Ekonomi
23 Tem 2014 07:52 Son Güncelleme: 10 Oca 2019 01:34

500 milyon liralık hata! Sadece 1 saat sürdü ve...

Borsada dün bir aracı kurumun emir düzeltme mesajı nedeniyle, yeni emir iletim arayüzü olan FIX’te arıza yaşandı. 62 dakika işlem yapılamadı. Bunun BIST’e faturasının 500 milyon TL olduğu belirtiliyor

500 milyon liralık hata! Sadece 1 saat sürdü ve...
Borsa İstanbul’da işlemler dün Sabah, bir aracı kurumun emir düzeltme mesajı nedeniyle yaşanan teknik arızayla saat 9.52 ile 10.55 arasında durduruldu. 62 dakikalık teknik arızanın BIST’e faturasının yaklaşık 500 milyon TL olduğu ifade ediliyor. Bazı işlemciler faturanın daha yüksek olabileceğini de kaydetti.

Borsa İstanbul’dan yapılan ilk açıklamada, “Gelen borsa emirlerinin oluşturduğu hata mesajı nedeniyle Pay Piyasası Alım Satım Sistemi’nde saat 09.52.12 ile 10.55.00 arasında işlem yapılamamıştır” denildi. Borsada işlemler saat 10.55’te tekrar başladı.

Bu yıl üçüncü
Borsa’dan daha sonra yapılan açıklamada ise şöyle denildi: “Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem yapmakta olan bir yatırım kuruluşu tarafından 9.52:12’de gönderilen emir düzeltme mesajında ilgili kurumun kullandığı yazılım sisteminden kaynaklanan bir sorun oluşmuştur.

Söz konusu sorun, Borsa İstanbul İşlem Sistemi tarafından ilgili senedin işlendiği bellek bölümünde (partition) emir akışının durmasına neden olmuştur. Emir akışındaki bu sorunu çözebilmek için Pay Piyasası işlemleri durdurulmuştur. Sorunun ilgili yatırım kuruluşunun hizmet aldığı yazılım firması tarafından geliştirilmiş emir iletim arayüzü (FIX) uygulamasından kaynaklandığının tespit edilmesi üzerine, söz konusu yatırım kuruluşunun kullanıcısının işlemleri durdurulduktan sonra, 10.55:00 itibariyle Pay Piyasası işlemleri tekrar başlatılmıştır.”

2023’te İstanbul’un bir finans merkezi olması hedefi bulunan BIST’te yaşanan arızalar dikkat çekiyor. 9 Ocak’ta işlemler 3 saat durmuş ve toplam 3.7 milyar TL tutarındaki işlem hacminin 1.7 milyar TL’si yapılamamıştı. BIST’te 7 Mayıs 2013’te ise yapılan işlemler bilgisayar saatinde yaşanan 3 saniyelik bir fark nedeniyle iptal edilmiş ve toplam işlem hacminin yaklaşık 107 milyon TL’si iptal edilmişti.

Turhan ‘antika’ demişti
BIST’in teknolojisinin ‘antika’ olduğunu konuşmalarında dile getiren Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan, İstanbul Finans Merkezi Projesi’nin ‘kalbi’ BIST’i güçlü konuma getirebilmek için Nasdaq OMX ile 2013’ün son günlerinde bir stratejik işbirliği anlaşması yapmıştı.

Hem BIST hem SPK’dan inceleme
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), dün Borsa İstanbul’da gerçekleşen teknik arızaya ilişkin, “Tekrarlanmamasını arzu ettiğimiz problemin nedenine ve alınması gereken tedbirlere ilişkin hem Borsa hem de SPK tarafından gerekli incelemeler başlatılmıştır” denildi. Açıklamada arızaların sıklaşması ve seans ortasında beklenmedik anlarda ortaya çıkmasının, sağlıklı fiyat oluşumuna engel olabileceği gibi, yatırımcı güveni açısından da arzu edilen bir durum olmadığı kaydedildi.

Emir ve işlemler ne zaman iptal edilir?
Borsa İstanbul’da emir ve işlemler şu durumlarda iptal edilebilir:
-  Bilgisayar ortamından kaynaklanan hatalar.
-  Aracı kuruluşlardan en az birinin hatalı emri veya eksper tarafından hatalı emir girişi sonucunda gerçekleşen işlemlerin varlığı halinde.
-  Yapay fiyat ve piyasa oluşturulmasında yasaklanan hallerin herhangi birinin var olduğunun tespiti halinde.
-  Aracı kuruluş veya menkul kıymetlerin işlemlerini durduracak diğer maddi unsurların ortaya çıkması halinde.


Nasdaq teknolojisi testleri yapılacak
Nasdaq’a uyum kapsamında bu yılın temmuz ayında Borsa’da emirler, daha hızlı bir platform olan FIX uygulamasıyla geçilmeye başladı.
Dün yapılan işlem de FIX’ten kaynaklandı. Sektör yetkililerine göre, Nasdaq teknolojisine geçiş konusundaki testler nedeniyle önümüzdeki günlerde de tekrar işlemlerin durmasına neden olabileceği ifade edildi. 2015 yılının ilk çeyreğinde BIST’in tamamen yeni teknolojiye geçmesi yani bir anlamda ‘antika’ teknolojiden tamamen kurtulması bekleniyor.
Bu arada BIST, dün günü yüzde 0.32 primle 82.530 puandan tamamladı. Böylece BIST endeksi, 14 ayın da en yüksek seviyesinde bulunuyor.