifade etti.

Yıldırımtürk, "Darphane'nin grevde olduğu dönemde ise çeyrek altının kilo başına işçilik ücreti 6 bin liraya kadar çıkmıştı" diye konuştu.

Halbuki o dönemde Darphane'nin basım ücretinin değişmediğini, fiyattaki bu artışın spekülatif ortamdan kaynaklandığını vurgulayan Yıldırımtürk, bu durumun esnafı rahatsız ettiğine dikkati çekti.

Yıldırımtürk, "Çünkü biz hem perakende hem toptan satıyoruz. Sattığımız ürünü 2 gün sonra çok yüksek fiyattan geri almak bizi zarara sokuyordu. Vatandaş da yüksek fiyatlarla altın almak zorunda kalıyordu, bu da enflasyonu olumsuz etkiliyordu" değerlendirmesinde bulundu.

Uçaklar altın doluyor
Anadolu'dan Darphane'ye altın getiren kuyumcular sebebiyle haftanın belirli günlerinde İstanbul'a gelen ve buradan kalkan uçakların altınla dolduğunu, zaman zaman soygun olaylarının yaşandığını anımsatan Yıldırımtürk, "Çünkü takvim belli ve herkes bu zaman dilimlerini biliyor. Bunları önlemek için aynı hastanelerde olduğu gibi bir gün önceden randevu alarak, Darphane'nin de stoklu çalışması ile kimin ne zaman altın alacağının belli olmayacağı farklı bir sisteme geçilmesi gerektiğini kuruma ilettim" bilgisini paylaştı.

Darphaneye teşekkür
Yıldırımtürk, Darphane'nin de bunu dikkate alarak üzerinde çalıştığını ve artık esnafın bir gün önceden randevu alarak kurumdan istedikleri kadar altın alabildiğini dile getirdi.

Böylece işçilikten kaynaklanan fiyat istikrarsızlığının da ortadan kalktığını vurgulayan Yıldırımtürk, kendilerine bu konuda destek sağlayan Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Saadettin Parmaksız'a teşekkür etti.

Vatandaş 25 lira fazla ödüyordu
Yıldırımtürk, spekülatif fiyat hareketlerinin oluştuğu bir dönemde vatandaşın normalde 150 liraya alacağı çeyrek altının fiyatının 170-175 liraya kadar çıktığını söyledi.

Bu nedenle vatandaşın 20-25 lira daha fazla para ödediğini aktaran Yıldırımtürk, bu rakamın yarım altında 2, tam altında ise 4 kata kadar arttığını anlattı.

Çeyrekte 20 lira zarar vardı
Yıldırımtürk, esnaf olarak kendilerinin de bu dönemlerde zarar ettiğine dikkati çekerek, "Biz de 150 liraya sattığımız bir çeyreği 170 liradan geri alıyorduk. Yani biz de bir çeyrek altında 20 lira civarında zarar ediyorduk" ifadelerini kullandı.

Mayıs aylarında Darphane'ye işlemesi için haftada 1 ton altın götürülürken düğün sezonunda bu rakamın haftada 4 tona kadar çıktığını belirten Yıldırımtürk, şunları da kaydetti:

"1 ton altını basmakla 4 ton altını basmak aynı olmuyor. Bundan dolayı teslimatın 1 hafta hatta 15 gün ertelendiği oluyor. Bir kilo altından 620 çeyrek altın basılıyor. Bunların hepsinin basılmasının yanında özellikle kenar işlemelerinin yapılması daha çok zaman alıyor. O bakımından burada da çeyrek altın piyasa hareketlerinden daha çok etkileniyordu. Ama artık yeni dönemle birlikte bu sorunların önüne geçilmiş olacak."